Φοδράρισμα

Η εμπειρία της περιδιάβασης, αυτή η αδιάκοπη βόλτα στα μαγαζιά και η παρατήρηση των αγαθών που διαθέτουν, είναι ανεκτίμητη όσο και απρόβλεπτη. Στις αρχές του φθινοπώρου λοιπόν όσες γυναίκες βρέθηκαν στα καταστήματα της Zara στην Κωνσταντινούπολη και ένιωσαν έλξη για ένα συγκεκριμένο σακάκι και το έβγαλαν από την κρεμάστρα διαπίστωσαν κάτι εξαιρετικό: στο εσωτερικό του ρούχου, κάτω από την ετικέτα με τις ενδείξεις σύνθεσης και προέλευσης, υπήρχε μία δεύτερη ετικέτα. Ηταν ραμμένη πάνω στη φόδρα κατά τα πρότυπα μιας ετικέτας ελέγχου ποιότητας που συνοδεύει τα ακριβά πολυτελή κομμάτια. Ομως αντί για ενδείξεις ποιότητας και κύρους αυτή η ετικέτα έγραφε ένα διαφορετικό μήνυμα. «Εγω έφτιαξα το ρούχο αλλά δεν πληρώθηκα γι’ αυτό». Ηταν ένα σημείωμα μιας ομάδας εργαζομένων σε βιοτεχνία που συνεργαζόταν εργολαβικά με τον παγκόσμιο κολοσσό της «γρήγορης μόδας». Ηταν η ευφυής κίνησή τους να ενημερώσουν το κοινό τους ότι, ενώ έφτιαξαν τα ρούχα ο εργοδότης τους, πριν από ένα χρόνο, έκλεψε τα χρήματα της αμοιβής τους και εξαφανίστηκε μέσα σε μία μέρα αφήνοντάς τους …τίποτα.

Το μήνυμα της φόδρας έκανε τον πρώτο κύκλο στα κανάλια των social media. Η μεγαλύτερη στον κόσμο αλυσίδα ένδυσης δεσμεύτηκε ότι θα αποζημιώσει απευθείας τους εργαζόμενους. Η φόδρα αποδεικνύει το αντίθετο. Μεταξύ #nofakenews και #ethicalfashion (όχι ψευδείς ειδήσεις, ηθική μόδα κ.λπ.) το θέμα έφτασε στην υψηλή επικαιρότητα των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης. Ο προβληματισμός των καταναλωτών έχει ξεκινήσει μια πορεία αμφισβήτησης για μία σύγχρονη αλυσίδα ένδυσης, η οποία με 7.292 καταστήματα διεκδικεί να ντύσει τους λόγω κρίσης εκπεπτωκότες της μεσαίας τάξης. Ο κολοσσός δίνει την υπόσχεση ότι παρά τη μείωση της καταναλωτικής δύναμης η μόδα του παρόντος φτάνει και στους μη προνομιούχους. Το «πώς» συνήθως χάνεται κάτω από την ένδειξη τιμής του αγαθού που για τον κάτοχο – αγοραστή αποκτά χαρακτήρα ανακουφιστικής διεξόδου από ένα συνεχές δυστοπικό περιβάλλον.

Ο Δείκτης Παγκόσμιας Αξίας (World Value^SM Index) είναι μία επινόηση των μοντέρνων συνθηκών οικονομίας. Αφορά τις επιχειρήσεις και τα πιο αναγνωρισμένα –όχι απαραίτητα και πιο δημοφιλή –εμπορικά σήματα. Σύμφωνα με αυτόν τον δείκτη, η αξία τους κυμαίνεται ανάλογα με το πόσο λαμβάνουν υπόψη το γενικότερο καλό στο περιβάλλον αλλά και στις συνθήκες εργασίας. Ο αρχιτέκτονας – οικονομολόγος αυτού του δείκτη Σεμπάστιαν Μπακ εξηγεί στο Fast Company.com ότι αποφασίζουν οι καταναλωτές και όχι άλλοι κρυφοί ιθύνοντες. Το επίσης σημαντικό είναι ότι υπάρχουν πολλά γνωστά σήματα ιδιαίτερα από αυτά που μας ενδύουν και μας υποδένουν που υπερβαίνουν τον σύγχρονα κώδικα ηθικής. Ισως λοιπόν αυτό το ιδιόμορφο μήνυμα ξηλώσει κάποιες ραφές αυτού του ιδανικού οικονομικού μοντέλου. Αλλωστε ένα κοστούμι για να πέφτει καλά θα πρέπει να μην τραβάει η φόδρα.