Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος θα αφιχθεί στην Αθήνα την ερχόμενη Πέμπτη και αυτή θα είναι η πρώτη επίσκεψη τούρκου προέδρου ύστερα από 65 χρόνια. Προηγήθηκαν πυρετώδεις διαβουλεύσεις μεταξύ των διπλωματικών γραφείων του Αλέξη Τσίπρα και του Ερντογάν προκειμένου να ξεπεραστούν τυπικά κωλύματα και κυρίως να καθοριστεί η ατζέντα της επίσκεψης. Η επίσημη πρόσκληση έφυγε από το Προεδρικό Μέγαρο κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, και συγκεκριμένα το πρωί του Σαββάτου, με το πράσινο φως να έχει δοθεί από τα δύο διπλωματικά γραφεία το απόγευμα της Παρασκευής.
Παρά τις επιφυλάξεις της ελληνικής πλευράς, το πρόγραμμα περιλαμβάνει τελικώς επίσκεψη του τούρκου προέδρου στη Θράκη. Η επίσκεψη χαρακτηρίζεται, ωστόσο, ως ιδιωτική. Με δεδομένη την ένταση που επικράτησε στο αντίστοιχο ταξίδι τού –προπομπού του Ερντογάν –Χακάν Τσαβούσογλου, πριν από μερικές εβδομάδες, και τις δηλώσεις του προς τη μουσουλμανική μειονότητα για «μητέρα Τουρκία», η Αθήνα είχε πολλούς λόγους να αντιμετωπίζει πολύ επιφυλακτικά τη μετάβαση του τούρκου προέδρου στη Θράκη.
ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ. Παρασκηνιακά υπήρξαν πιέσεις έως την τελευταία στιγμή για να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι, κάτι για το οποίο φέρεται να δεσμεύτηκε η Αγκυρα, ενώ από την πλευρά της κυβέρνησης και της Προεδρίας της Δημοκρατίας τονίζεται πως θα πρέπει να υπάρξει απόλυτος σεβασμός στη Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία πλειστάκις έχει αμφισβητήσει το τελευταίο διάστημα ο τούρκος πρόεδρος. Ο σεβασμός εκ μέρους της Τουρκίας στο διεθνές δίκαιο θα είναι ούτως ή άλλως η αρχή στην οποία θα βασιστούν οι τοποθετήσεις της ελληνικής πλευράς σε όλα τα «καυτά» διπλωματικά θέματα, με κορυφαία το Κυπριακό και το Αιγαίο.
Πρόσφατα, εξάλλου, η κυβέρνηση εκκίνησε τις διαδικασίες για την κατάργηση της σαρίας, δηλαδή του ισλαμικού νόμου, ο οποίος υπαγόρευε την υποχρεωτική αρμοδιότητα του μουφτή για οικογενειακές, κληρονομικές ή άλλες αστικές υποθέσεις της μειονότητας. Παράλληλα, σε μια κίνηση καλής θέλησης, οι ελληνικές Αρχές συνέλαβαν την περασμένη εβδομάδα εννέα μέλη του Επαναστατικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Κόμματος των Κούρδων, δίχως ωστόσο να αποδειχθεί ότι είχαν σχέση με την επίσκεψη Ερντογάν ή προετοίμαζαν επίθεση κατά τουρκικού στόχου.
ΓΕΦΥΡΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. Ενας από τους βασικούς στόχους της τουρκικής διπλωματίας είναι να ξαναμπεί στο κάδρο και να ρίξει γέφυρες με Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον μέσω Αθήνας. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη –κυρίως με τη Γερμανία –αλλά και με τις ΗΠΑ βρίσκονται στο χειρότερο σημείο των τελευταίων ετών. Αυτό παραδέχονται και στην κυβέρνηση, εκτιμώντας πως σε μια περίοδο με δυσκολίες στις σχέσεις των δύο χωρών και με κρίσιμα ζητήματα για την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, ο διάλογος με την Τουρκία είναι εξαιρετικά σημαντικός. Ετσι, πιστεύουν ότι η συζήτηση των δύο πλευρών πρέπει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα κρίσιμα ζητήματα και κυρίως όσα οδηγούν κατά καιρούς σε ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες περιφερειακές εξελίξεις.
Η ατζέντα των συζητήσεων θα είναι συγκεκριμένη. Κυπριακό, Αιγαίο, Προσφυγικό, ευρωπαϊκή προοπτική Τουρκίας και οικονομική συνεργασία των δύο χωρών θα βρεθούν στο επίκεντρο. Ως προς το τελευταίο, το ενδιαφέρον από την Τουρκία έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, όπως υποστηρίζουν αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες. Ετσι, η Αγκυρα επιδεικνύει ενδιαφέρον για τον τομέα των μεταφορών και συγκεκριμένα της σύνδεσης Σμύρνης – Θεσσαλονίκης, αλλά και της σιδηροδρομικής Εγνατίας που θα συνδέει τη Βουλγαρία με τη Βόρεια Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά το Προσφυγικό, η Αθήνα επιμένει στη διατήρηση της συμφωνίας Ευρώπης – Τουρκίας, καθώς είναι γνωστό πως οποιαδήποτε διαφορετική εξέλιξη ή εάν η Αγκυρα κάνει πράξη τις απειλές για διάρρηξη της συμφωνίας, θα επαναληφθεί το δραματικό σκηνικό του 2015.
Για το Κυπριακό, αντιθέτως, οι συζητήσεις των δύο πλευρών θα έχουν το χαρακτηριστικό της αναμονής ενόψει της επανέναρξης των απευθείας διαβουλεύσεων των δύο κοινοτήτων. Εξελίξεις δεν θα υπάρξουν νωρίτερα από τον Μάρτιο, δεδομένου ότι το πρώτο δίμηνο είναι εκλογικό στην Κύπρο. Πρώτα, δηλαδή, θα κληθούν να εκλέξουν «κυβέρνηση» στα Κατεχόμενα και στη συνέχεια η Κύπρος θα επιλέξει τον νέο πρόεδρό της –με τον Νίκο Αναστασιάδη να προβάλλει, αυτήν τη στιγμή, ως φαβορί για την επανεκλογή του. Αντιθέτως, το θέμα των τουρκικών παραβιάσεων στο Αιγαίο θα τεθεί επί τάπητος και στη βάση του σεβασμού του διεθνούς δικαίου και της αρχής καλής γειτονίας.
Το ταξίδι Ερντογάν στην Αθήνα είχε «κλειδώσει» λίγες μέρες μετά την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ. Ο Νίκος Κοτζιάς μετέβη στην Αγκυρα ως προσκεκλημένος του ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ύστερα από μια μακρά περίοδο «πάγου» στις σχέσεις τους. Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών συνάντησε και τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος του εξέφρασε την επιθυμία να επισκεφθεί άμεσα την Ελλάδα, ει δυνατόν πριν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, το οποίο θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη τον Φεβρουάριο (σ.σ.: το προηγούμενο διεξήχθη τον Μάρτιο του 2016 στη Σμύρνη).
Τελευταία Νέα