Μια παράσταση για τη γενιά του ’30

Ηταν όλοι γεννημένοι στις αρχές του 20ού αιώνα και βρέθηκαν στο δημιουργικό τους αποκορύφωμα σε μια δεκαετία που η Ελλάδα έγλειφε τις πληγές της απ’ τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μιας και η Μεγάλη Ιδέα ξεπεράστηκε λόγω συνθηκών, επαναπροσδιόρισαν την ελληνικότητα της δημιουργίας τους συνδυάζοντας τα αρχέγονα στοιχεία του τόπου τους με τον μοντερνισμό που είχε κατακλύσει τον κόσμο εκτός συνόρων. Στα κείμενά τους, επιστράτευσαν νέες φόρμες, εμμένοντας στον υπερρεαλισμό με τον ελεύθερο στίχο στην ποίηση και την πεζογραφία, εκφράζοντας ουσιαστικά ένα νέο συλλογικό ασυνείδητο που τότε βρισκόταν στα σπάργανα. Αν κι επί της ουσίας δεν έφυγαν ποτέ από την πνευματική ζωή της χώρας, αρκετές δεκαετίες μετά τον χαμό της, η γενιά του ’30 έρχεται και πάλι στο προσκήνιο με όχημα τη δράση «Από τη σιωπή της προθήκης στον θεατρικό λόγο» που εγκαινιάζεται την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ. Ηταν μια ιδέα της Ειρήνης Παπαγεωργίου, επιμελήτριας του Τμήματος Προϊστορικών, Αρχαίων Ελληνικών και Ρωμαϊκών Συλλογών του Μουσείου Μπενάκη με σκοπό να στηθεί μια θεατρική εμπειρία μέσα στις αίθουσές του με πρωταγωνιστές τα ίδια τα εκθέματα, μπλέκοντας ουσιαστικά κείμενα και αντικείμενα. Στην έκτη και τελευταία δράση που υλοποιείται σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, η παράσταση «Κριεζώτου 3» ανεβαίνει στο σπίτι του Νίκου Χατζηκυριάκου –Γκίκα στον ομώνυμο δρόμο που δάνεισε το όνομά του στο δρώμενο.

Ο μίτος της αφήγησης αρχίζει να ξετυλίγεται από ένα λευκό χαρτί όπου δώδεκα επιφανείς εκπρόσωποι των ελληνικών γραμμάτων υπέγραψαν στις 9 Μαρτίου 1963 στο σπίτι του Γιώργου Θεοτοκά, κάτω από την επικεφαλίδα «Η γενεά του ’30 μετά 33 έτη». «Μέσω του εκθέματος ερευνούμε την περίοδο εκείνη με το μεγάλο λογοτεχνικό κύμα. Και φέρνουμε στο φως δίπλα σε αυτό τη δική μας εμπειρία από την έρευνα, καθώς και αποσπάσματα ποιημάτων και κειμένων», αναφέρει ο Στρατής Πανούριος που έχει τη σκηνοθετική επιμέλεια της εν λόγω δράσης.

Οι ηθοποιοί Ανδρομάχη Δαυλού, Αλέξης Κωτσόπουλος, Φώτης Λαζάρου, Ελενα Μαρσίδου, Εύα Σιμάτου και Αμαλία Τσεκούρα μαζί με τον Στρατή Πανούριο στήνουν μια γιορτινή βραδιά με ποιήματα και κείμενα σημαντικών εκπροσώπων της εν λόγω γενιάς όπως του Θεοτοκά, του Σεφέρη, της Πολυδούρη και του Μυριβήλη. «Πρόκειται για μια κανονική θεατρική παράσταση όπου τα αποσπάσματα είναι δραματοποιημένα. Η Ιστορία γίνεται ποίηση και οι συντελεστές φιλοδοξούν τα γεγονότα του έργου να συνδέονται με τη σημερινή εποχή», επισημαίνει ο επιμελητής του όλου εγχειρήματος.

Παρ’ όλα αυτά, οι πληροφορίες για τα πρόσωπα της παράστασης δεν προκύπτουν απλά μόλις σηκωθεί η αυλαία. Στο πρώτο μέρος του έργου θα απαντηθούν ερωτήματα σχετικά με το πότε καθιερώθηκε ο όρος «γενιά του ’30», γιατί οι συγγραφείς πρωτοεμφανίστηκαν τη συγκεκριμένη δεκαετία και γιατί αισθάνθηκαν την ανάγκη να επαναπροσδιοριστούν 30 χρόνια μετά. «Ο Κωνσταντίνος Παπαχρίστου, επιμελητής της Πινακοθήκης Νίκου Χατζηκυριάκου –Γκίκα πριν από κάθε θεατρικό γεγονός θα μιλάει για το έκθεμα, τη γενιά του ’30 και τη σημασία της. Το εισαγωγικό αυτό κομμάτι είναι αλληλένδετο με την παράσταση» τονίζει ο Πανούριος. Ο ίδιος, έχοντας την πρότερη εμπειρία της δραματουργικής μεταφοράς ποιημάτων των Στράτη Μυριβήλη, Ηλία Βενέζη και Αργύρη Εφταλιώτη, συμπατριωτών του από τη Λέσβο, εδώ προσπάθησε ν’ ακολουθήσει τα στοιχεία που του αποκαλύπτουν οι δημιουργίες τους, βάζοντάς τα μέσα στο πλαίσιο του μουσείου.