Η Σουζάνα Μιγκένς μίλησε τελευταία φορά με τον γιο της στις αρχές Νοεμβρίου: της τηλεφώνησε από τη νοτιότερη πόλη του κόσμου, την Ουσουάια, για να της πει πως το υποβρύχιο στο οποίο υπηρετούσε, το «San Juan», επρόκειτο να αποπλεύσει σύντομα προκειμένου να κυνηγήσει λαθραλιευτικά στα παγωμένα νερά της Νότιας Αργεντινής. Γι’ αυτόν τον σκοπό το χρησιμοποιούσε άλλωστε κατά κανόνα το πολεμικό ναυτικό της χώρας. Ο Νότιος Ατλαντικός Ωκεανός είναι μία περιοχή πλούσια σε θαλασσινά, όπου δραστηριοποιούνται πολλοί λαθραλιείς. Αλλά ο κελευστής Λεάντρο Σισνέρος διαβεβαίωσε τη μητέρα του πως δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας: το υποβρύχιο ήταν σε καλή κατάσταση και τα 44 μέλη του πληρώματός του άριστα εκπαιδευμένα, προετοιμασμένα για κάθε ενδεχόμενο.

Οι ελπίδες που υπήρχαν αρχικά, ιδίως τις πρώτες επτά ημέρες, καθώς για τόσο επαρκούν θεωρητικά τα αποθέματα οξυγόνου, να βρεθούν ζωντανοί τα 44 μέλη του χαμένου υποβρυχίου έχουν πια χαθεί. «Θα συνεχίσουμε τις έρευνες… αλλά άνθρωποι δεν θα σωθούν», δήλωσε την περασμένη Παρασκευή ο Ενρίκε Μπάλμπι, εκπρόσωπος του Πολεμικού Ναυτικού.

Η μοιραία ανάδυση

Στην πραγματικότητα, όλα έδειχναν να βαίνουν καλώς μέχρι που ο κυβερνήτης διέταξε την ανάδυση του υποβρυχίου, στις 14 Νοεμβρίου. Οχι ότι η απόφαση αυτή καθαυτήν ήταν παράξενη: οι μπαταρίες των ντιζελοκίνητων – ηλεκτροκίνητων υποβρυχίων όπως το «San Juan» έχουν αυτονομία περίπου μίας εβδομάδας. Κατόπιν, το υποβρύχιο πρέπει να βγει στην επιφάνεια και να δουλέψει τις μηχανές του ώστε να επαναφορτιστούν οι μπαταρίες και να ανανεωθεί ο αέρας στο εσωτερικό του. Το «San Juan» αναδύθηκε όμως εν μέσω κακοκαιρίας, με κύματα που έφταναν σε ύψος ακόμα και τα επτά μέτρα. Ενδεχομένως, εξήγησε ο Ενρίκε Μπάλμπι, να πήρε υπερβολικά πολύ νερό μέσω του αναπνευστήρα του (σνόρκελ). Ο τελευταίος είναι εξοπλισμένος με ένα ελασμάτινο πτερύγιο ακριβώς για να μη γίνεται εισροή υδάτων αλλά καμιά φορά, μπορεί να συμβεί.

Τριάντα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα της 15ης Νοεμβρίου το «San Juan» έστειλε σήμα ότι είχε μπει θαλασσινό νερό μέσω του συστήματος εξαερισμού του «προκαλώντας βραχυκύκλωμα και φωτιά στο διαμέρισμα των μπαταριών». Επτά ώρες αργότερα, έστειλε νέο μήνυμα μέσω δορυφορικού τηλεφώνου λέγοντας πως το πλήρωμα είχε θέσει τη φωτιά υπό έλεγχο αλλά οι μπαταρίες στο πρωραίο τμήμα του είχαν αχρηστευτεί. Στο αρχηγείο του πολεμικού ναυτικού δεν σήμανε κανένας μεγάλος συναγερμός: υπήρχαν εφεδρικές μπαταρίες. «Χρειαζόταν να απομονώσουν ηλεκτρικά τις κατεστραμμένες μπαταρίες και να συνεχίσουν με το εφεδρικό κύκλωμα μπαταριών», δήλωσε ο αρχιπλοίαρχος Μπάλμπι.

Σιγή ασυρμάτου

«Σε καμία στιγμή δεν αντιμετώπισε ο κυβερνήτης, ή ο ανώτερός του, το συμβάν αυτό ως μία έκτακτη ανάγκη». Από τη βάση μάλιστα διέταξαν το υποβρύχιο να συνεχίσει να πλέει προς το Μαρ ντελ Πλάτα, και όχι να κατευθυνθεί προς την πλησιέστερη ξηρά. Το υποβρύχιο δεν επικοινώνησε όμως ποτέ ξανά. Όπως αποκαλύφθηκε στις 23 Νοεμβρίου, στις 10.51 π.μ. της 15ης Νοεμβρίου, περίπου τρεις ώρες αφότου το «San Juan» ενημέρωσε πως είχε λύσει το πρόβλημα της φωτιάς, «ένα αφύσικο, μεμονωμένο συμβάν, σύντομης διάρκειας και βίαιου χαρακτήρα» καταγράφηκε περίπου 35 μίλια βόρεια της τελευταίας καταγεγραμμένης του θέσης: μία έκρηξη, που όπως πιστεύουν πλέον ανώτεροι αξιωματούχοι σκότωσε ακαριαία τα 44 μέλη του πληρώματος και έστειλε το υποβρύχιο στον βυθό του ωκεανού. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι την προκάλεσε. Οι μπαταρίες είναι όμως ο πιθανότερος ένοχος.

«Είναι ένα πολύ πιθανό αίτιο», λέει ο ειδικός εμπειρογνώμονας της HIS Markit Μάικ Φάμπεϊ. «Προβλήματα με τις μπαταρίες υπάρχουν από την εποχή που μπήκαν στο νερό τα πρώτα υποβρύχια. Νερό συν ηλεκτρισμός ίσον φωτιά». Υποβρύχια όπως το «San Juan», επισημαίνουν άλλοι εμπειρογνώμονες, χρησιμοποιούν μπαταρίες μολύβδου, κι αυτές παράγουν ιδιαίτερα εύφλεκτο υδρογόνο. Το πώς ακριβώς μπορεί να οδήγησαν τα προβλήματα με τις μπαταρίες σε έκρηξη, ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο. «Είναι το ίδιο όπως και στις αεροπορικές τραγωδίες», επισημαίνει ο Νέστορ Αστούνες ντε Μαγκαλάις, βραζιλιάνος στρατιωτικός ερευνητής: «Συνήθως φταίει μια σειρά από πράγματα που πήγαν στραβά».

ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ

Αμφιβολίες για

την ποιότητα μπαταριών και ανταλλακτικών

Ομοσπονδιακός δικαστής της Αργεντινής έχει ξεκινήσει επίσημη έρευνα γύρω από την εξαφάνιση του υποβρυχίου «San Juan». Ενας από τους τομείς που αναμένεται να μπουν στο μικροσκόπιο είναι αυτός της συντήρησής του. Κατασκευασμένο στη Γερμανία, το υποβρύχιο καθελκύστηκε το 1983, σύμφωνα ωστόσο με το εξειδικευμένο περιοδικό «Jake’s Sentinel» το 2008 υποβλήθηκε σε σημαντικές επισκευές στην Αργεντινή: μεταξύ άλλων αντικαταστάθηκαν τόσο ο ηλεκτροκινητήρας όσο και οι ντιζελοκινητήρες του. «Εγινε γενική επισκευή που το έφερε σε άριστη κατάσταση» είχε διαβεβαιώσει από τις πρώτες ημέρες της εξαφάνισής του ο μηχανικός πλοίων Οράσιο Τεταμάντι. Σύμφωνα ωστόσο με την αργεντίνικη εφημερίδα «La Nacion», εσωτερικός έλεγχος του υπουργείου Αμυνας που διενεργήθηκε το 2015 και το 2016 διαπίστωσε πως το προσωπικό του ναυτικού που ήταν υπεύθυνο για τη συντήρηση των μπαταριών «επιχείρησε να κατευθύνει την αγορά ώστε να ωφεληθούν συγκεκριμένοι προμηθευτές και, σε αυτήν τη διαδικασία, πιθανόν να αγόρασαν υλικά με εγγυήσεις που είχαν λήξει και να διέπραξαν εγκλήματα». Ερωτηθείς σχετικά από τη «Wall Street Journal», αξιωματούχος του υπουργείου Αμυνας αρνήθηκε να σχολιάσει.

Τελευταία Νέα