Συνένοχοι

Το Λεξικό του ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να συντάσσεται πολύ πριν από την εκλογική του νίκη. Δεν περιλάμβανε τόσο καινούργιες λέξεις, όσο παλιές λέξεις με καινούργιο περιεχόμενο. Οι περισσότερες ήταν καταγγελτικές για εκείνους που υπέγραφαν τα Μνημόνια: προδότης, δωσίλογος, γερμανοτσολιάς. Κι ακόμη δεν είχε επιστρατευθεί ο Καμμένος.

Με τη συγκρότηση της αριστεροδεξιάς κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η ελληνική γλώσσα γνώρισε ημέρες δόξας. Αθώες λέξεις θα αποκτούσαν μια άλω επανάστασης. Ο αριθμός «τέσσερα» θα συνδεόταν διά παντός με την πολεμική κραυγή του υπουργού Αμυνας προς τους ταπεινωμένους μνημονιακούς. Το ρήμα «λιάζονται», με το απαραίτητο κλείσιμο του ματιού, θα γινόταν σύμβολο της επίσημης μεταναστευτικής πολιτικής.

Ολα αυτά όμως είναι εν τέλει ζήτημα αισθητικής και πολιτικού πολιτισμού. Μπορεί να μην είναι καθόλου ηθικά, αλλά είναι νόμιμα. Δεν συμβαίνει το ίδιο με το άλλο ρήμα που χρησιμοποίησε, ως αντιπρόεδρος πλέον της Βουλής, το ίδιο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Το ειρωνικό «Ναι, φοβηθήκαμε», που ξεστόμισε η Τασία Χριστοδουλοπούλου όταν ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ βεβαίωσε ότι η επόμενη Βουλή θα εξετάσει τις δραστηριότητες και τις ευθύνες του Πάνου Καμμένου, αποτελεί σαφή και ευθεία παραβίαση του θεσμικού της ρόλου. Ως μέλος των 53, μπορεί να λούζει τον Μουζάλα με όσους χαρακτηρισμούς θέλει. Αλλά όταν διευθύνει μια συζήτηση στη Βουλή πρέπει να σέβεται τη θέση και τον χώρο.

Μετά τα ρεσιτάλ της Ζωής Κωνσταντοπούλου, βέβαια, το ατόπημα αυτό δύσκολα θα εξασφαλίσει κάτι πολύ πιο τιμητικό από μια απλή θέση στο Συριζανελεϊκό Λεξικό. Θα διατηρήσει, αντίθετα, αυτούσιο το πολιτικό του περιεχόμενο: τη βεβαιότητα δηλαδή των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ότι το μέλλον τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένο μ’ εκείνο του συγκυβερνήτη τους. Δεν θα καταδικαστούν κατ’ ανάγκην κι εκείνοι για απάτη. Θα στιγματιστούν όμως με την κατηγορία της συνενοχής.

Δεν θα είναι φυσικά οι μόνοι. Για τον δημοφιλή ιστότοπο Dictionary.com η λέξη complicit (συνένοχος) είναι η λέξη της χρονιάς. Οχι μόνο με την καταφατική της, αλλά κυρίως με την αρνητική της έννοια. «Ενας λόγος που διαλέξαμε αυτή τη λέξη», ανακοίνωσε το λεξικό, «είναι οι αξιοσημείωτες ιστορίες εκείνων που αρνούνται να γίνουν συνένοχοι. Μπροστά στην καταπίεση και την αδικία, η άρνηση της συνενοχής αποτέλεσε φέτος μια κινητήρια δύναμη».

Μεταξύ των παραδειγμάτων που επικαλείται το λεξικό είναι οι χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο που κατήγγειλαν σεξουαλικές επιθέσεις και τα μέλη της αμερικανικής Επιτροπής για τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες που παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αντίδραση του Τραμπ στην ακροδεξιά βία. «Το να αγνοήσουμε τη γεμάτη μίσος ρητορική σας θα μας έκανε συνενόχους στα λόγια και τις πράξεις σας», έγραψαν σε ανοιχτή τους επιστολή προς τον αμερικανό πρόεδρο.

Εσείς αναρωτιέστε τώρα αν ο Τραμπ απάντησε «Ναι, φοβηθήκαμε». Οχι, δεν το έκανε.