Στην Εγνατία Οδό ο ΣΥΡΙΖΑ αναστενάζει. Τα 38 διόδια που προβλέπονται συνολικά για τον βορειοελλαδίτικο οδικό άξονα, την ιδιωτικοποίηση του οποίου προκήρυξε το ΤΑΙΠΕΔ, έχουν ανάψει τη σπίθα του πολέμου στις τοπικές κοινωνίες προκαλώντας ήδη ισχυρές αντιδράσεις από το κίνημα Δεν Πληρώνω που εξέθρεψε ο ΣΥΡΙΖΑ και τους εργαζομένους της Εγνατίας που στέκονται ενάντια στην προοπτική της ιδιωτικοποίησης.

Πρόκειται για εξελίξεις που φέρνουν με την πλάτη στον τοίχο τους κυβερνητικούς βουλευτές στους νομούς από όπου διέρχεται ο αυτοκινητόδρομος των 658 χιλιομέτρων οι οποίοι εδώ και μήνες αναζητούν οδό διαφυγής από το αδιέξοδο των νέων και παλαιών ανεκπλήρωτων υποσχέσεων για την Εγνατία. Να είναι, δηλαδή, αναγκασμένοι να στηρίξουν τη μνημονιακή δέσμευση για την κατασκευή δεκάδων διοδίων στην Εγνατία Οδό και τους τρεις κάθετους άξονες, την οποία λίγα χρόνια πριν κατακεραύνωναν μαζί με το κίνημα Δεν Πληρώνω.

ΑΝΕΔΑΦΙΚΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ. Στο σίριαλ αυτό πρωταγωνιστεί ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης ο οποίος με κάθε ευκαιρία επιμένει να υπόσχεται ότι τα πολλά νέα διόδια θα μείνουν τελικά στα χαρτιά, και ότι ένα αναλογικό σύστημα πληρωμών με βάση τα χιλιόμετρα που διανύει κάθε οδηγός θα πάρει σύντομα τη θέση του. Υποσχέσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται επιεικώς ανεδαφικές απ’ όσους παρακολουθούν τις διεργασίες και γνωρίζουν το αντικείμενο, καθώς, όπως λένε στα «ΝΕΑ», χρειάζονται τουλάχιστον 3 χρόνια προετοιμασίας και σχεδιασμού για να εφαρμοσθεί στην Ελλάδα ένα παρόμοιο δορυφορικό σύστημα που θα αντικαταστήσει τα παραδοσιακά διόδια.

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που το ΤΑΙΠΕΔ, στο κείμενο του διαγωνισμού που προκήρυξε την Παρασκευή, επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι έως ότου εφαρμοσθεί το αναλογικό σύστημα είσπραξης διοδίων που εξετάζει το υπουργείο Υποδομών στην Εγνατία θα τοποθετηθούν και θα λειτουργήσουν συνολικά 38 συμβατικοί σταθμοί διοδίων.

Δεν έχουν περάσει ωστόσο λίγες μέρες από τότε που ο κ. Σπίρτζης δήλωνε από την Κομοτηνή (Περιφερειακό Συνέδριο Αν. Μακεδονίας – Θράκης), ότι προχωρά διαγωνισμός για την εφαρμογή αναλογικών διοδίων σχεδόν σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους και ότι ο πρώτος δρόμος όπου θα εφαρμοστούν θα είναι η Εγνατία Οδός. Είχε μάλιστα ισχυριστεί ότι αυτό θα συμβεί μέσα στο 2018, προσθέτοντας ότι όσοι σταθμοί έγιναν θα λειτουργήσουν κανονικά, και υπονοώντας ότι δεν χρειάζεται να κατασκευασθούν οι υπόλοιποι 25 στον αυτοκινητόδρομο και τους κάθετους άξονές του, πέραν των 8 που υπήρχαν από παλιά, των 4 που έχουν ήδη κατασκευασθεί δίχως να λειτουργούν ακόμη (Ιωάννινα, Μέστη, Ιεροπηγή, Εύζωνοι), και του ενός που τελεί υπό κατασκευήν (Θεσσαλονίκη).

ΚΟΣΤOΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ. Στην Εγνατία Οδό, επειδή επί χρόνια δουλεύει με ελάχιστους σταθμούς διοδίων, το άνω των 50 εκατ. ευρώ ετήσιο κόστος συντήρησης και λειτουργίας της πληρώνεται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο δρόμος έχει στοιχίσει 7 δισ. ευρώ, παραδόθηκε το 1999, και τα χιλιάδες βαρέα φορτηγά διεθνών μεταφορών από και προς Βουλγαρία, Σκόπια, Τουρκία ή Ιταλία, που χρησιμοποιούν τον συγκεκριμένο οδικό άξονα δεν καταβάλλουν παρά ελάχιστα ποσά, συγκριτικά με ό,τι ισχύει σε άλλες χώρες.

Δύο είναι οι λόγοι για τους οποίους όσα λέει ο Χρήστος Σπίρτζης απέχουν από την πραγματικότητα, εξηγούν οι γνωρίζοντες. Αφενός, επειδή το αναλογικό σύστημα διοδίων για το οποίο μιλάει θα πρέπει, σύμφωνα με υπουργική απόφαση που ο ίδιος έχει υπογράψει, να εφαρμοστεί όχι μόνο στην Εγνατία, αλλά ταυτόχρονα σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους της χώρας. Το γεγονός αυτό προϋποθέτει τη συνεννόηση με όλους τους παραχωρησιούχους, κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει, όπως λένε στα «ΝΕΑ» στελέχη της αγοράς. Αφετέρου, γιατί το σύστημα αυτό είναι ένα πολύ σύνθετο έργο, που ειδικά σε μια χώρα με τόσο ισχυρό κίνημα Δεν Πληρώνω απαιτεί όλα τα διερχόμενα οχήματα να καταχωρηθούν σε ενιαία ηλεκτρονική βάση δεδομένων, να τοποθετηθούν παντού κεραίες και κάμερες που θα παρακολουθούν την κίνηση, να προμηθευτούν οι οδηγοί ειδικές συσκευές και οι επαγγελματίες GPS, κ.ο.κ. Σε αυτή την κωμικοτραγική κατάσταση βρίσκεται μποτιλιαρισμένη η κυβέρνηση μπροστά στην επόμενη μεγάλη ιδιωτικοποίηση. Το θέμα είναι ότι τη λειτουργία των 38 σταθμών διοδίων στην Εγνατία (18 στον κύριο άξονα και 20 κατά μήκος των κάθετων αξόνων) που αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση συνυπέγραψαν σε κοινή υπουργική απόφαση (29/5/2017, ΦΕΚ 1867) οι Χρήστος Σπίρτζης και Ευκλείδης Τσακαλώτος, προκαλώντας τότε θύελλα αντιδράσεων στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Αντάρτικο έχουν ξεκινήσει οι βουλευτές

Στο πλευρό των εργαζομένων της Εγνατίας βρίσκονται οι κυβερνητικοί βουλευτές που εκλέγονται στους νομούς τους οποίους διατρέχει ο άξονας και οι οποίοι είχαν φτάσει τον Ιούνιο μέχρι τον Πρωθυπουργό, μεταφέροντάς του μεταξύ άλλων τη δυσκολία των ίδιων να δικαιολογήσουν στους ψηφοφόρους τους τη μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ από το προεκλογικό Οχι στην επιβολή νέων διοδίων. Χαρακτηριστική ήταν η τότε δήλωση του βουλευτή Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Μορφίδη ότι αν η αυτοδιοίκηση και οι πολίτες έφτιαχναν ένα νέο κίνημα Δεν Πληρώνω ως αντίδραση στα νέα διόδια, εκείνος θα ήταν «μαζί τους». Οσο για τον επίσης βουλευτή Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Εμμανουηλίδη είχε επισημάνει πως μόνο αν η αντίδραση είναι ολομέτωπη και συντονισμένη από όλους τους βουλευτές των περιοχών που θίγονται μπορεί να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα, γι’ αυτό και είχε κριθεί απαραίτητη η συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα.