Ως το βρώμικο μικρό μυστικό της Ευρώπης περιγράφει σε ρεπορτάζ της η βρετανική εφημερίδα Telegraph τον προσφυγικό καταυλισμό της Μόρια στη Λέσβο. Ο απεσταλμένος της εφημερίδας περιγράφει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό καθώς 7.000 πρόσφυγες, κυρίως από τη Συρία και το Ιράκ, ζουν σε έναν χώρο που επαρκεί μόνο για τη φιλοξενιά 2.000 ατόμων.
Μάλιστα, σύμφωνα με την Telegraph ο επικείμενος χειμώνας εγκυμονεί τον κίνδυνο να τεθούν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο δεδομένου ότι οι πρόσφυγες αναγκάζονται να καίνε πλαστικά για να ζεσταθούν, ενώ στον καταυλισμό συσσωρεύονται διαρκώς όγκοι απορριμάτων.
Ο βρετανός δημοσιογράφος Νικ Σκουιρς επικαλείται συζητήσεις με μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στη Μόρια, οι οποίοι διερωτώνται αν η ελληνική κυβέρνηση σκοπίμως δεν βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσης στους προσφυγικούς καταυλισμούς ώστε να αποτρέψει την έλευση και άλλων ατόμων στα ελληνικά νησιά.
Σύμφωνα με την εθελόντρια Σαχάρ Μαλάχ «η κατάσταση στη Λέσβο και τη Μόρια είναι η χειρότερη που έχει υπάρξει από το ξέσπασμα της κρίσης το 2015. Ανθρωποι ζουν σε σκηνές σε χαμηλές θερμοκρασίες και υπάρχει τεράστια ανησυχία για τις συνθήκες υγιεινής».
Ο δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι αν και σπάνια επιτρέπεται στα ΜΜΕ να εισέλθουν στον καταυλισμό της Μόρια υπάρχει ένα αφύλακτο σημείο ενδεικτικό του γεγονότος ότι «οι άνθρωποι μπορούν να περιπλανηθούν κατά βούληση στον καταυλισμό» και το χαρακτηρίζει«θεσμοθετημένη αμέλεια» που χαρακτηρίζει τη διαχείριση της Μόριας από τις ελληνικές αρχές.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας στις συνθήκες υγιεινής που επικρατούν στη Μόρια, με πεταμένα δοχεία τροφίμων, χρησιμοποιημένες πάνες και πλαστικά μπουκάλια.
Σύμφωνα με την Telegraph, οι γυναίκες φοβούνται τόσο πολύ να πάνε στην τουαλέτα τη νύχτα, που άρχισαν να φορούν πάνες ενηλίκων για να μην βγαίνουν στο σκοτάδι. «Τις ζήτησαν γιατί αισθάνονται τόσο ανασφαλείς. Εχω εργαστεί στη Μέση Ανατολή και την Ασία και ποτέ δεν έχω ξανακούσει να συμβαίνει αυτό. Είμαστε στην Ευρώπη και είναι απόλυτα απαράδεκτο», αναφέρει η Μαλάχ, σχολιάζοντας ότι αυτό συμβαίνει όταν στριμώχνεις τόσο πολλούς ανθρώπους σε τόσο κακές συνθήκες. Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν γυναίκες που αναγκάζονται να μοιράζονται σκηνές με άνδρες που δεν γνωρίζουν και φοβούνται. Περίπου 3.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους έγκυες γυναίκες, νεογέννητα και μικρά παιδιά κοιμούνται σε μικρές σκηνές.
«Οι πρόσφυγες κόβουν ελιές ή καίνε πλαστικές σακούλες και μπουκάλια για να ζεσταθούν, ενώ δεν υπάρχει ζεστό νερό και τα λιγοστά ντους είναι γεμάτα ανθρώπινα κόπρανα και σκουπίδια, οπότε οι άνθρωποι πλένονται με κρύο νερό από σωλήνες», περιγράφει ο Σκουιρς.
Σύμφωνα με τον 23χρονο Μοχαμούντ Χάτζι Ιμπραχίμ από τη Σομαλία, η ουρά για το συσσίτιο είναι μεγάλη και «συχνά γίνονται καβγάδες στην ουρά και τότε η αστυνομία λέει σε όλους να φύγουν, οπότε καταλήγεις να μην τρως τίποτα».
Σύμφωνα με την Telegraph, αυξάνονται διαρκώς οι περιπτώσεις προσφύγων που παραπέμπονται σε ψυχολόγους για απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοκτονικές τάσεις και κρίσεις πανικού. Μόνο σε πέντε ημέρες τον Δεκέμβριο, πάνω από 100 άτομα παραπέμφθηκαν στην ψυχιατρική κλινική του Νοσοκομείου της Μυτιλήνης.
Η Άρια Δανίκα, εθελόντρια της οργάνωσης Γιατροί Χωρίς Σύνορα δηλώνει ότι «το νησί έχει μετατραπεί σε ένα ένδοξο κέντρο κράτησης. Ενας ασθενής μου είπε πρόσφατα ”Η Μόρια είναι η μικρή φυλακή, το νησί είναι η μεγάλη φυλακή”. Η κατάσταση χειροτερεύει με ανησυχητικό ρυθμό».
Το βρετανικό ρεπορτάζ κάνει αναφορά και στον κυβερνητικό σχεδιασμό για μεταφορά προσφύγων από τα νησιά προς την ηπειρωτική χώρα με τον Σπύρο Γαλανό, δήμαρχο της Λέσβου να δηλώνει ότι «δεν είμαι σίγουρος ότι οι πρόσφυγες θα απομακρυνθούν σύντομα. Οι συνθήκες στη Μόρια είναι τραγικές και απάνθρωπες. Είναι σχεδόν χειμώνας και κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές».
