Η Νυρεμβέργη γράφει ιστορία. Σήμερα γράφει ένα κομμάτι της ιστορίας του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος CSU, που από το 1957 κυβερνά αδιάκοπα στη Βαυαρία και από το 1962, πλην μιας τετραετίας, με απόλυτη πλειοψηφία. Το συνέδριο της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης ολοκληρώνεται στη Νυρεμβέργη με την απόφαση για τη διαδοχή του πρωθυπουργού της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχόφερ. Τη σκυτάλη παίρνει ο φιλόδοξος Μάρκους Ζέντερ, μέχρι τώρα υπουργός Οικονομικών της Βαυαρίας.
Ο Ζεεχόφερ παραμένει προς το παρόν πρόεδρος του CSU για να διαχειριστεί τις συνομιλίες με την Ανγκελα Μέρκελ (CDU) και τον Μάρτιν Σουλτς (SPD) για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης της Γερμανίας. Ο Ζέντερ αναλαμβάνει να οδηγήσει τους τραυματισμένους στις παγγερμανικές εκλογές Χριστιανοκοινωνιστές στην επόμενη μεγάλη μάχη, τις εκλογές στη Βαυαρία το φθινόπωρο του 2018.
Ο 50χρονος Μάρκους Ζέντερ είναι γέννημα – θρέμμα της Νυρεμβέργης, η ανάδειξή του σε πρωθυπουργό της Βαυαρίας είναι μία ακόμα ψηφίδα στην ιστορία της μητρόπολης της Φραγκονίας με το ιδιαίτερο γενετικό αποτύπωμα: τον μεσαίωνα, τον ναζισμό, τη βιομηχανική επανάσταση. Και φυσικά τη μοναδική Κριστκίντλεσμαρκτ.
Η μεσαιωνική Νυρεμβέργη είναι η πρώτη εικόνα που έχει ο επισκέπτης βγαίνοντας από το νεομπαρόκ σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης. Το επιβλητικό τείχος εκτείνεται και σήμερα ακόμα σε μήκος τριών χιλιομέτρων είναι το μεγαλύτερο που σώζεται σε γερμανική πόλη. Χτισμένο στα μέσα το 15ου αιώνα, παρείχε απόλυτη προστασία στην πόλη και τους πολίτες της επί αιώνες. Η καταστροφή ήρθε τον Ιανουάριο του 1945. Και μάλιστα από αέρος, με τους βομβαρδισμούς των Συμμάχων από τους οποίους καταστράφηκε το 90% της Νυρεμβέργης. Το τείχος όμως έμεινε, όπως και το διπλανό ξενοδοχείο, τοσημερινό Park Plaza Hotel, που φιλοξενούσε τους υψηλούς προσκεκλημένους του Χίτλερ για το ετήσια συνέδρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος – NSDAP. Η πρόσβαση από τον σταθμό στην πόλη που περικλείει το κάστρο ήταν παλαιότερα μόνον υπόγεια, στο μεταξύ μία καινούργια επίγεια διάβαση οδηγεί κατευθείαν στην πύλη του φρουρίου με το θυρεό του κάιζερ, τον χρυσό δικέφαλο αετό. Είναι η πιστοποίηση ότι η Νυρεμβέργη είχε την αυτονομία της αυτοκρατορικής πόλης και το προνόμιο να μην είναι υποτελής στους Χοεντζόλενρ ούτε στους Βίτελσμπαχ της Βαυαρίας.
Ο πραγματικός μεσαίωνας αρχίζει μετά την πύλη, με τα σπίτια και τα εργαστήρια που ανακατασκευάστηκαν το 1972 για τα 500 χρόνια από τη γέννηση του Αλμπερτ Ντίρερ. Η Νυρεμβέργη είναι υπερήφανη για τον σπουδαίο ζωγράφο που χάρισε στην παγκόσμια τέχνη. Ο «Ρινόκερος του Ντίρερ» αναπαράχθηκε περισσότερο από κάθε άλλο έργο τέχνης μέχρι σήμερα. Ο Ντίρερ δεν είχε δει ποτέ ρινόκερο στη ζωή του, για την ξυλογραφία του βασίστηκε σε σχέδιο αγνώστου που είχε δει τον πρώτο ινδικό ρινόκερο όταν μεταφέρθηκε στη Ευρώπη, στη Λισαβόνα. Στάλθηκε δώρο στον Πάπα, αλλά το πλοίο που τον μετέφερε ναυάγησε πριν φτάσει στη Ρώμη.
Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να μείνουν τα μεσαιωνικά κτίσματα μόνον τη «χρονιά Ντίρερ», αλλά η ανακατασκευή ήταν τόσο επιτυχημένη που αποφασίστηκε να διατηρηθούν για το ιδιαίτερο χρώμα που δίνουν στην πόλη. Αποπνέουν την ατμόσφαιρα της μικρής πόλης του 14ου αιώνα, όταν συνέρρευσαν χιλιάδες εργάτες, πάσης φύσεως, για να χτιστούν μεγάλες εκκλησίες και διοικητικά κτίρια ορισμένα από τα οποία μένουν μέχρι σήμερα. «Ο αέρας της πόλης απελευθερώνει» ήταν τότε το σύνθημα. Πράγματι. Οποιος κατόρθωνε να μείνει επί ένα χρόνο και μία ημέρα, αποκτούσε την ελευθερία του και πολιτογραφούνταν ελεύθερος κάτοικος της πόλης. Κυνική παράφραση από τους Ναζί ήταν πέντε αιώνες αργότερα η επιγραφή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης «Η εργασία απελευθερώνει».
Δίπλα στα μικρά μεσαιωνικά κτίσματα είναι το μοντέρνο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ένα εντυπωσιακό πέρασμα από το χθες στο σήμερα. Καμία άλλη πόλη του μεγέθους της Νυρεμβέργης δεν έχει τόσο ζωντανή μεσαιωνική ιστορία. Καμία επίσης πόλη της Γερμανίας δεν είναι τόσο συνδεδεμένη με την άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού αλλά ταυτόχρονα και το τέλος του. Είναι οι μαύρες σελίδες στην ιστορία της πόλης από το 1933-1945.
«Ξέρουμε ότι στο μυαλό όσων σκέφτονται και επισκέπτονται τη Νυρεμβέργη δεν είναι μόνο η χριστουγεννιάτικη αγορά ή τα φημισμένα λουκάνικα (νυρνμπέργκερ). Είναι και οι «Νόμοι της Νυρεμβέργης» (Νürnberger Gesetze) και τα θηριώδη συνέδρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος – NSDAP, και η Δίκη της Νυρεμβέργης», λέει ο σοσιαλδημοκράτης δήμαρχος της πόλης Ούλριχ Μάλι.

Το Κολοσσαίο

Δεν κρύβουν το μαύρο παρελθόν τους

Η Νυρεμβέργη δεν κρύβει το μαύρο παρελθόν της. Το επεξεργάστηκαν δημιουργικά με μόνιμη έκθεση από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 ένα μουσείο και το Κέντρο Τεκμηρίωσης για τη Δίκη της Νυρεμβέργης, όλα με πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα.

«Η ιδιαιτερότητα της Νυρεμβέργης είναι ότι αποτέλεσε τον ζωτικό χώρο του θύτη, και όχι των θυμάτων, όπως είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης», λέει ο δήμαρχος. Στη Νυρεμβέργη οι θύτες ψήφισαν τους ρατσιστικούς νόμους με τους οποίους άνοιξαν τον δρόμο για τη μαζική εξολόθρευση εκατομμυρίων ανθρώπων. Στη Νυρεμβέργη σκηνοθετήθηκαν ο Γκέμπελς και η Λένι Ρίφενσταλ τους μηχανισμούς προπαγάνδας της δικτατορίας, οι οποίοι είναι σήμερα ακόμα ζωντανοί στη Βόρεια Κορέα, εν μέρει στα «λαϊκά συνέδρια» του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας. Το Κολοσσαίο της Νυρεμβέργης είναι το Reichspartei-tagsgelaende, η γιγαντιαία κατασκευή του Αλμπερτ Σπερ για τα συνέδρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος NSDAP, χωρητικότητας ενός εκατομμυρίου ατόμων προκειμένου να τονίζουν την υπεροχή του Γ’ Ράιχ. «Με μία επίσκεψη στους χώρους αυτούς μαθαίνουν οι νέοι πολύ περισσότερα από ό,τι με εκατό ώρες μάθημα Ιστορίας. Μόνο αν σταθείς στην εξέδρα Τσέπελιν, από όπου μιλούσε ο Χίτλερ, μπορείς να αισθανθείς την ύβρι του ναζιστικού καθεστώτος, τη μεγαλομανία της δικτατορίας», συνεχίζει ο δήμαρχος Μάλι. Είναι ένα βιωματικό μάθημα ιστορίας που γίνεται ακόμα περισσότερο πολύτιμο με την πάροδο του χρόνου, στο μεταξύ μόνον 7% των Γερμανών έχουν προσωπικές μνήμες από τον πόλεμο.

Η αποκατάσταση της ναζιστικής κληρονομιάς κόστισε 70 εκατομμύρια, αντίστοιχο είναι το κόστος συντήρησης και λειτουργίας των μουσείων. Φυσικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά αυτά τα 70 εκατ. Αλλά ο δήμος επέλεξε την επένδυση στην ιστορική γνώση. Η μουσειακή αξιοποίηση αποκαθηλώνει και την «ψευδοθρησκευτική σκηνοθεσία του ναζισμού» σημειώνει ο δήμαρχος. Διότι ο γιγαντισμός της κατασκευής είχε συγκεκριμένη στόχευση. «Ακόμα και ύστερα από χίλια χρόνια θα αναγνωρίζει κανείς στα ερείπια το μεγαλείο του κινήματός μας» εξηγούσε ο Αλμπερτ Σπερ στον Χίτλερ. «Εάν το αφήναμε ερείπιο απλά θα υλοποιούσαμε την επιθυμία του Σπερ» προσθέτει ο δήμαρχος Ούλριχ Μάλι. Η βιομηχανική επανάσταση άφησε το δικό της αποτύπωμα στη Νυρεμβέργη. Το 1835 εγκαινιάστηκε η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή των Γερμανικών Σιδηροδρόμων από τη Νυρεμβέργη στη γειτονική πόλη Φίρτη (Fuerth). «Είναι το σύμβολο της βιομηχανοποίησης που έφεραν οι ατμομηχανές και οι σιδηρόδρομοι, αργότερα οι ηλεκτρικές μηχανές και σήμερα η ψηφιακή εποχή», λέει ο Μάλι, με το πανεπιστήμιο του γειτονικού Ερλανγκεν και τα κέντρα εταιρειών σε τεχνολογίες αιχμής όπως η Siemens. Αποτέλεσμα ήταν η πόλη των αρχικά 30 χιλιάδων, έναν αιώνα αργότερα να έχει 300.000 και σήμερα να αριθμεί 530.000 κατοίκους – η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Βαυαρίας μετά το Μόναχο.

Η Χριστουγεννιάτικη αγορά

Το γκλούβαϊν που ήρθε από την… Καβάλα!

Η πιο σκοτεινή περίοδος του χρόνου ημερολογιακά είναι η πιο φωτεινή για τη Νυρεμβέργη. Η χριστουγεννιάτικη αγορά της Νυρεμβέργης δίνει μια φαντασμαγορική εικόνα της πόλης, διατηρώντας ταυτόχρονα τη μοναδικότητά της σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αγορές άλλων γερμανικών πόλεων. Μόνο 20% των περιπτέρων προσφέρουν φαγητό και ποτό, ο κύριος όγκος είναι προϊόντα χειροτεχνίας. Μουσική δεν υπάρχει, παρά μόνον ο βόμβος των ανθρώπινων συνομιλιών στην κατάμεστη αγορά μπροστά στον επιβλητικό ναό Μαρίεν Κίρχε.

Από το μπαλκόνι της Μαρίεν Κίρχε ανοίγει την αγορά τέσσερις Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα το «Κριστκίντ», κάτι σαν τον «Αγγελο» της Νυρεμβέργης. Είναι πάντα μία κοπέλα 16-19 ετών, τουλάχιστον 1,60 μ. ύψος, που εκλέγεται από τους κατοίκους της πόλης για μία διετία.

«Δεν πρόκειται για καλλιστεία, δεν εκλέγεται η ομορφότερη», εξηγεί ο Μίχαελ Φραας, πρόεδρος της επιτροπής διοργάνωσης της χριστουγεννιάτικης αγοράς. Επιλέγεται η κοπέλα που ακτινοβολεί τη ζεστασιά και την αισιοδοξία που χρειάζεται στην κοινωνική της αποστολή, τις επισκέψεις σε γηροκομεία, νοσοκομεία, είτε στην εκπροσώπηση της Νυρεμβέργης στο εξωτερικό. Η Ρεμπέκα εκλέχτηκε φέτος να φορέσει την ξανθιά περούκα και τη χρυσή στολή του Κρίστκιντ για την επόμενη διετία.

Τα μέτρα ασφαλείας μετά την τρομοκρατική επίθεση με 12 νεκρούς στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου πριν από ένα χρόνο είναι αυξημένα και στην Νυρεμβέργη. Αλλά παραμένουν διακριτικά. Επιπτώσεις στην τουριστική κίνηση δεν υπήρξαν πέρυσι ούτε αναμένονται φέτος, λέει με ανακούφιση η Ιβόν Κούλιν, διευθύντρια του Κέντρου Συνεδρίων και Τουρισμού της Νυρεμβέργης. Πέρυσι ο αριθμός των επισκεπτών έφτασε τα 2,5 εκατομμύρια.

Οι αδελφοποιημένες πόλεις της Νυρεμβέργης έχουν το δικό τους χώρο στην Κριστκίντλεσμαρκτ. Μεταξύ αυτών και η Καβάλα που έχει δικό της περίπτερο τα τελευταία 20 χρόνια.

Το περίπτερο του συλλόγου Philos διαχειρίζεται η Ευανθία Παπανδρέου, συνταξιούχος πλέον, πρώην μετανάστρια στη Γερμανία που επέστρεψε στην Ελλάδα αλλά έρχεται κάθε χρόνο στη χριστουγεννιάτικη αγορά. Προσφέρει ελιές, λάδι, μέλι, τυρί, βότανα, ούζο, τσίπουρο, σαπούνι κ.ά., «η ατμόσφαιρα είναι πολύ καλή», λέει, «έχουμε πολλούς επισκέπτες προτιμούν τα προϊόντα μας». Τα τελευταία οχτώ χρόνια προσφέρει και το ζεστό κρασί Γκλούβαϊν. «Φέτος το ελληνικό Γκλούβαϊν βγήκε το πρώτο της αγοράς», λέει η Παπανδρέου, περήφανη για τον επιτυχημένο συνδυασμό του ελληνικού κρασιού με τη γερμανική παράδοση.

Μαζί της είναι και ο εγγονός της, Γιάννης Κωνσταντινίδης, φοιτητής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι γεννημένος στη Νυρεμβέργη, αλλά σε ηλικία έξι χρονών η οικογένειά του επέστρεψε στην Ελλάδα. Φέτος είναι η πρώτη φορά που ο 19χρονος Γιάννης ξαναήρθε στη Νυρεμβέργη. Δεν είχε ιδιαίτερη διάθεση να επισκεφθεί τη Γερμανία, αλλά τώρα άλλαξε γνώμη. «Μου αρέσει πολύ αυτή η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα», λέει, «και μου κάνει μεγάλη εντύπωση ότι πολλοί Γερμανοί προσπαθούν να μιλήσουν ελληνικά».

Τελευταία Νέα