«Νιώθαμε ικανοποίηση όταν τους σκοτώναμε (…) Οταν σκοτώναμε μουσουλμάνους, υπήρχαν στιγμές που το γιορτάζαμε για να απομακρύνουμε την ένταση της μάχης. Ούτως ή άλλως, ήταν πολύ εύκολο να τους σκοτώσουμε διότι έκαναν επιθέσεις όπως τα γιουρούσια. Ολοι μαζί μας επιτίθονταν κι εμείς αφήναμε σε 13 λεπτά 300 νεκρούς».
Ετσι περιέγραψαν στον Στέλιο Βραδέλη δύο έλληνες εθελοντές, ο Δημήτρης και ο Τρύφωνας, τη συμβολή τους στη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα («Ταχυδρόμος», 13/11/2004). Γι’ αυτά τους τα ανδραγαθήματα, ο αρχηγός των Σερβοβοσνίων Ράντοβαν Κάρατζιτς τούς απένειμε τον Μάιο του 1996 το Μετάλλιο του Λευκού Αγγέλου, την ανώτερη τιμητική διάκριση της Σερβίας. Τους υποδέχθηκε μάλιστα στο προεδρικό μέγαρο με τα λόγια: «Δύο είναι οι φυσικοί σύμμαχοι των Σέρβων. Ο Θεός και οι Ελληνες».
Κακώς σκανδαλιζόμαστε σήμερα με τέτοιες ιστορίες. Οι έλληνες εθελοντές, που ήταν συνολικά περισσότεροι από εκατό και δεν τιμωρήθηκαν ποτέ για τα εγκλήματά τους, είχαν τη ρητή ή άρρητη υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των συμπατριωτών τους. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι, ιερωμένοι, δικηγόροι, καλλιτέχνες διακήρυσσαν ότι οι Σέρβοι έκαναν έναν αμυντικό πόλεμο και ότι οι καταγγελίες για σφαγές ήταν ψέματα των εχθρών της Ορθοδοξίας. Δεν υπήρχε ιδεολογική διαχωριστική γραμμή: δεξιοί κι αριστεροί, φασίστες και κομμουνιστές, τα ίδια έλεγαν. Στην καλύτερη περίπτωση αποφαίνονταν ότι στους πολέμους το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια. Στη χειρότερη, ότι οι Μουσουλμάνοι αυτοβομβαρδίζονταν για να προκαλέσουν την επέμβαση της Δύσης.
Και ξέρετε κάτι; Πολλοί από αυτούς τα λένε ακόμη. Την επομένη της καταδίκης του Ράτκο Μλάντιτς σε ισόβια για γενοκτονία και εγκλήματα πολέμου βλέπεις δημοσιογράφους να σαρκάζουν για το «αμφιλεγόμενο» Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, σκιτσογράφους να ανυπομονούν για το πότε θα δικαστούν οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί και πολιτικούς να σιωπούν. Ισως εντέλει οι τελευταίοι να είναι και οι λιγότερο προκλητικοί. Απέναντι στους χιλιάδες νεκρούς, τα εκατομμύρια των εκτοπισμένων, τις χιλιάδες γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμών, είναι καλύτερα οι συνένοχοι των δημίων να σιωπούν. Ετσι κι αλλιώς συγγνώμη δεν θα ζητήσουν ποτέ.
Λίγους μήνες μετά τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, ο Μλάντιτς δέχθηκε στο αρχηγείο του έναν γνωστό έλληνα καλλιτέχνη που δεν είναι πια στη ζωή κι έναν γνωστό έλληνα δικηγόρο που ανέλαβε την υπεράσπισή του. Ανταλλάχθηκαν φιλιά και αγκαλιές, έγιναν περιηγήσεις, αποκαλύφθηκαν δυτικές συνωμοσίες και σκευωρίες, έπεσε γέλιο πολύ, και όταν ήλθε η ώρα του αποχαιρετισμού, μετά τις καινούργιες αγκαλιές και τα καινούργια φιλιά, ο καλλιτέχνης ρώτησε τον στρατηγό: «Τι ζώδιο είστε;». Ο Μλάντιτς τον κοίταξε παραξενεμένος, πρέπει να σκέφτηκε ότι οι Ελληνες παίζει να είναι πιο δαιμόνιοι ακόμη κι από τους Σέρβους, και του απάντησε ότι γεννήθηκε Μάρτιο.
Καμιά οργή πια. Ούτε έκπληξη. Μόνο μια απέραντη θλίψη.
