Με κοινό αίτημα την άμεση αποσυμφόρηση των νησιών, οι δήμαρχοι Λέσβου, Χίου και Σάμου καθώς και δεκάδες κάτοικοι επρόκειτο να πραγματοποιήσουν σήμερα συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το Προσφυγικό στην Πλατεία Κλαυθμώνος στη 1 το μεσημέρι δηλώνοντας πως τα νησιά του Αιγαίου δεν είναι και δεν πρέπει να μετατραπούν σε φυλακές.
Εκρηκτική είναι πλέον η κατάσταση στα νησιά εξαιτίας του μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών που έχουν εγκλωβιστεί εκεί. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου Συνόρων, Μετανάστευσης και Ασύλου του υπουργείου Εσωτερικών, 15.318 πρόσφυγες – μετανάστες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα νησιά του Αιγαίου. Και μάλιστα οι περισσότεροι, 8.257, είναι εγκλωβισμένοι στη Λέσβο. Το Προσφυγικό θα βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων που θα έχει ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της διήμερης επίσκεψής του στη χώρα μας. Οπως δηλώνουν οι τρεις δήμαρχοι στα «ΝΕΑ», η σημερινή παρέμβαση – διαμαρτυρία μεταφέρει ουσιαστικά τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών στο κέντρο των αποφάσεων.
«Τα νησιά μας βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στο hot-spot της Μόριας οι πρόσφυγες ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, περίπου 6.000 σε έναν χώρο που μπορεί να φιλοξενήσει έως 2.500. Οι εικόνες αυτές μάς ξεφτιλίζουν διεθνώς. Προσβάλλομαι με αυτά που συμβαίνουν στον τόπο μου», δηλώνει ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός. Το 2009 το νησί του, όπως λέει, δυσφημίστηκε παγκοσμίως για το «Νταχάου της Παγανής», «το κτίριο των παλιών φυλακών που νοικιάστηκε για να φιλοξενήσει τις μικρές τότε μεταναστευτικές ροές. Η χωρητικότητά του ήταν για 600 άτομα και φιλοξενήθηκαν 1.200. Μπορείτε, λοιπόν, να φανταστείτε εάν τότε μιλούσε η διεθνής κοινότητα για κολαστήριο, τι λένε σήμερα».
Μονόδρομος, όπως τονίζουν οι δήμαρχοι των νησιών, είναι η αποσυμφόρησή τους. «Στην ενδοχώρα υπάρχουν δομές που είναι έτοιμες, παραμένουν, όμως, κλειστές ενώ θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες – μετανάστες. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν προχωρά η μεταφορά των ανθρώπων αυτών ιδίως τώρα που ο χειμώνας έφτασε. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση αδρανεί σκοπίμως περιμένοντας να φθάσει η κατάσταση σε οριακό σημείο ώστε επικαλούμενη το ανθρωπιστικό αίσθημα να εκβιάσει τους νησιώτες να δεχθούν τη δημιουργία νέων δομών. Με αυτό τον τρόπο μεταφέρει τις ευθύνες της απραξίας της για τη μη έγκαιρη μεταφορά προσφύγων – μεταναστών από την ηπειρωτική χώρα στις πλάτες των νησιωτών», σημειώνει ο Σπύρος Γαληνός. Το περασμένο Σάββατο ο Δήμος Λέσβου προσπάθησε να αποκλείσει οκτώ κοντέινερ που έφτασαν στο νησί για τη στέγαση προσφύγων. «Δεν είναι λύση να έρχονται κοντέινερ για να στεγάσουν τους πρόσφυγες. Ούτε εάν είχαμε δεύτερο και τρίτο hot-spot σαν της Μόριας θα είχαμε λύσει το πρόβλημα, γιατί απλούστατα και αυτά θα ήταν υπεράριθμα. Κι όμως, τα κοντέινερ αυτά ήρθαν από δομή στα Ιωάννινα. Δε θα μπορούσαν, λοιπόν, αντί να μεταφέρουν κοντέινερ να πάνε τους ανθρώπους σε αυτές τις δομές;», αναρωτιέται ο δήμαρχος.
«Εφαρμόστε τη συμφωνία». Εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρώπης – Τουρκίας για επιστροφή προσφύγων – μεταναστών πίσω στην Τουρκία ζητά ο δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς. «Από την υπογραφή της Συμφωνίας μέχρι τα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη, συνολικά 1.337 μετανάστες επέστρεψαν στην Τουρκία. Από αυτές τις επιστροφές, οι 800 ήταν εθελούσιες. Στα νησιά μας, όμως, έφτασαν συνολικά 46.500 πρόσφυγες και μετανάστες. Η Συμφωνία είχε ως στόχο να κατοχυρωθεί το δικαίωμα της Ελλάδας να επιστρέφει στην Τουρκία μετανάστες. Γιατί, λοιπόν, η χώρα μας δεν το κάνει και εγκλωβίζονται χιλιάδες άνθρωποι στα νησιά; Κι αφού λοιπόν δεν επιτυγχάνει τις επιστροφές, δεν θα έπρεπε να έχει εναλλακτικό σχέδιο;», υπογραμμίζει ο δήμαρχος Χίου, προσθέτοντας πως στο κέντρο στη ΒΙΑΛ υπάρχουν σχεδόν 2.700 πρόσφυγες και μετανάστες «όταν η χωρητικότητα φιλοξενίας, μόνο δηλαδή για να κοιμηθούν οι άνθρωποι αυτοί, δεν ξεπερνά τα 900 άτομα».
Εδώ και έξι μήνες, το Δημοτικό Συμβούλιο Χίου έχει λάβει απόφαση υπέρ της δημιουργίας ενός προαναχωρησιακού κέντρου στο νησί, «που θα διευκολύνει το κομμάτι των επιστροφών στην Τουρκία. Μέχρι σήμερα, όμως, η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα. Καταλήγουμε, λοιπόν, πως είναι θέμα μη άσκησης πολιτικής», τονίζει ο κ. Βουρνούς.
Κλειδί το άσυλο. Η επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου, σύμφωνα με τους δημάρχους, σίγουρα θα βοηθούσε την κατάσταση. «Οταν έχεις χώρες που ολοκληρώνουν από 2.000 έως 4.000 αιτήματα ασύλου την εβδομάδα και τη χώρα σου να μην μπορεί να ολοκληρώσει περισσότερα από 700-800 αιτήματα τον μήνα, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Οι τοπικές κοινωνίες νιώθουν πλέον ασφυξία. Από τη μια, αυτοί οι άνθρωποι ζουν σε άθλιες συνθήκες και μιλάμε πια για καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, από την άλλη, οι κάτοικοι των νησιών εδώ και δυόμισι χρόνια δοκιμάζονται», επισημαίνει ο δήμαρχος Σάμου, Μιχάλης Αγγελόπουλος.