Η συμφωνία πώλησης πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία βρίσκεται τις τελευταίες ημέρες στο επίκεντρο της επικαιρότητας, με το πολιτικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον να εστιάζεται εύλογα στο –πράγματι προβληματικό –οικονομοτεχνικό κομμάτι της συμφωνίας και στον αμφιλεγόμενο ρόλο διαφόρων μεσαζόντων.
Υπάρχει όμως και μια ακόμα κρίσιμη διάσταση του θέματος, η οποία συνειδητά υποβαθμίζεται από τους κ.κ. Τσίπρα και Καμμένο, αλλά και από τη Νέα Δημοκρατία. Αυτή την εβδομάδα υπερψηφίστηκε το τρίτο διαδοχικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση στην Υεμένη, με το οποίο η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών καλούμε την Υπατη Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Φεντερίκα Μογκερίνι να αναλάβει πρωτοβουλία για την κήρυξη εμπάργκο όπλων της ΕΕ κατά της Σαουδικής Αραβίας. Η πρόταση για το εμπάργκο στηρίχθηκε από 368 ευρωβουλευτές, 221 την καταψήφισαν και 43 απείχαν.
Πολιτική και θεσμική βάση του ψηφίσματος αποτελούν οι κατευθύνσεις που δόθηκαν με την κοινή θέση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στις 8 Δεκεμβρίου του 2008 (2008/944/ΚΕΠΠΑ) και πλέον αποτελούν ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τότε ήταν που συμφωνήθηκαν οι κοινοί ευρωπαϊκοί κανόνες που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού από τα κράτη-μέλη. Μεταξύ των κριτηρίων που θα πρέπει να εξεταστούν για τη σύναψη κάθε σχετικής συμφωνίας συμπεριλαμβάνονται ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα τελικού προορισμού, η διασφάλιση της περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας αλλά και η ύπαρξη κινδύνου εκτροπής της στρατιωτικής τεχνολογίας ή της εκ νέου εξαγωγής της με ανεπιθύμητους όρους.
Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ αγγίζει τα όρια του πολιτικού παραλογισμού. Από τη μια ο Αλέξης Τσίπρας υπερασπίστηκε με θέρμη στην ελληνική Βουλή την επίμαχη σύμβαση πώλησης πολεμικού υλικού κι από την άλλη οι ευρωβουλευτές του στήριξαν την πρόταση για το εμπάργκο! Το ίδιο είχαν πράξει οι ευρωβουλευτές της κυβέρνησης και στα δύο προηγούμενα ψηφίσματα. Κοινώς, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2016 ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε στην Ευρωβουλή να σταματήσουν οι πωλήσεις όπλων στη Σαουδική Αραβία λόγω της ανθρωπιστικής κρίσης στην Υεμένη. Το ερώτημα που προκύπτει είναι εύλογο, ακόμα και στα μάτια του πλέον καλοπροαίρετου παρατηρητή: πώς είναι δυνατόν ο κ. Τσίπρας να υπερασπίζεται με θέρμη τη νομιμότητα της πώλησης πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία όταν οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταδικάζουν εδώ και καιρό τη σκοπιμότητα κάθε τέτοιας συμφωνίας;
Εξίσου ακατανόητη είναι όμως και η στάση της Νέας Δημοκρατίας. Οι ευρωβουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί τους στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στήριξαν το ψήφισμα για την Υεμένη αλλά καταψήφισαν συγκεκριμένα την παράγραφο με την πρόταση για το εμπάργκο, παρ’ όλο που τις τελευταίες μέρες η Νέα Δημοκρατία στο εσωτερικό πρωτοστατεί κατά της συγκεκριμένης συμφωνίας! Πώς γίνεται στο εσωτερικό να σε ενοχλούν τέτοιου τύπου συμβάσεις πώλησης όπλων αλλά στο ευρωπαϊκό επίπεδο να μην επιθυμείς να απαγορευτούν;
Από την πρώτη στιγμή που έγινε αντιληπτό το εύρος της ανθρωπιστικής κρίσης των πολεμικών επιχειρήσεων στην Υεμένη, οι ευρωβουλευτές της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών αναλάβαμε σημαντικές πρωτοβουλίες, καλώντας διαρκώς σε εμπάργκο όπλων κατά όλων των εμπλεκόμενων πλευρών –χωρίς προτιμήσεις. Οι αρχές του ανθρωπισμού, όπως και η ανάγκη ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, είναι για εμάς αδιαπραγμάτευτες.
Μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ενωση συνηθίζει να ασχολείται με τα όσα συμβαίνουν στη γειτονιά της μόνο όταν την αγγίζουν άμεσα, είτε λόγω ατολμίας είτε λόγω αντικρουόμενων προσεγγίσεων. Ο πόλεμος στη Συρία αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κοντόφθαλμης προσέγγισης των πραγμάτων. Οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί κινητοποιήθηκαν κυρίως όταν άρχισαν οι πρόσφυγες να φτάνουν στα ευρωπαϊκά σύνορα και μάλλον με τρόπο φοβικό. Είτε όμως οι συγκρούσεις λαμβάνουν χώρα δίπλα μας είτε λίγο πιο μακριά, δεν μπορούμε παρά να δρούμε με τον ίδιο τρόπο απέναντι σε κάθε ανθρωπιστική κρίση.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πρέπει να περιοριστεί σε ρόλο θεατή στα όσα συμβαίνουν στην Υεμένη, όπου και πάλι στο έδαφος μιας τρίτης χώρας συγκρούονται με σκληρότητα οι βασικοί γεωπολιτικοί παράγοντες της περιοχής. Ξανά ο άμαχος πληθυσμός είναι αυτός που πληρώνει το τίμημα του ανταγωνισμού μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στο όριο της λιμοκτονίας, 2,9 εκατομμύρια έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους κι ένα παιδί πεθαίνει κάθε δέκα λεπτά. Η πολεμική σύρραξη δι’ αντιπροσώπων στο έδαφός της προκαλεί μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις του καιρού μας. Ουδείς δικαιούται να μένει αδιάφορος, μια τέτοια τραγωδία δεν προσφέρεται για την ικανοποίηση πρόσκαιρων κομματικών επιδιώξεων.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ευρωβουλευτής, μέλος της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Τελευταία Νέα