Βάζοντας τη δική τους πινελιά στην ξενόφερτη Mαύρη Παρασκευή του παγκόσμιου εμπορίου, οι έλληνες επιχειρηματίες, μικροί και μεγάλοι, περιμένουν να δουν τη δική τους… άσπρη ημέρα.
Και μπορεί στη μακρινή Αμερική αυτή η Παρασκευή του Νοεμβρίου να σηματοδοτεί εδώ και δεκαετίες την έναρξη της χριστουγεννιάτικης περιόδου των αγορών, κατά την οποία οι καταναλωτές ξεροσταλιάζουν επί ώρες έξω από τα καταστήματα για να προλάβουν να αγοράσουν σχεδόν τζάμπα από νυφικά μέχρι τηλεοράσεις, στην Ελλάδα όμως, όπου ο θεσμός μετρά μόλις δύο χρόνια ζωής, η πλειονότητα των εμπόρων ακόμα προσπαθεί να καταλάβει τι είναι αυτή η ξενόφερτη συνήθεια και μάλλον τη βλέπει απλά ως μια ακόμη ημέρα προσφορών, ίσως και όχι γενναίων.
Πέρυσι, πρώτη χρόνια της Βlack Friday στην Ελλάδα, έμποροι και καταναλωτές βρέθηκαν απροετοίμαστοι και μόνο οι μεγάλες πολυεθνικές αλυσίδες αξιοποίησαν την ευκαιρία –που άλλωστε οι ίδιες δημιούργησαν –με πελάτες κυρίως νέους σε ηλικία καταναλωτές. Φέτος τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά και οι μικρομεσαίοι έμποροι δηλώνουν αποφασισμένοι να μη χαρίσουν άλλες πωλήσεις στις μεγάλες αλυσίδες και τα πολυκαταστήματα που ετοιμάζονται πυρετωδώς για την 24η Νοεμβρίου, η οποία ωστόσο ξεκίνησε από σήμερα Πέμπτη 23 Νοέμβριου και θα διαρκέσει ώς το Σάββατο 25 Νοεμβρίου.
Το χρώμα της… ημέρας
Η Βlack Friday που έφτασε στην Ευρώπη και την Ελλάδα έχει τις ρίζες του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Πρόκειται για θεσμό των ΗΠΑ που έχει καθιερωθεί ήδη από το 1930: είναι η Παρασκευή που ακολουθεί την αμερικανική γιορτή της Ημέρας των Ευχαριστιών και για τους Αμερικανούς σηματοδοτεί την έναρξη της περιόδου των αγορών χριστουγεννιάτικων δώρων.
Ωστόσο η ονομασία Black Friday δόθηκε στη δεκαετία του 1960 και αιτία ήταν, σύμφωνα με μια εκδοχή, το χρώμα του μελανιού που χρησιμοποιούσαν οι επιχειρήσεις για να καταγράφουν στα λογιστικά φύλλα τις πωλήσεις τους. Τα χρώματα ήταν το κόκκινο με το οποίο γράφονταν οι ημέρες με ζημιές και με μαύρο οι ημέρες με κέρδη. Επειδή λοιπόν την ημέρα αυτή ο τζίρος ήταν θετικός για τις επιχειρήσεις, ονομάστηκε Black Friday. Ωστόσο αυτή δεν είναι η μόνη εκδοχή για την ονομασία της ημέρας κατά την οποία χιλιάδες καταναλωτές συνωστίζονται έξω από τις πόρτες των καταστημάτων, από την προηγουμένη μάλιστα, για να προλάβουν να αγοράσουν μισοτιμής. Κατά τη δεύτερη εκδοχή, η Βlack Friday έχει «νονούς» τους τροχονόμους της Φιλαδέλφειας των ΗΠΑ, οι οποίοι την ονόμασαν έτσι για να περιγράψουν τη ανυπόφορη κίνηση που είχε στους δρόμους εκείνη την ημέρα λόγω των εκπτώσεων και της έναρξης της χριστουγεννιάτικης περιόδου.
Εκπτώσεις έως 40%
Για φέτος πάντως, η Black Friday υπολογίζεται ότι θα προσφέρει στον παγκόσμιο τζίρο των καταστημάτων περισσότερα από 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Και μπορεί στη χώρα μας να μην υπάρχουν στην ίδια έκταση οι ουρές και το ξενύχτι των καταναλωτών έξω από τα καταστήματα, όπως στις ΗΠΑ, ούτε και το ύψος των προσφορών, όμως το αγοραστικό ενδιαφέρον σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπόρων αναμένεται ότι θα είναι μεγαλύτερο του περσινού.
Οπως μάλιστα αναφέρει η φετινή έρευνα της Deloitte για τις δαπάνες που θα κάνουν οι έλληνες καταναλωτές τα Χριστούγεννα, το 10% των Ελλήνων έχει προγραμματίσει να κάνει την ερχόμενη Παρασκευή και τις ημέρες που θα διαρκέσει η Black Friday, τα δώρα των γιορτών.
Η είσοδος της Black Friday στη ζωή των ελλήνων καταναλωτών αποτέλεσε και την αφορμή που φέτος η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή και η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας προχώρησαν στην έκδοση οδηγιών προς εμπόρους και καταναλωτές, με τη δεύτερη μάλιστα, εμμέσως, να προτρέπει τους μικρομεσαίους εμπόρους να συμμετάσχουν.
Την τελευταία εβδομάδα οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, κυρίως από τον κλάδο των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών, έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού για τις προσφορές που θα πραγματοποιήσουν και οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις εκτιμάται ότι θα ξεπερνούν το 40%. Στη μάχη της Black Friday έχουν μπει φέτος και τα σουπερμάρκετ.
Αλλωστε η αγορά έχει την εμπειρία του πρώτου χρόνου της Black Friday στην Ελλάδα, όπου ορισμένες αλυσίδες είδαν τις πωλήσεις τους αυξημένες ακόμα και 550% σε σύγκριση με μία Παρασκευή πριν, όπως και αυτές που δεν έκαναν προσφορές και είδαν τις πωλήσεις τους την ημέρα εκείνη μειωμένες έως και 8%.
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Βασίλης Κορκίδης, φέτος η συμμετοχή των επιχειρήσεων αναμένεται να είναι μεγάλη και να ξεπερνά το 50%. Ομως όπως εξηγεί, «η Black Friday δεν αποτελεί τακτικές εκπτώσεις, αλλά προωθητική ενέργεια και αφορά όλη την αγορά και όλες τις επιχειρήσεις, μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, με προαιρετική τη συμμετοχή των εμπορικών καταστημάτων. Μάλιστα τα προϊόντα για τα οποία θα υπάρχουν προσφορές δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το 50% του συνόλου των κωδίκων που διαθέτει το κατάστημα». Πέρυσι οι εκπρόσωποι των εμπορικών συλλόγων δήλωσαν αιφνιδιασμό και ανέφεραν έλλειμμα ενημέρωσης, κάτι που φέτος θέλουν να αποφύγουν και για τον λόγο αυτό ξεκίνησαν ενημερωτικές καμπάνιες στα μέλη τους.
Από στοιχεία της ΕΣΕΕ προκύπτει ότι στις αγορές της Αττικής και συγκεκριμένα στην Αθήνα πέρυσι συμμετείχαν κυρίως τα επώνυμα καταστήματα και οι αλυσίδες με επίπεδο εκπτώσεων περίπου 21%-40%, στον Πειραιά το 40%-50% των επιχειρήσεων με επίπεδο εκπτώσεων 11%-20%, ενώ σε τοπικές αγορές (όπως για παράδειγμα το Περιστέρι, η Νέα Ιωνία, η Κηφισιά) το ποσοστό των επιχειρήσεων που συμμετείχαν ήταν ιδιαιτέρως χαμηλό, όπως και στη Θεσσαλονίκη, όπου συμμετείχαν κυρίως οι μεγάλες αλυσίδες και τα πολυκαταστήματα που είδαν ουρές καταναλωτών έξω από τα καταστήματα τους.
Και στο Διαδίκτυο
Αν και η Black Friday αφορά κυρίως φυσικά καταστήματα, αρκετά e-shops έχουν προγραμματίσει σημαντικές εκπτώσεις. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η RTB House, πέρυσι πραγματοποιήθηκαν τριπλάσιες συναλλαγές στα ηλεκτρονικά καταστήματα στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα αυξήθηκε η επισκεψιμότητα κατά 150% σε σχέση με τη συνολική επισκεψιμότητα όλου του Νοεμβρίου, ενώ οι καταναλωτές πραγματοποίησαν περισσότερες συναλλαγές κατά 228% εκείνη την ημέρα σε σχέση με τις πραγματοποιούμενες άλλες συναλλαγές όλου του μήνα.