Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθετώντας χθες στις Βρυξέλλες προτάσεις «για την εμβάθυνση» της ευρωζώνης, πρότεινε στα κράτη-μέλη να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (ΕΝΤ), ούτως ώστε αν ποτέ στο μέλλον κάποια χώρα αντιμετωπίσει έντονα προβλήματα εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους της να προσφεύγει σε αυτό και όχι στην Ουάσιγκτον. Με βάση τις χθεσινές προτάσεις, που παρουσίασαν τρεις επίτροποι, ο Γερμανός Γκίντερ Ετινγκερ, ο Γάλλος Πιερ Μοσκοβισί και ο Λετονός Βάλντις Ντομπρόβσκις, το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα χρηματοδοτείται από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Θα μπορεί επίσης να αναλάβει και τον ρόλο του εγγυητή των τραπεζών της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες, στις περιπτώσεις που τα μέτρα που προβλέπονται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τα κράτη εντός της Τραπεζικής Ενωσης δεν θα επαρκούν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθάρισε επίσης χθες ότι καλό θα ήταν το ΕΝΤ να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό πλαίσιο ως θεσμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην περίπτωση αυτή οι δραστηριότητες και η διαχείριση των κονδυλίων του θα τεθούν υπό κοινοτικό έλεγχο και όχι υπό διακρατικό, όπως σήμερα. Θα υπάρχει επίσης ο ευρωκοινοβουλευτικός έλεγχος που προβλέπεται για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Με την πάροδο του χρόνου, το ΕΝΤ θα μπορεί επίσης να αναπτύξει νέα χρηματοδοτικά μέσα, για παράδειγμα να υποστηρίξει πιθανή σταθεροποιητική λειτουργία, σημείωσε χθες η Επιτροπή. Επί του θέματος αυτού ωστόσο ιδιαίτερα επιφυλακτική δηλώνει η Γερμανία, που είναι ο μεγαλύτερος συνεισφορέας πόρων. Το Βερολίνο προτιμά να διατηρήσει το ΕΝΤ τον διακρατικό χαρακτήρα του, ώστε να έχει μεγαλύτερες δυνατότητες επιρροής στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
ΕΝΑΣ ΥΠΕΡΥΠΟΥΡΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. Πολλά βεβαίως θα εξαρτηθούν από το αν και πώς θα υιοθετηθεί η δεύτερη πρόταση που υπέβαλε χθες η Επιτροπή για τον ορισμό ενός υπουργού Οικονομικών της ευρωζώνης. Ο εν λόγω υπουργός Οικονομικών θα πρέπει κατά την Επιτροπή να προεδρεύει στο Eurogroup, ενώ θα είναι και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή θα είναι πενταετούς θητείας. Με την εν λόγω πρόταση μάλλον συμφωνεί η πλειοψηφία των χωρών της ευρωζώνης. Ωστόσο είναι σαφές ότι από το εύρος των αρμοδιοτήτων και των δικαιοδοσιών που θα έχει ο υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και το μέγεθος των οικονομικών πόρων που θα έχει στη διάθεσή του. Με άλλα λόγια, όσο μεγαλύτερες δυνατότητες παρέμβασης θα έχει στην κατάρτιση και την εκτέλεση των εθνικών προϋπολογισμών, τόσο σημαντικότερα θα είναι και τα κονδύλια που θα μπορεί να διαχειρίζεται.
ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ. Σε πρώτη φάση πάντως και με βάση τις χθεσινές προτάσεις της Επιτροπής, οι πόροι για τους οποίους θα έχει λόγο ο υπερυπουργός Οικονομικών της Ευρώπης θα είναι περιορισμένοι. Η ευρωζώνη θα έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε μια ειδική γραμμή του προϋπολογισμού της ΕΕ, δεν τίθεται όμως θέμα να έχει σε αυτή τη φάση δικό της προϋπολογισμό, που θα αναλογεί σε κάποιες εκατοστιαίες μονάδες του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, όπως είχε προτείνει ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Η ειδική αυτή γραμμή θα προβλέπει:
α) την παροχή στήριξης στα κράτη-μέλη «για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων»,
β) ειδικό μηχανισμό σύγκλισης για τα κράτη-μέλη «που καταβάλλουν προσπάθειες να ενταχθούν στο ευρώ»,
γ) μηχανισμό ασφάλειας για την Τραπεζική Ενωση, που πρέπει να συμφωνηθεί έως τα μέσα του 2018 και να τεθεί σε λειτουργία έως το 2019· και
δ) μηχανισμό σταθεροποίησης με σκοπό τη διατήρηση των επιπέδων των επενδύσεων σε περίπτωση «μεγάλων ασύμμετρων οικονομικών κραδασμών».
Η Επιτροπή πρότεινε χθες στα κράτη-μέλη να αναλάβουν όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για να ενσωματώσουν όλες τις ευρωπαϊκές προβλέψεις για την τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στα εθνικά τους Δίκαια. Κάτι που ήδη συμβαίνει σε πολλές χώρες, αρχής γενομένης από τη Γερμανία η οποία τελεί εν αναμονή σχηματισμού κυβέρνησης. Το ερώτημα που απασχολεί τώρα τις Βρυξέλλες είναι αν έως τη Σύνοδο Κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας θα έχει η Γερμανία καγκελάριο που να είναι σε θέση να δώσει δεσμευτικές απαντήσεις επί των προτάσεων που υπέβαλε χθες η Επιτροπή.