Πόσο πανκ είναι το σαξόφωνο;

Δεν χρειάζεται να αφήνεται κανείς εύκολα στη λυτρωτική ορμή του πανκ, ούτε και να ορκίζεται στην απελευθερωτική ενέργεια των άνευ ορίων μουσικών αυτοσχεδιασμών, για να καταλάβει ότι ο Ματς Γκούσταφσον μοιάζει να τα ελέγχει αμφότερα, μόνο με τις άκρες των δαχτύλων του. Μια ακρόαση χρειάζεται, και ο Σουηδός θα πείσει και τον πλέον μετριοπαθή ότι το σαξόφωνό του, μανιασμένο και ξέφρενο, αλλά και εκδηλωτικό ή κατά τόπους λυρικό, είναι ικανό να αναθεωρήσει οποιονδήποτε ιστορικό συμβιβασμό του avant-garde ιδιώματος με τη φόρμα ή τη βιρτουοζιτέ. Στο κάτω κάτω, μιλάμε για κάποιον που στα δεκαπέντε του, όταν οι φίλοι του ροκάρανε εκ του ασφαλούς με τους AC/DC και οι φίλες του ονειρεύονταν νύχτες με σάουντρακ τους ABBA, εκείνος γοητευόταν από το τελευταίο ίσως μουσικό κίνημα που αμφισβήτησε σοβαρά το παρελθόν και το μέλλον της μουσικής, ενώ ταυτόχρονα εντόπιζε εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στους Sex Pistols και στον Little Richard ή μεταξύ του punk rock και της free jazz.

ΑΠΟ ΤΟ 1999. Καθόλου παράξενο λοιπόν που ο Γκούσταφσον, το 1999, μαζί με τον μπασίστα Ινγκεμπριγκτ Χόκερ Φλάτεν και τον ντράμερ Πάαλ Νίλσεν-Λόβε ίδρυσαν το συγκρότημα The Thing: το ωμό και αμεταμέλητο όνομά τους προήλθε από μια σύνθεση του εξίσου ατιθάσευτου τρομπετίστα Ντον Τσέρι, όταν ακόμα, καταστατικός στόχος της μπάντας ήταν η ηχογράφηση ενός άλμπουμ με διασκευές σε κομμάτια του τελευταίου. Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή καλλιτεχνική μεταγραφή και καθώς εμπνεόταν από τις ελευθεριακές μουσικές παραδόσεις τόσο της Ευρώπης όσο και της Αμερικής έκανε πολλά αφτιά να παραδοθούν στα χαοτικά τζαμαρίσματα των τριών φίλων ή στις στιβαρές αλλά κατά βούληση ευέλικτες ρυθμικές δομές τους. Σε εκείνους που μαγεύτηκαν από τους Thing θα έβρισκε κανείς και τους επίσης ικανούς θορυβοποιούς Sonic Youth (γενικά ή τον Θέρστον Μουρ ειδικά), τον Γκάι Πιτσιότο των Fugazzi, τους αναρχοαυτόνομους The Ex, τον Τζιμ Ο’Ρουρκ ή τον Merzbow. Οι διασκευές, ως όχημα καταβύθισης στον βαθύ πυρήνα μιας σύνθεσης, δεν έπαψαν να ενδιαφέρουν το τρίο: σε άλμπουμ όπως «She knows…», «Garage», «Action jazz», «Mono», «Bag it!» ή «Shake» μπορούσε κανείς να ακούσει μουσικές της PJ Harvey και του Ορνέτ Κόουλμαν, του Τζον Κολτρέιν και των Sonics, του Ντιουκ Ελινγκτον και των White Stripes.