Πόση ώρα είδε από το «Ρεμπέτικο» ο Μπερτολούτσι;

Συνήθως η φωτογραφία που συμπυκνώνει την «1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου» είναι εκείνη όπου η Αλίκη Βουγιουκλάκη στέκεται δίπλα στους Μάνο Χατζιδάκι, Παντελή Ζερβό, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Ντίνο Δημόπουλο και Καίτη Λαμπροπούλου, για την προβολή της «Μανταλένας» του Ντίνου Δημόπουλου. Ηταν, όμως, το «Ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου (επάνω αριστερά) που ξεσήκωσε το κοινό (βραβείο σκηνοθεσίας) και ο «Μακεδονικός γάμος» του Τάκη Κανελλόπουλου (επάνω δεξιά) που ξεχώρισε ως ντοκιμαντέρ και άποψη.

Στη σκιά μιας σκανδαλώδους απόφασης να δοθεί το βραβείο καλύτερης ταινίας στους «Ξεχασμένους ήρωες» του Τζέιμς Πάρις, η «Εκδρομή» του Τάκη Κανελλόπουλου συγκεντρώνει το νεανικό κοινό, η Λίλλη Παπαγιάννη (επάνω με τον Κώστα καραγιώργη) κάνει τους θεατές να παραληρούν (τελικά το βραβείο γυναικείας ερμηνείας θα κερδίσει η Βούλα Ζουμπουλάκη για το «Σύντομο διάλειμμα») και η μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη επιβάλλεται σε κάθε πλάνο.

Γράφει ο Νίκος Γκροσδάνης για την ατμόσφαιρα μετά την προβολή της «Αναπαράστασης» του Θόδωρου Αγγελόπουλο στις 24 Σεπτεμβρίου: «Σαν άναψαν τα φώτα τα χειροκροτήματα νόμιζες πως θα ρίξουν το κτίριο. Ολοι όρθιοι να φωνάζουν συγκινημένοι. Τρέξαμε στο φουαγιέ για να προλάβουμε να συγχαρούμε αυτόν το νέο δημιουργό, να του σφίξουμε το χέρι, μα εικείνος ήταν χαμένος στις αγκαλιές τόσων ανθρώπων… Ολοι, μα όλοι φώναζαν το όνομα του σκηνοθέτη… Ενα απ’ τα συνθήματα που φώναζαν τα παιδιά του Β’ Εξώστη ήταν «Η γαλαρία σήμερα δικαιώνεται…». Πέντε χρόνια αργότερα ο θρίαμβος θα επαναληφθεί με τον «Θίασο».

Τέσσερα χρόνια μετά το «Προξενιό της Αννας» (πέντε βραβεία) ο Παντελής Βούλγαρης επανέρχεται με το «Happy day», το οποίο κερδίζει 4 βραβεία. Ανάμεσά τους και της μουσικής. Ο βραβευμένος Διονύσης Σαββόπουλος ανεβαίνει στη σκηνή για να ανακοινώσει ότι δεν δέχεται τη διάκριση, όχι επειδή διαφωνεί με την κριτική επιτροπή, αλλά γιατί κάτι τέτοιο θα αποδεικνυόταν ανασταλτικός παράγοντας για το έργο του.

Τη χρονιά που ο Νίκος Νικολαΐδης κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας για την ταινία «Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα», η Ελένη Καραΐνδρου ξεχωρίζει για τη μουσική στην «Περιπλάνηση» του Χριστόφορου Χριστοφή (θα βραβευτεί τρία χρόνια αργότερα για τη «Ρόζα» του ίδιου σκηνοθέτη).

Για την ταινία γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης: «Μια αποκάλυψη κι ένα σοκ. Γιατί δεν περίμενα μια τέτοια αισθητική πληρότητα στην πρώτη κιόλας ταινία ενός εικοσιεφτάχρονου πρωτοεμφανιζόμενου και εντελώς άγνωστου πριν νεαρού… Είναι το μεγάλο οπτικοποίημα της ρωμιοσύνης που κρατάει απ’ τον Καβάφη τη λυρικά μεταπλασμένη “μεγάλη περιπέτεια της φυλής”, απ’ τον Ρίτσο τη θέληση για ζωή απ’ τον αγώνα κι απ’ τον Ελύτη τη βαθιά και σωστή αισιοδοξία για το κατάγερο της ρίζας μας…».

Στις 10 Οκτωβρίου προβάλλονται η ταινία «Πετροχημικά, οι καθεδρικές της ερήμου» των Στάθη Κατσαρού – Γιώργου Σηφιανού και το ντοκιμαντέρ «Γυναίκες στην εξορία». Θα ατυχήσουν, καθώς οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης κατακλύζουν την Πλατεία Αριστοτέλους για να ακούσουν την προεκλογική ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου (μία εβδομάδα πριν εκλεγεί πρωθυπουργός). Οι συγκεντρωμένοι φτάνουν από τη Λεωφόρο Νίκης μέχρι τον Λευκό Πύργο και τα σκαλιά της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών όπου και οι προβολές.

Προσκεκλημένος του Φεστιβάλ ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι παρακολουθεί μισή ώρα από το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη και στη συνέχεια αποχωρεί (αργότερα δηλώνει ότι του άρεσε απ’ όσο είδε). Η μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, ωστόσο, χάνει το βραβείο, που απονέμεται στον Χριστόδουλο Χάλαρη για το «Προσοχή κίνδυνος». Ο Νίκος Βεργίτσης κερδίζει έξι βραβεία με τη «Ρεβάνς» (και καλύτερης ταινίας), ο Νίκος Νικολαΐδης τέσσερα με τη «Γλυκειά συμμορία» και ο Κώστας Φέρρης επίσης τέσσερα.

Η ταινία του Σταύρου Τορνέ «Ντανίλο Τρέλες» διχάζει το κοινό και ο ίδιος δηλώνει: «Κάνω τον κινηματογράφο που μ’ αρέσει. Αν εσείς δεν είστε σε θέση να τον καταλάβετε, δικό σας πρόβλημα». Από την άλλη, ο Παύλος Τάσιος (κάτω) γίνεται έξαλλος για την κριτική του Αλέξη Δερμεντζόγλου στο «Νοκ άουτ» και ψάχνει να τον χτυπήσει με ένα σπασμένο μπουκάλι που έχει ανά χείρας. Το επεισόδιο δεν έχει δυσάρεστη κατάληξη επειδή ο κριτικός καταφέρνει να διαφύγει.

Η ταινία του Φώτου Λαμπρινού «Δοξόμπους» –γυρισμένη στη Μακεδονία, με ερμηνευτές σχεδόν όλους τους ηθοποιούς του ΚΘΒΕ και αναφορές στο Βυζάντιο –αναστατώνει τον περίφημο Β’ Εξώστη, ο οποίος κάνει τον τίτλο της ταινίας σλόγκαν για γερά νεύρα. «Δεν ξέρω τι ήταν αυτό», γράφει ο Γκροσδάνης, «και ποιος ήταν αυτός που από τα πρώτα κιόλας πλάνα της ταινίας άρχισε τη φασαρία… Καθώς οι θεατές έβγαιναν απ’ την αίθουσα κι άλλοι κατευθύνονταν προς το φουαγιέ… έλεγαν “Δοξόμπους”, ήταν πια το απόλυτο σύνθημα της βραδιάς».

Η πρεμιέρα του Φεστιβάλ με το «Μετέωρο βήμα του πελαργού» του Θόδωρου Αγγελόπουλου συμπίπτει με την πρεμιέρα του Μισέλ Δημόπουλου ως νέου διευθυντή του και επικεφαλής του διεθνούς ανοίγματός του. Στις ταινίες που προβάλλονται εκτός συναγωνισμού ανήκουν οι «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη και οι «Σχοινοβάτες» του Νίκου Παπατάκη.