Αναζήτηση
Ρίχνει τα ζάρια, μα όπως πάντα κακή ζαριά. Ψάχνει εξάρες, αλλά του βγαίνουν ντόρτια. Ο,τι και να προσπαθεί ο Αλέξης Τσίπρας για να αλλάξει το κλίμα και να γυρίσει το παιχνίδι, γίνεται τελικώς μπούμερανγκ για τον ίδιο και την κυβέρνησή του. Τελευταίο δείγμα, η επίσκεψη Ερντογάν, η οποία είχε εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα από αυτό που προσδοκούσε η ελληνική πλευρά –εάν, βεβαίως, η ελληνική πλευρά γνωρίζει σε τι ακριβώς αποσκοπούσε η πρόσκληση προς τον τούρκο πρόεδρο.
Επί της ουσίας, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης από τον Ερντογάν και η –επιβεβλημένη –απάντηση της ελληνικής πλευράς πως αυτή είναι αδιαπραγμάτευτη έβαλε το θέμα στην ατζέντα, με παράπλευρες αναφορές στη μειονότητα, στη Θράκη, στο Αιγαίο και στο Κυπριακό. Ο τούρκος πρόεδρος κατάφερε, δηλαδή, να δημιουργήσει ρήγματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με την παρουσία του σε ελληνικό έδαφος. Απεδείχθη έτσι πως και σ’ αυτή την περίπτωση η επίσκεψη έγινε μπούμερανγκ για την κυβέρνηση και πέραν των άλλων θα μείνει στην Ιστορία περισσότερο για τις on camera κόντρες του Ερντογάν με Παυλόπουλο – Τσίπρα, παρά για τα (όποια) αποτελέσματά της.
Εάν πάντως η επίσκεψη Ερντογάν είχε διαφορετική έκβαση, θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για την κυβέρνηση και προσωπικά τον Πρωθυπουργό προκειμένου να αναζητήσει μια οδό διαφυγής από την εσωστρέφεια και τα προβλήματα που ορθώνονται το ένα μετά το άλλο σε μια πορεία προς την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Η οποία επίσης υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι, λόγω της ταχείας ολοκλήρωσής της, απαρχή μιας «καθαρής» πολιτικής περιόδου για την κυβέρνηση.
Η πολιτική, ωστόσο, είναι η τέχνη του εφικτού κι έτσι δεν χωρούν «αν» και υποθετικά σενάρια. Ενδιαφέρον έχει μάλιστα στην περίπτωση της αξιολόγησης ότι τα «τείχη» για την κυβέρνηση ορθώνονται αυτή τη φορά όχι από τους δανειστές –οι οποίοι επέδειξαν πρωτοφανή σπουδή να κλείσουν ταχύτατα τις διαπραγματεύσεις, προφανώς έχοντας πάρει όσα ήθελαν προκαταβολικά για τη διετία 2019-2020 από το Eurogroup του Ιουνίου -, αλλά από τα… δικά της παιδιά.
Με αιχμή τους πλειστηριασμούς και παράλληλα ζητήματα την αλλαγή του νόμου για τις απεργίες και την πώληση μονάδων παραγωγής της ΔΕΗ –την ώρα, μάλιστα, που η υπόθεση Καμμένου με τον «μεσάζοντα της Αραβίας» παραμένει ανοιχτή πληγή -, βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν βγει στο αντάρτικο. Οχι με πρόθεση, ως φαίνεται, να καταψηφίσουν τα πολυνομοσχέδια που θα έλθουν μετά τις γιορτές στη Βουλή, αλλά για να υπενθυμίσουν σε όλους τη χαμένη αριστερή συνείδηση του ΣΥΡΙΖΑ, τη στιγμή μάλιστα που τα ζητήματα αυτά αναβιώνουν και τη «μάχη του πεζοδρομίου», με το κυβερνών κόμμα να βλέπει διαρροές εξ αριστερών του (ΚΚΕ, Λαϊκή Ενότητα, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Πλεύση Ελευθερίας κ.τ.λ.). Κυρίως όμως την κοινωνική αναταραχή να γιγαντώνεται, από τη στιγμή που οι πλειστηριασμοί και η μάχη για την πρώτη –και λαϊκή –κατοικία θίγουν τον σκληρό πυρήνα των αρχών του μέσου Ελληνα: το «κεραμίδι» του.
Το μεγαλύτερο βάρος αυτής της προσπάθειας σηκώνει προσωπικά ο Νίκος Φίλης, με τις παρεμβάσεις του να πυκνώνουν. Από κοντά ακολουθεί η ομάδα των 53, καθώς ίσως και τις επόμενες ώρες θα προχωρήσουν σε δημόσια παρέμβασή τους –μέσω κειμένου –για τους πλειστηριασμούς και τα άλλα ανοιχτά ζητήματα, ενώ ο άτυπος επικεφαλής τους Ευκλείδης Τσακαλώτος βρίσκεται ήδη στις ΗΠΑ προς άγραν… επενδυτών και αρνείται πεισματικά, μαζί με το Μαξίμου, τη νομοθέτηση της προστασίας για τη λαϊκή κατοικία.
Η αποστολή στην οποία βρίσκεται ο υπουργός Οικονομικών σηματοδοτεί μάλιστα την προσπάθεια της κυβέρνησης για επικοινωνιακή αντεπίθεση με αιχμή την οικονομία, αρχής γενομένης από τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό που αρχίζει στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα. Ο Πρωθυπουργός δεν δείχνει να πτοείται από τα αρνητικά μηνύματα της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία της ανάπτυξης και δηλώνει «αθεράπευτα αισιόδοξος», στοχεύοντας στη σκιαγράφηση του αφηγήματος που θα οδηγήσει στην έξοδο από τα Μνημόνια με το τέλος του προγράμματος το καλοκαίρι και ενδιαμέσως στο ξεκαθάρισμα της συμμετοχής του ΔΝΤ και της διευθέτησης του χρέους.
Επικαλείται, ωστόσο, αφενός μια εικονική πραγματικότητα, δεδομένου ότι η καθημερινή ζωή των πολιτών ουδόλως έχει βελτιωθεί, αφετέρου καταφεύγει σε επιθέσεις κατά των «φανταστικών» εχθρών που δημιουργεί στις δύσκολες στιγμές της η κυβέρνηση και δεν είναι άλλοι από τα μέσα ενημέρωσης. Ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του δεν διστάζουν μάλιστα να μιλούν για παραπληροφόρηση σε συμπαιγνία με την αντιπολίτευση, επιχειρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη.
Εν πάση περιπτώσει, η επιχείρηση που έχει θέσει σε εφαρμογή το Μαξίμου περιγράφεται ως «έξοδος από τα Μνημόνια». Τούτο είναι το σύνθημα που θα ακούγεται όλο και πιο έντονα, όσο πλησιάζουν οι κάλπες –όποτε και αν στηθούν αυτές, πιο κοντά ή πιο μακριά μέσα στο 2018 ή το 2019. Στην ομιλία του για την ψήφιση του προϋπολογισμού, ο Πρωθυπουργός θα τονίσει ότι αυτός είναι ο τελευταίος μνημονιακός προϋπολογισμός και ήδη έχει αρχίσει, σ’ αυτήν τη λογική, να υπόσχεται αντίδωρα. Μιλά, δηλαδή, για μειώσεις φορολογικών συντελεστών, με ψήγματα αυτοκριτικής για την υπερφορολόγηση που έφερε το τρίτο Μνημόνιο των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Η ψήφιση του προϋπολογισμού θα συμπέσει, εξάλλου, με την πληρωμή στους δικαιούχους του κοινωνικού μερίσματος, το οποίο εξελίσσεται σε μείζον γεγονός για την κυβέρνηση, παρά τα «καρφιά» από την Κομισιόν και τους θεσμούς για τη διάθεσή του.
Σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά μέτωπα που έχουν ανοίξει, ο Τσίπρας έχει υποσχεθεί στα στελέχη του ότι θα συγκαλέσει τα κομματικά όργανα πριν από το τέλος του έτους. Κάτι που επιδιώκουν οι 53 και τα άλλα στελέχη που διατυπώνουν αντιρρήσεις για την κυβερνητική πολιτική, επισημαίνοντας ότι η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής καθυστερεί από το φθινόπωρο (σ.σ.: η τελευταία έγινε τον Ιούλιο και η επόμενη είχε αρχικά προγραμματιστεί τον Σεπτέμβριο). Το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού είναι μεν επιβαρυμένο, με αποκορύφωμα τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες στα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας, ωστόσο, εάν τελικώς συγκληθούν τα όργανα, αυτό θα γίνει το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, καθώς είναι και η μοναδική «ελεύθερη» ημερομηνία έως το κλείσιμο της Βουλής για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Αμέσως μετά τις γιορτές, εξάλλου, θα πραγματοποιηθεί στη Βουλή η προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση των πολιτικών αρχηγών που έχει ζητήσει ο Πρωθυπουργός και αφορά τη φοροδιαφυγή, με τον ίδιο να προετοιμάζεται ήδη για προσωπική αναμέτρηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Τσίπρας αναμένεται να κλιμακώσει την επίθεσή του στον πρόεδρο της ΝΔ για θέματα διαφθοράς και φοροδιαφυγής και γενικότερα κατά του «παλιού» πολιτικού συστήματος, με προφανή στόχο την επανάκτηση του «ηθικού πλεονεκτήματος» από την κυβέρνηση της Αριστεράς.
Ενα μείζον ζήτημα που θα κληθεί, τέλος, να διαχειριστεί η κυβέρνηση μέσα στους χειμερινούς μήνες είναι αυτό του Προσφυγικού / Μεταναστευτικού και των συνθηκών διαβίωσης για τους παραμένοντες στα νησιά του Αιγαίου. Ο Γιάννης Μουζάλας παραδέχθηκε με δηλώσεις του στο «Spiegel» ότι δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη και το ενδεχόμενο να υπάρχει νεκρός στη Μόρια λόγω των κακών συνθηκών διαβίωσης, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να τις βελτιώσει. Οπως δηλώνει ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, όλα εξαρτώνται από τις ροές από τα τουρκικά παράλια, οι οποίες είναι αυξημένες το τελευταίο διάστημα, και εντέλει από την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό.
Η συμφωνία αυτή υπήρξε ένα από τα λίγα θέματα στα οποία ταυτίστηκαν Τσίπρας – Ερντογάν στη φορτισμένη συνάντηση της Πέμπτης. Σημειώνεται ότι τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, όπως η Λέσβος, εκτός του Προσφυγικού / Μεταναστευτικού, ήδη «βράζουν» λόγω της επικείμενης αύξησης του ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου. Το ζήτημα παραμένει μεν σε εκκρεμότητα ενόψει της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, αλλά οι θεσμοί αφήνουν λίγες πιθανότητες προκειμένου να διευθετηθεί.
