Δεν αφήνει θετικό αποτύπωμα η επίσκεψη του Ερντογάν στην Ελλάδα, αποτιμά ο διεθνολόγος Κωνσταντίνος Φίλης, ενώ βλέπει πίσω από την πρόθεση του τούρκου προέδρου να αμφισβητήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης το ενδεχόμενο να το κάνει ακόμη και μέσω της ισχύος.
Κύριε καθηγητά, επιχειρήστε μια αποτίμηση της εξελισσόμενης επίσκεψης Ερντογάν στην Ελλάδα.
Η επίσκεψη και οι συναντήσεις που είδαμε χθες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τον Πρωθυπουργό και με τη συνέντευξη Τύπου μετά εξελίχθηκε σε ένα μπρα ντε φερ, που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί. Εχουμε δύο μέρη που δεν μετακινούνται από τις θέσεις τους.
Τι είναι το καινούργιο από αυτό το μπρα ντε φερ;
Εχουμε για πρώτη φορά δημόσια αντιπαράθεση για όλα τα θέματα που οι δύο χώρες έχουν σε εκκρεμότητα. Θέματα δηλαδή που ξέρουμε και υπάρχουν σε διμερές επίπεδο τώρα τέθηκαν δημόσια. Από το 1996 και μετά δεν θυμάμαι κάτι παρόμοιο.
Συνοπτικά, τι πέτυχε ο καθείς από τη μεριά του;
Το καλό για την τουρκική πλευρά είναι πως επί της ουσίας η συζήτηση κυμάνθηκε δημόσια γύρω από ζητήματα που εκείνη έχει θίξει. Συγκεκριμένα τη Συνθήκη της Λωζάννης και τη Θράκη. Η ατζέντα του Ερντογάν κυριάρχησε. Αν κάτι πρέπει να πιστωθεί στην ελληνική πλευρά είναι πως δεν έμεινε κάτι αναπάντητο, τουλάχιστον από τον Πρωθυπουργό.
Δεν είχαμε την ίδια εικόνα πάντως στη συνάντηση Ερντογάν – Παυλόπουλου…
Τα πράγματα στο Προεδρικό Μέγαρο δεν πήγαν καλά. Το κλίμα επιβαρύνθηκε πριν από την ουσιαστική συνάντηση που ο Ερντογάν θα είχε με τον Πρωθυπουργό. Επεσε μια βαριά σκιά αμέσως πριν καν αρχίσουν οι επίσημες διαβουλεύσεις.
Τελικώς τι κρατάτε από τη στρατηγική Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λωζάννης;
Νομίζω, ούτε ο ίδιος ο Ερντογάν μπορεί να απαντήσει με σαφήνεια. Μας μπέρδεψε. Σας θυμίζω πως ώς τώρα (το 2016) είχε μιλήσει για αναθεώρηση, στη συνέχεια για επικαιροποίηση ενώ χτες μίλησε για εκσυγχρονισμό της συνθήκης. Ή δεν έχει ακριβή εικόνα ή οι σκέψεις του δεν αφορούν νομικές αλλαγές της Συνθήκης αλλά την αντίληψη πως η Τουρκία δεν είναι η ίδια με το 1923 και άρα δύναται να την αλλάξει με άλλον τρόπο. Προφανώς θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα να τροποποιήσει τη Συνθήκη μέσω της υποχρέωσης της Ελλάδας και άλλων όμορων χωρών (π.χ. Ιράκ, Συρία) σε συμβιβασμό. Να θυμίσουμε πως η Συνθήκη αφορά και τη Μοσούλη για παράδειγμα.
Ηταν τελικά ανησυχητική η στάση Ερντογάν;
Το ανησυχητικό είναι πως δεν χρησιμοποίησε την επίσκεψή του στην Ελλάδα για να αποστείλει θετικά μηνύματα στην Ευρώπη. Επίσης έδειξε μια εμμονή για τη Δυτική Θράκη και αυτό συνδέεται με τον ρόλο που του αρέσει να παίζει, του «προστάτη» των μουσουλμανικών πληθυσμών.
