Η συζήτηση για την οικονομία όταν γίνεται με όρους οικονομίας είναι πληκτική, όταν γίνεται με όρους πολιτικής είναι ασυνάρτητη, όταν γίνεται με όρους επικαιρότητας είναι παρωχημένη, όταν γίνεται με όρους επικοινωνίας είναι κούφια. Η οικονομία είναι επιβλητική ως έννοια στον λαό, έχει όμως μικρή κοινωνική νομιμοποίηση. Συχνά μεταστρέφεται σ’ ένα αριθμητικό βιντεογκέιμ, μια αστρολογία ποσοστών. Ετσι, η συζήτηση που διεξάγεται στη Βουλή, πάνω στο σχέδιο προϋπολογισμού, εκτός του ότι αφορά μια μορφή οικονομικού σεναρίου, μια ευμετάβλητη αφηγηματική κατασκευή, στερείται ενδιαφέροντος, πλοκής και σασπένς. Οι γραμμένες ομιλίες προφυλάσσουν μεν, αλλά και συντρίβουν κάθε ίχνος πρωτοτυπίας. Προβλέψιμα κείμενα πάνω στο πιο κολασμένο πεδίο, της οικονομίας. Αυτό που διέστρεψε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, αυτό που έβγαλε στην επιφάνεια όλο το συσσωρευμένο κακό και αναμόρφωσε τα πεδία κοινωνικής σύγκρουσης. Ο οικονομισμός είναι το επόμενο στάδιο μιας αδύναμης πολιτικής ρητορικής.
Αντιθέτως, αυτό που νομίζω ότι αναδύεται στον άγονο τόπο, είναι η αναχώρηση του Σπύρου Ασδραχά. Ενας θάνατος φαίνεται πιο εύφορος μέσα στο ξηρό πολιτικό περιβάλλον. Δεν νομίζω όμως ότι συγκεφαλαιώνει μια περίπτωση όπως αυτή του Ασδραχά και κυρίως τον χρόνο του συμβάντος, ένα κείμενο πιο πειθαρχημένο στα βιογραφικά του στοιχεία, ένα κείμενο πιο κοντά στο τυπικό μιας βιβλιογραφικής παρουσίασης. Προτιμώ μια καλύτερη προσαρμογή στα καθέκαστα του θανάτου. Γιατί αυτό που θέλω να πω, είναι η λύπη μου και μάλιστα αθροισμένη με το φευγιό τόσων πολλών σημαντικών διανοουμένων.
Ο Ασδραχάς χρησιμοποίησε την Ιστορία σαν να θέλει να μας προετοιμάσει να δεχτούμε λογικά, τον θάνατο. Δηλαδή το ιστορικό γεγονός δεν συμβαίνει κάπου μακριά απ’ τον αναγνώστη, αλλά βρίσκεται στο κέντρο της υπαρκτικής του διερώτησης. Μια αναθεωρητική, τολμηρή ιστορία, που συμφιλίωνε την αναψηλάφηση, την ανακάλυψη, με το μέλλον ή αλλιώς που εκλογίκευε την αναφορά στο μέλλον ως πλησίασμα όχι ως απομάκρυνση.
Ξέρω ότι υπερβάλλω, ή μάλλον, ότι μπαίνω στα χωράφια ενός υπερφίαλου θρήνου. Χρησιμοποιώ τον Ασδραχά για να κρυφτώ. (Η ζωγραφική αποτελεί μια πιο δίκαιη εξιστόρηση, μια σκληρότερη ένταξη στον ιστορικό χρόνο).
Η ομάδα αριστερών επιστημόνων και διανοουμένων που άσκησαν μεγάλη επιρροή κυρίως κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ανανέωσε τις ερευνητικές τεχνικές, διεθνοποίησε την ελληνική διανοητική παραγωγή, αιμοδότησε και δημιούργησε ερευνητικά κέντρα, κυρίως, διαμόρφωσε νέους διανοουμένους που ανανέωσαν τον ακαδημαϊκό χώρο και την πνευματική σκηνή. Ισως το ισχυρότερο στοιχείο ήταν αυτή η επιρροή στους νέους. Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύσσεται η ιστοριογραφική σκηνή. Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, τα ερευνητικά κέντρα και οι ποικίλες πύλες απέκτησαν μια μεγάλη ζωτικότητα. Τελευταία «αναγκάστηκε» και η άλλη ιδεολογική πλευρά του πολιτικού λόφου, να εκσυγχρονίσει τα μέσα της, να ξεφύγει απ’ τον ιστορικοσυγκριτισμό και τον ακαδημαϊσμό, να προσπαθήσει να «απαντήσει». Η γενιά του Ασδραχά θεμελίωσε την πολυμέρεια. Ούτως ή άλλως υπό τη σκιά των μεγάλων απωλειών, τα διάφορα πολιτικά γεγονότα αποκτούν τη θνησιγένεια ασήμαντων επεισοδίων.
Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σάμου, πρόεδρος Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων
Τελευταία Νέα