Στον καιρό της νουβέλας

Τάσος Λειβαδίτης

Το εκκρεμές

Εκδ. Μετρονόμος, 2017, Σελ. 151

Τιμή: 12,70 ευρώ

Το έργο του σπουδαίου μας ποιητή Τάσου Λειβαδίτη επανεκδίδεται σταδιακά από τις εκδόσεις Μετρονόμος –έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας», «Εγχειρίδιο ευθανασίας», «Βιολέτες για μια εποχή», «Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα». Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το μοναδικό πεζογράφημά του, η συλλογή διηγημάτων «Το εκκρεμές» που είχε κυκλοφορήσει το 1966. Εκείνη την εποχή, λίγο πριν τη δικτατορία, ο Λειβαδίτης περνούσε σε μια πιο εσωτερική ποιητική φάση, λιγότερο πομπώδη, αν και το ίδιο πάντα ουμανιστική και διεκδικητική. Τα εννέα του ωραία διηγήματα που συγκροτούν τη συλλογή είναι και αυτά σχετικά χαμηλόφωνα, με μία γλώσσα εντυπωσιακά σημερινή, με μια αναζήτηση ονειρική και κάπως μεταφυσική που ενυπάρχει και στην ύστερη ποίησή του.

Θανάσης Βαλτινός

Ημερολόγιο της Αλοννήσου

Επιμέλεια-Επίμετρο: Κωστής Δανόπουλος

Εκδ. Εστία, 2017, σελ. 136

Τιμή: 12 ευρώ

Το βιβλίο αυτοπροσδιορίζεται στο εξώφυλλο ως «ψηφιακό μυθιστόρημα με CD». Ο Θανάσης Βαλτινός, που διατυπώνει την άποψη ότι σε ένα κόσμο τόσο θραυσματικό όπου η τεχνολογία πια, αντί να οδηγεί στη μόρφωση οδηγεί στην αγραμματοσύνη, η λογοτεχνία θα μπορούσε να επιστρέψει στις πηγές της, δηλαδή στην προφορικότητα. Το βιβλίο αποτελείται από ένα μικρό δοκίμιο γύρω από το θέμα αυτό, ένα διήγημα, «Κάσια Φράγκου. Μικρό ιστορικό» (που είχε συμπεριληφθεί και στη συλλογή «Επείγουσα ανάγκη ελέου») και την απομαγνητοφώνηση του CD που συνοδεύει το κείμενο, ενός CD που περιέχει σκηνές, ακόμη και ερωτικού περιεχομένου, γενικώς πάντως σκηνές από την καθημερινότητα της ηρωίδας του διηγήματος, που πλέον τη γράφει «Κάσσια» (με δύο σίγμα). Ενας πειραματισμός από έναν συγγραφέα που συνεχίζει, μετά από κάθε είδους καταξίωση, να αναζητά τα όρια της γραφής.

Ρέα Γαλανάκη

Δυο γυναίκες, δυο θεές

Εκδ. Καστανιώτη, 2017, σελ. 226

Τιμή: 14,80 ευρώ

Δύο νουβέλες με δύο γυναίκες πρωταγωνίστριες, γυναίκες του μύθου. Η μία είναι ένα γλυπτό, η «Αθηνά βοσκοπούλα» του Γιαννούλη Χαλεπά και στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Χαλεπάς που με την πολύ ιδιαίτερη ζωή του μαγνήτιζε πάντα τη συγγραφέα. Η άλλη είναι η Αριάδνη που επίσης τη μαγνήτιζε από τα παιδικά της χρόνια στο Ηράκλειο, όταν επισκεπτόταν με το σχολείο το Αρχαιολογικό Μουσείο και έβλεπε τις «αγέρωχες, ιερατικές, κυρίαρχες, ερωτικές» μορφές των γυναικών στις ζωγραφιές του πάνω ορόφου. Η Ρέα Γαλανάκη καταθέτει τις πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές δύο πολύ σημαντικών υπάρξεων και, ιδίως, τη ματιά της πάνω τους.

Ελισάβετ Χρονοπούλου

Ο έτερος εχθρός

Εκδ. Πόλις, 2017, σελ. 136

Τιμή: 11 ευρώ

Στη δεύτερη συλλογή της, η συγγραφέας υπογράφει δέκα διηγήματα με κοινό παρανομαστή ότι διαδραματίζονται στην κατοχική Αθήνα. Δεύτερο σημαντικό κοινό σημείο είναι η βία, είτε πρόκειται για γερμανική βία είτε όχι, για βιασμούς, πορνεία, απάτες, προδοσίες, μέσα στο ζοφερό κλίμα της πείνας, του μαυραγοριτισμού, των περιουσιών που άλλαζαν χέρια για ψίχουλα. Τα διηγήματα είναι δυνατά και η βία σε αυτά νοείται κυρίως ως απελπισία. Ως θανατηφόρα αγωνία για την επιβίωση.

Σώτη Τριανταφύλλου

Εκδ. Πατάκη, 2017, σελ. 288

Τιμή: 14 ευρώ

Το Λονδίνο του 17ου αι. είναι το χωροχρονικό πλαίσιο στο οποίο κινείται το νέο βιβλίο της συγγραφέως. Είναι η εποχή του εμφυλίου ανάμεσα σε κοινοβουλευτικούς και βασιλικούς, εποχή επίσης κυνηγιού μαγισσών (με απαγχονισμούς) και ξεσπάσματος επιδημιών, όπως της πανώλης το 1636. Εποχή επίσης που γίνεται για πρώτη φορά λόγος για ισότητα, δικαιώματα κ.λπ. Πρωταγωνιστούν δύο φίλοι, ο ένας οξφορδιανός τυχοδιώκτης και ο άλλος ράφτης και στρατιώτης στον εμφύλιο. Για όσους θέλουν να μάθουν και λίγη μη ελληνική ιστορία.

Σοφία Νικολαΐδου

Στο τέλος νικάω εγώ

Εκδ. Μεταίχμιο, 2017, σελ. 304

Τιμή: 15,50 ευρώ

Ο Μαρίνος Σουκιούρογλου, εκπαιδευτικός, είναι ο ιδιαίτερα ενδιαφέρων πρωταγωνιστής (και) του νέου μυθιστορήματος της συγγραφέως, του τρίτου μιας άτυπης τριλογίας, μαζί με τα «Απόψε δεν έχουμε φίλους» (2010) και «Χορεύουν οι ελέφαντες» (2012). Η Σοφία Νικολαΐδου μιλάει πολύ για τα ελληνικά εκπαιδευτικά συστήματα, μιλάει πολύ και για τη νεότερη ελληνική ιστορία (ειδικότερα της Θεσσαλονίκης), αν και η προέκταση προς τα πίσω, από τη γερμανική κατοχή (στο πρώτο της τριλογίας) και την υπόθεση Πολκ (στο δεύτερο), στην τρικουπική Ελλάδα και τον Εθνικό Διχασμό του 1916, προκειμένου να μιλήσει και για τη διχαστική συνθήκη της σημερινής περιόδου, κάνει λιγότερο έντονη την παρουσία της σε σχέση με τα προηγούμενα βιβλία. Πρόθεσή της, ούτως ή άλλως, δεν είναι να κάνει Ιστορία αλλά να διερευνήσει τις ζωές των καθημερινών ανθρώπων που ζουν μέσα σε αυτήν, στις πιο καυτές στιγμές της.

Θοδωρής Γκόνης

Εφτά λευκά πουκάμισα

Εκδ. Αγρα, 2017, σελ. 112

Τιμή: 11 ευρώ

Το βιβλίο είναι η παρτιτούρα, η κουβέντα είναι το τραγούδι, λέει κάπου ο Θοδωρής Γκόνης, σε μία από τις πενήντα μία μικρές ιστορίες του νέου του βιβλίου. Το δικό του είναι και παρτιτούρα και τραγούδι, και βιβλίο και κουβέντα μαζί. Διηγήματα που κατά κανόνα δεν ξεπερνούν τη μιάμιση σελίδα, αποτυπώνουν εικόνες και σκέψεις της καθημερινότητας, ανιχνεύουν ρόλους, αναζητούν αλήθειες και μάλιστα χωρίς περικοκλάδες, με τρόπο βαθύ αλλά κουβεντιαστό. Είτε το θέμα είναι ο κούριερ (που ο ίδιος δεν είναι ποτέ θέμα, θέμα είναι το δέμα που κουβαλάει), είτε θέμα είναι η πράξη, το εφικτό, σε σχέση με το όνειρο. Κείμενα γραμμένα σε λιμάνια, αεροδρόμια, σταθμούς, για επιβάτες αλλά και για σπιτόγατους.

Ηλίας Βενέζης

Το Νούμερο 31328

Εκδ. Εστία, 2017, σελ. 260

Τιμή: 11 ευρώ

Η Εστία ανανεώνει τις εκδόσεις των κλασικών του ’30. Δείγμα το διάσημο αυτό βιβλίο στο οποίο ο Βενέζης αφηγείται την προσωπική του περιπέτεια, που οδηγήθηκε στα κάτεργα της Ανατολής από τους Τούρκους σε ηλικία μόλις 18 ετών. Το βιβλίο συνοδεύεται τώρα από εκτενές επίμετρο του ιστορικού Σωτήρη Μετεβελή για τους διωγμούς επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την περίοδο 1908-1923, καθώς και από γλωσσάρι.

Ευάγγελος Ζάχος-Παπαζαχαρίου

Στα Εξάρχεια το ’80

Εκδ. Στερέωμα, 2017, σελ. 352

Τιμή: 15,50 ευρώ

Τα παλιά ρεμπέτικα είναι γεμάτα καταγγελίες, συνθήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, λέει ο Ασπρομάλλης, κεντρικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος. Είναι η εποχή που έρχεται το νεορεμπέτικο και οι εξωστρεφείς συζητήσεις ανάβουν στα Εξάρχεια, μαζί με τις υπαρξιακές αναζητήσεις που δεν σβήνουν ποτέ. Ο συγγραφέας, συγκριτικός φιλόλογος, με ειδίκευση στην εθνογραφία και τη λαογραφία, γνωστός και από το βιβλίο του «Το λεξικό της πιάτσας», γράφει εδώ ένα πολυεπίπεδο αφήγημα με στοιχεία ερωτικής ιστορίας, αθηναιογραφήματος αλλά και χρονικού μιας ολόκληρης εποχής.

Αλέξης Σταμάτης

Μοτέλ Μορένα

Εκδ. Καστανιώτη, 2017, σελ. 350

Τιμή: 17 ευρώ

Ο Αλέξης Σταμάτης έχει γράψει 24 βιβλία. Αυτό είναι οπωσδήποτε από τα πιο ιδιαίτερα, με την έννοια ότι ανιχνεύει τα ένστικτα στην καθαρή και ταυτόχρονα σκοτεινή μορφή τους. Ενας θίασος φτάνει σ’ ένα νησί με βράχους αλλά και οργιώδη βλάστηση, τελευταίο μέρος της περιοδείας του. Εκεί απομονώνεται και τα μέλη του βρίσκονται αντιμέτωπα με τη βαθιά ανθρώπινη φύση, με τρόπο που να πρέπει να σκεφτούν το πόσο κοντά είναι η γέννηση της τέχνης με τη γυμνή ύπαρξη, άρα και με τον πρωτογονισμό. Μυθιστόρημα που κρύβει έντονα θεατρικά στοιχεία.

Δημήτρης Σωτάκης

Εκδ. Κέδρος, 2017, σελ. 232

Τιμή: 12 ευρώ

Με το υποσυνείδητο και τα ένστικτα, τρόπον τινά, ασχολείται και ο Δημήτρης Σωτάκης στο καινούργιο του μυθιστόρημα. Ενα υποσυνείδητο που κρύβει εκπλήξεις, καμιά φορά και πεζές: όπως η ανεξήγητη έλξη του κεντρικού ήρωα του μυθιστορήματος για τη Ρουμανία, με την οποία δεν έχει στην καθημερινή του ζωή καμία ιδιαίτερη σχέση. Με τίποτα, άλλωστε, δεν έχει ιδιαίτερη σχέση, πέρα από τη στενή του σχέση με την ανεμελιά σε μια ήσυχη παραθαλάσσια πόλη. Ο Σωτάκης, του οποίου «Το θαύμα της αναπνοής» και «Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ» μεταφράστηκαν ήδη σε πέντε-έξι γλώσσες, συνεχίζει να ακολουθεί την έφεσή του στη σύνθεση παράξενων ιστοριών, συχνά ακραίων (ο τίτλος κυριολεκτεί), μέσα από τους οποίους προσπαθεί να εξερευνήσει τα όρια τα δικά του και των άλλων.

Γιάννης Ξανθούλης

Εγώ, ο Σίμος Σιμεών

Εκδ. Διόπτρα, 2017, σελ. 440

Τιμή: 16,60 ευρώ

Κάπου ανάμεσα σε Σέρρες, Δράμα και Καβάλα βρίσκεται η Χαλκόπολη, η επινοημένη πόλη του νέου βιβλίου του Γιάννη Ξανθούλη, ο Σίμος Σιμεών, επινοημένος και αυτός μικρός ήρωας, και η καθόλου επινοημένη δεκαετία του ’60, την οποία ο συγγραφέας του «Πεθαμένου λικέρ» και τόσων άλλων επιτυχιών ξέρει να περιγράφει καλύτερα από τον καθένα. Ο μικρός Σίμος βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εποχή που αλλάζει αλλά και με μια επαρχία που αρνείται να αλλάξει πεισματικά. Ας όψεται η φαντασία του Σίμου αλλά και το χιούμορ του Γιάννη Ξανθούλη.

Νίκος Ξένιος

Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία

Εκδ. Κριτική, 2017, σελ. 96

Τιμή: 11 ευρώ

Ο Νίκος Ξένιος, διδάκτορας Πολιτικής Φιλοσοφίας και καθηγητής στο Μουσικό Λύκειο Αλίμου, έκανε εντύπωση ήδη με το «Αχτι», το πρώτο του βιβλίο (διηγήματα). Συνέχισε με δύο νουβέλες: το «Ενα τριάρι για τον Οιδίποδα» και τώρα «Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία» στο οποίο επιδεικνύει σημαντικές αφηγηματικές αρετές, σε μια ιστορία για τη μετανάστευση, το μεγάλο ζήτημα του καιρού μας, μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας Κούρδων που ξεκινούν από τη Μοσούλη και φτάνουν στη Βουδαπέστη.

Ανδρέας Μήτσου

Γκαλίνα

Εκδ. Καστανιώτη, 2017, σελ. 144

Τιμή: 9,50 ευρώ

Μία ακόμη νουβέλα, αυτή τη φορά από τον Ανδρέα Μήτσου που, όντας έγκαιρα βραβευμένος για τα βιβλία του και σήμερα συνταξιοδοτημένος από την εκπαίδευση, όχι μόνο δεν βάζει χειρόφρενο αλλά, αντίθετα, έχει πια αφοσιωθεί πλήρως στη συγγραφή. Γκαλίνα είναι μια αρμένισσα οικιακή βοηθός που διατηρεί λεσβιακή σχέση με τη γιατρίνα εργοδότριά της. Ανάμεσά τους μπαίνει ένας αστυνομικός αλλά και το παιδί της γιατρίνας, οπότε εκδηλώνεται και ξεδιπλώνεται από την πλευρά της οικιακής βοηθού ένας χαρακτήρας εντελώς μοχθηρός. Βιβλίο με στοιχεία θρίλερ και έντονη την ψυχολογική διαπραγμάτευση των χαρακτήρων.

Τηλέμαχος Χυτήρης

Ημερολόγιο μιας επιστροφής

Εκδ. Μελάνι, 2017, σελ. 152

Τιμή: 13 ευρώ

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης, γνωστός στο ευρύ κοινό από την πολιτική του, δημόσια παρουσία, έχει ταυτόχρονα μια λίαν δόκιμη πορεία και ως ποιητής, με οκτώ ποιητικές συλλογές στο ενεργητικό του. Για πρώτη φορά τώρα δοκιμάζει τον εαυτό του και στον πεζό λόγο, μέσω τριών ιστοριών που έχουν κοινή αφετηρία τη δικτατορία και κυρίως το τέλος της. Στην πρώτη ο πρωταγωνιστής επιστρέφει από σπουδές στην Ιταλία και περιμένει να πάει στρατό (είναι Ιούλιος του ’74), στη δεύτερη βρίσκεται στο στρατό την ίδια περίοδο ενώ στην τρίτη πρωταγωνιστεί ένας σημερινός 60άρης δικηγόρος, σε μια ιστορία που επιστρέφει στην ίδια περίοδο. Ο συγγραφέας, στην πρώτη του αυτή πεζογραφική εμφάνιση, επέλεξε να μιλήσει με λογοτεχνικό βλέμμα, συχνά υπονομευτικό, διατυπώνοντας όμως καίρια ερωτήματα, για τα γεγονότα που σημάδεψαν τη γενιά του.

Γιάννης Μανέτας

Εκδ. Αιώρα, 2017, σελ. 384

Τιμή: 14,50 ευρώ

Δεν μπορεί παρά να καλωσορίσει κανείς την είσοδο του Γιάννη Μανέτα στο μυθιστόρημα. Ο ομότιμος καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, που πρόσφατα δημοσίευσε δύο σπουδαία εκλαϊκευτικά βιβλία για τα φυτά (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), παρακολουθεί τη ζωή ενός φοιτητή που τον κυνηγά η χουντική ασφάλεια, φυγαδεύεται στο εξωτερικό και κάνει εκεί καριέρα για να επιστρέψει 25 χρόνια μετά. Μαζί παρακολουθεί το ελληνικό πανεπιστήμιο και τον μεταπολιτευτικό μας βίο με τις σταθερές του, που έδειξαν αντοχές σαν του Ginkgo biloba του τίτλου, της οικογένειας δηλαδή δέντρων που είναι παλιότερα και από την εποχή των δεινοσαύρων στη Γη.

Θωμάς Ψύρρας

Θα βοσκήσω το μαύρο

Εκδ. Μεταίχμιο, 2017, σελ. 280

Τιμή: 15,50 ευρώ

Οι ήρωες των 13 διηγημάτων του Θωμά Ψύρρα συνομιλούν με δύσκολη ελληνική ιστορία του 20ού αιώνα, αλλά και με τον κυνισμό ενός ορισμένου τύπου νεοέλληνα που μπορεί με κόλπα να ζει στη χλιδή την ώρα που οι φίλοι του είναι στο όριο της φτώχειας ή που νταραβερίζεται με εφοριακούς για να τη γλιτώνει. Ρεαλιστική γραφή με πολιτικό αποτύπωμα από τον λαρισαίο πεζογράφο του «Μαράν Αθά».

Αχιλλέας Κυριακίδης

Σώμα

Εκδ. Πατάκη, 2017, σελ. 62

Τιμή: 5,50 ευρώ

Στη νουβέλα «360» ο Αχιλλέας Κυριακίδης ξεκινούσε και τελείωνε με ένα τροχαίο ατύχημα. Εδώ, σε μια νουβέλα ίδιας ακριβώς έκτασης, ο ήρωας είναι ο ίδιος ένα τροχαίο ατύχημα, τα πάθη του σώματός του φωτίζονται από κάθε πιθανή οπτική γωνία, το σώμα φωτίζεται ως φορτίο, ως μνήμη, ως γλώσσα. Ενα ακόμη μικρό κομψοτέχνημα του μπορχεσικού αλλά και εντελώς ακατάτακτου ταυτόχρονα συγγραφέα.