Στον εξωτερικό τοίχο του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών βρισκόταν ένα κιβώτιο. Σε αυτήν τη βρεφοδόχο –όπως την αποκαλούσαν –στην οδό Πειραιώς μητέρες μέχρι τη δεκαετία του ’60 εγκατέλειπαν κρυφά τα παιδιά τους, είτε επειδή ήταν ανήλικες είτε επειδή δεν μπορούσαν να τα μεγαλώσουν. Μόλις προχθές μια άλλη μητέρα αποφάσισε να εγκαταλείψει το μόλις 4 ημερών βρέφος της έξω από την πόρτα σχολείου στην περιοχή του Αμαρουσίου.
Το πρωί της περασμένης Τρίτης δασκάλα ιδιωτικού σχολείου στα βόρεια προάστια, φτάνοντας έξω από την πόρτα, βρήκε το μωρό μέσα σε ένα καλαθάκι, τυλιγμένο με ένα πάπλωμα κι ένα γυναικείο πουλόβερ. Αμέσως ενημερώθηκαν το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής και το ΕΚΑΒ. Στο σημείο βρέθηκε και η κινητή ιατρική μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών και παιδιών του Χαμόγελου του Παιδιού, κατόπιν σήματος που έλαβε από το ΕΚΑΒ. Το προσωπικό του οργανισμού παρέλαβε το βρέφος και με τη χρήση της θερμοκοιτίδας διακομίστηκε σε νοσοκομείο Παίδων και εισήχθη στη Μονάδα Πρόωρων Νεογνών. Μάλιστα, η Αστυνομία έχει ξεκινήσει έρευνα, εξετάζοντας και τις κάμερες γειτονικών κτιρίων, προκειμένου να εντοπιστεί η μητέρα ή οι γονείς του βρέφους.
Την υπόθεση εγκατάλειψης αποκάλυψαν οι κοινωνικές υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής. Σύμφωνα με την πρόεδρο του Κέντρου Πρόνοιας της Περιφέρειας Αττικής Σοφία Κωνσταντέλια, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια δεν έχει μειωθεί ο ρυθμός που εγκαταλείπονται βρέφη από τους γονείς τους. Ωστόσο, έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες και έχει ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που τα παιδιά αυτά παραμένουν σε νοσοκομεία ή δημόσια μαιευτήρια.
Μέχρι πριν από μερικούς μήνες, ο αριθμός των… αόρατων παιδιών, εκείνων δηλαδή που από πολύ νωρίς βρέθηκαν στα αζήτητα και ήταν αναγκασμένα να ζουν για αρκετούς μήνες στα νοσοκομεία, ήταν μεγάλος. Υπολογίζεται πως δεκάδες βρέφη και παιδιά ζούσαν στους κρύους χώρους των δημόσιων μαιευτηρίων και των νοσοκομείων Παίδων για οκτώ, ακόμη και εννέα μήνες.
Η συντονισμένη προσπάθεια, όμως, νοσοκομειακών ιδρυμάτων και φορέων, υπό την καθοδήγηση της Εισαγγελίας Ανηλίκων, φαίνεται πως έφερε αποτελέσματα.
Στα τέλη του περασμένου Αυγούστου άρχισε η λειτουργία της Μονάδας Αναμονής (ΜΑΝΑ) Παιδιού, δυναμικότητας 18 νεογνών, στο μαιευτήριο Ελενα Βενιζέλου. Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διοικητής των διασυνδεόμενων νοσοκομείων Ελενα Βενιζέλου και Αλεξάνδρα, Δημήτρης Βεζυράκης, βασικός στόχος της Μονάδας ήταν και είναι τα εγκαταλελειμμένα παιδιά να βρίσκονται γρήγορα στο πλαίσιο μιας οικογένειας, μακριά από νοσοκομειακά ιδρύματα.
«Πλέον, ο χρόνος αναμονής για τα παιδιά που για κοινωνικούς λόγους παραμένουν στα νοσοκομεία από τους 8-9 μήνες έπεσε στις 20 ημέρες, διάστημα που απαιτείται για να γίνει ο απαραίτητος ιατρικός έλεγχος πριν μεταφερθούν σε δομές» σημειώνει ο Δημήτρης Βεζυράκης. Αυτή τη στιγμή στη ΜΑΝΑ του μαιευτηρίου Ελενα Βενιζέλου αλλά και στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα τα εγκαταλελειμμένα βρέφη δεν ξεπερνούν τα πέντε.
Η οικονομική κρίση, όπως υποστηρίζει ο διοικητής των νοσοκομείων, δεν είναι ο λόγος που γονείς εγκαταλείπουν τα παιδιά τους. «Πάντα ήμουν της άποψης πως το μητρικό ένστικτο δεν έχει να κάνει με την κρίση. Η εγκατάλειψη ενός παιδιού συνδέεται με την παθολογία μιας μητέρας». Ετσι, γονείς χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, αλλοδαποί, αλλά και μόνες μητέρες είναι συνήθως εκείνοι που εγκαταλείπουν τα παιδιά τους στο μαιευτήριο.
Με σκοπό να μπει φρένο στο φαινόμενο της εγκατάλειψης βρεφών στα μαιευτήρια και της πολύμηνης παραμονής τους εκεί, τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδας, σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Αττικής, ξεκίνησαν στα τέλη Ιανουαρίου ένα πρόγραμμα μετακίνησης βρεφών από τα δημόσια μαιευτήρια όλης της χώρας. Πρόκειται για τον ξενώνα βρεφών στο Αναρρωτήριο Πεντέλης που φιλοξενεί βρέφη ηλικίας μόλις λίγων ημερών έως και 4 μηνών.
Οπως επισημαίνει ο διευθυντής Κοινωνικής Ερευνας και Εργασίας των Παιδικών Χωριών SOS Στέργιος Σιφνιός, αυτήν τη στιγμή στον ξενώνα φιλοξενούνται 15 βρέφη έπειτα από εγκατάλειψη, «που μεταφέρονται σε μας από τα δημόσια νοσοκομεία Παίδων καθώς και τα μαιευτήρια Ελενα και Αλεξάνδρα. Η διαδικασία που ακολουθούμε –προκειμένου να φύγουν από το Αναρρωτήριο τα παιδιά αυτά –ξεκινά με την αναζήτηση της βιολογικής οικογένειας του παιδιού, δουλεύουμε μαζί της για την επανένωση με το παιδί. Στην περίπτωση που κρίνεται ακατάλληλη, όμως, αίρεται η επιμέλεια από τους βιολογικούς γονείς και περνά στον φορέα. Τότε είναι που αναζητούμε οικογένειες για υιοθεσία ή ανάδοχες οικογένειες».
Πάντως, όπως τονίζει ο διοικητής των νοσοκομείων Ελενα Βενιζέλου και Αλεξάνδρα, Δημήτρης Βεζυράκης, ένα σημαντικό ποσοστό –το 42% –των εγκαταλελειμμένων παιδιών επιστρέφει τελικά στην εκτεταμένη οικογένεια, δηλαδή στον παππού, τη γιαγιά ή τους θείους. «Οι κοινωνικές υπηρεσίες εξετάζουν κάθε υπόθεση και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, δίνεται η επιμέλεια στους συγγενείς της βιολογικής οικογένειας».