Στον αέρα οι αντικειμενικές, στα ύψη ο ΕΝΦΙΑ

Με το ένα φιάσκο να διαδέχεται το άλλο, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επιχειρεί να ξετυλίξει το κουβάρι των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Στην Καραγεώργη Σερβίας όλοι γνώριζαν εξαρχής ότι η άσκηση ήταν δύσκολη και δεν έβγαινε.

Σε μια αγορά με λιγοστές αγοραπωλησίες και πωλήσεις σε «σκοτωμένες» τιμές λόγω οικονομικής ασφυξίας των ιδιοκτητών τους, η ευθυγράμμιση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές ήταν αδύνατη. Αυτό όμως δεν εμπόδισε το οικονομικό επιτελείο να διαβεβαιώνει ότι τελικά θα τα καταφέρει και οι νέες τιμές ζώνης σε όλη τη χώρα, που θα προσεγγίζουν μάλιστα τις εμπορικές, θα είναι έτοιμες μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, ενώ ο ΕΝΦΙΑ του 2018 θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές.

Σχεδόν έναν μήνα πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, τα σχέδια ανατρέπονται για άλλη μία φορά. Ο χρόνος δεν επαρκεί αφού απαιτείται να γίνει ακόμα πολλή δουλειά. Ολα έχουν μείνει πίσω.

Με δεδομένο ότι η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αποτελεί ένα από τα 95 προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης, το οικονομικό επιτελείο σπεύδει να ζητήσει παράταση. Οι δανειστές δεν φαίνεται να έχουν αντίρρηση οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες να αναβληθούν για την άνοιξη του 2018.

ΜΕ… ΕΞΙΣΩΣΗ. Στο υπουργείο Οικονομικών, από τη στιγμή που πήραν την παράταση που ήθελαν άλλαξαν και τον σχεδιασμό. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αρχικό σχέδιο που προέβλεπε τη σύσταση 75 τοπικών επιτροπών σε όλη τη χώρα, οι οποίες θα έβγαζαν τις νέες τιμές ζώνης, πάει περίπατο.

Οι 10.000 νέες τιμές που θα αποκτήσουν τα ακίνητα θα προκύψουν από το πληροφορικό σύστημα και την εφαρμογή ενός μαθηματικού τύπου, δηλαδή ενός αλγόριθμου. Και φυσικά μιλάμε για νέες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες δεν θα είναι ευθυγραμμισμένες με τις τιμές που επικρατούν στην αγορά. Θα είναι νέες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες θα εξακολουθούν να αποκλίνουν από τις εμπορικές.

Ηδη, σε μια βάση δεδομένων συγκεντρώνονται στοιχεία από συμβολαιογραφεία, τράπεζες και τα μισθωτήρια συμβόλαια. Τα μισθώματα δηλώνονται στην Εφορία ηλεκτρονικά και κατά συνέπεια υπάρχει έτοιμη βάση δεδομένων. Οι συναλλαγές από αγοραπωλησίες έχουν αρχίσει να δηλώνονται μέσω ειδικής εφαρμογής που έχει ετοιμάσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ενώ τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος προέρχονται από τις τράπεζες και από έρευνες αγοράς που πραγματοποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Με την εφαρμογή ενός αλγόριθμου ο οποίος βρίσκεται στο στάδιο των δοκιμών, τα δεδομένα αυτά θα δίνουν τις τιμές ζώνης.

Το σύστημα «τρέχει» μια ομάδα εργασίας που εποπτεύεται από συντονιστική επιτροπή με εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, της ΕΛΣΤΑΤ, της Τραπέζης της Ελλάδος και του Κτηματολογίου και υποστηρίζεται από τον καθηγητή William McCluskey που έστειλαν οι δανειστές για τεχνική βοήθεια.

ΑΚΡΙΒΟ ΧΑΡΑΤΣΙ. Οι νέες αντικειμενικές θα έρθουν, τώρα στην καλύτερη περίπτωση, την άνοιξη και με βάση αυτές θα υπολογιστεί, όπως λένε στο υπουργείο Οικονομικών, ο ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να πληρώσουν το επόμενο έτος πάνω από 6,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων.

Μάλιστα, για να ξεπεραστεί ο σκόπελος που ισχύει σήμερα και ορίζει ότι ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται στην αξία των ακινήτων που έχουν στην κατοχή τους οι φορολογούμενοι την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, θα κατατεθεί στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση προκειμένου ο φόρος του επόμενου έτους να υπολογιστεί πάνω στις νέες τιμές ζώνης από την ημερομηνία που θα τεθούν σε ισχύ.

Με δεδομένο ότι ο ετήσιος εισπρακτικός στόχος του ΕΝΦΙΑ δεν αλλάζει και παραμένει στα 2,65 δισ. ευρώ, τα σπασμένα των ανατροπών στις αντικειμενικές αξίες θα κληθούν να πληρώσουν το 2018 οι φορολογούμενοι με μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Οποια μείωση γίνει στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων θα αντισταθμιστεί από τις αυξήσεις που θα προκύψουν σε πολλές φθηνές περιοχές αλλά κυρίως από τις παρεμβάσεις στους φορολογικούς συντελεστές, ειδικά τον συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος επιβάλλεται σήμερα σε περισσότερους από 500.000 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ.

ΠΑΝΩ-ΚΑΤΩ ΟΙ ΤΙΜΕΣ. Οι νέες αντικειμενικές αξίες πάντως απειλούν να βάλουν φωτιά στις φτωχές περιοχές, σβήνοντας από τον χάρτη τιμές της τάξεως των 600 και των 700 ευρώ ανά τετραγωνικό. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η ελάχιστη τιμή ζώνης θα προσεγγίσει το επίπεδο των 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Τα φθηνά ακίνητα θα γίνουν ακριβά στα μάτια της Εφορίας. Σε πολλές λαϊκές συνοικίες του Λεκανοπεδίου, όπως η Δραπετσώνα, τα Ανω Λιόσια, το Κερατσίνι, η Ελευσίνα, οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων αναμένεται να αυξηθούν ακόμη και πάνω από 20%-30%. Οι ανατροπές στις αντικειμενικές θα προκαλέσουν ντόμινο αυξήσεων σε φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα.

Ο ΕΝΦΙΑ θα γίνει ακριβότερος για τους ιδιοκτήτες φθηνών ακινήτων, ενώ την ανηφόρα θα πάρουν το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας και οι φόροι στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές που υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές.

Με τις τιμές των ακινήτων που λαμβάνει υπόψη της η Εφορία σε εκατοντάδες περιοχές της χώρας να παραμένουν καθηλωμένες στα ίδια επίπεδα εδώ και πάνω από μία δεκαετία, οι αυξήσεις στις χαμηλές τιμές ζώνης θα είναι σημαντικές. Αντίθετα, θα φθηνύνουν για την Εφορία τα ακίνητα που βρίσκονται στις άλλοτε ακριβές περιοχές, κυρίως του Λεκανοπεδίου. Πρόσφατα άλλωστε μειώθηκαν οι τιμές ζώνης σε δύο περιοχές του Ψυχικού μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο είχε ακυρώσει τις αναπροσαρμογές που είχαν γίνει τον Ιανουάριο του 2016.