Οσες εργαζόμαστε για τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων περιμέναμε κάποια κίνηση από την κυβέρνηση για την κατάργηση της σαρίας, σήμερα 94 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης, που καθιέρωσε τον ισλαμικό νόμο στο οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο για τους έλληνες πολίτες μουσουλμάνους της Θράκης.
Ομως η σχετική εξαγγελία του Πρωθυπουργού (προφανώς επισπεύδοντος λόγω της παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων) δεν καταργεί τη σαρία, αλλά την κάνει «κατ’ επιλογήν»! Μια νομοθετική ρύθμιση που επιτρέπει την «επιλογή» μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να ακυρώσει στην πράξη και τα θετικά βήματα που έχουν σημειωθεί μέσω της νομολογίας ελληνικών δικαστηρίων που έχουν δικαιώσει σχετικές προσφυγές μουσουλμάνων ελλήνων!
Δυστυχώς, η τελευταία προσπάθεια που έγινε από την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων το 2011 για την κατάργηση της σαρίας μέσω της τροποποίησης του οικογενειακού δικαίου σκόνταψε στις «προτεραιότητες» της οικονομικής κρίσης και δεν κατατέθηκε ποτέ στη Βουλή. Για την ιστορία, η σχετική διάταξη του σχεδίου νόμου που καταρτίστηκε από νομοπαρασκευαστική επιτροπή με πρόεδρο την καθ. ΑΠΘ Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη ανέφερε συγκεκριμένα (αρ. 36): «… Οι οικογενειακές και κληρονομικές διαφορές των Ελλήνων μουσουλμάνων διέπονται από το κοινό δίκαιο και εκδικάζονται από τα ελληνικά δικαστήρια».
Γνωρίζουμε όλες και όλοι ότι ελεύθερη επιλογή υπάρχει όταν δεν ασκούνται πιέσεις στο πλαίσιο εξουσιαστικών σχέσεων, όταν οι άνθρωποι δεν είναι δέσμιοι συντηρητικών «παραδόσεων» που αποκλείουν τις πραγματικές επιλογές, όταν οι κοινωνικές συνέπειες των επιλογών τους δεν στιγματίζουν και δεν εξωθούν εκτός της κοινότητας όσες και όσους επιλέγουν διαφορετικά. Το είδαμε αυτό και στον κατ’ επιλογήν πολιτικό γάμο που, σήμερα μετά από 35 χρόνια, χρειάστηκε η μαζική είσοδος των μεταναστών και η οικονομική κρίση για να πλησιάσει κάποια αξιόλογα ποσοστά στις «επιλογές» των μελλονύμφων. Το βλέπουμε στην κακοποίηση των γυναικών, όπου η επιλογή της καταγγελίας του δράστη σκοντάφτει στην αδυναμία τους να εξασφαλίσουν μετά την καταγγελία μια ζωή χωρίς απειλές και εκβιασμούς.
Στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες τέτοιες «επιλογές» είναι ακόμα πιο δύσκολες. Γι αυτό ακριβώς χρειάζονται μέτρα πολιτικής που διευκολύνουν την ελευθερία επιλογής στην πράξη και όχι στη θεωρία! Στην περίπτωση της σαρίας η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής είναι πιο περιορισμένη, αφού συντρέχουν εθνικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες, και φυσικά οι οικογενειακές σχέσεις οι οποίες κατά τεκμήριο εγκλωβίζουν τις γυναίκες ως υποτελείς ελαχιστοποιώντας τα περιθώρια επιλογής.
Αν λοιπόν, σήμερα, περιοριστούμε στην άτολμη και κολοβή νομοθετική ρύθμιση που προγραμματίζει η κυβέρνηση υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυτό το ένα βήμα μπρος να εξελιχθεί σε δύο βήματα πίσω. Δηλαδή να εξακολουθούμε να αποδεχόμαστε ως νόμιμους τους γάμους 11χρονων κοριτσιών αν οι γονείς «επιλέξουν» τον ισλαμικό νόμο, να αποδεχόμαστε την αποπομπή των γυναικών συζύγων από τους άνδρες τους έναντι χρηματικής αποζημίωσης αντί για διαζύγιο. Με τον ισλαμικό νόμο (στην Ελλάδα του 2017) αν έτσι «προτιμάτε».
Η Μαρία Στρατηγάκη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου
Τελευταία Νέα