Μια ομάδα ερευνητών της ΙΒΜ, μεταξύ των οποίων ένας Έλληνας μηχανικός υπολογιστών, ανέπτυξαν ένα καινοτόμο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθούν νέες οργανικές χημικές αντιδράσεις.
Η πρόβλεψη του τι θα συμβεί όταν οι χημικές ουσίες αναμιγνύονται ή υφίστανται επεξεργασία, είναι δύσκολη, επειδή υπεισέρχονται πολλοί διαφορετικοί παράγοντες. Οι επιστήμονες αναζητούν νέους τρόπους για να κάνουν πιο προβλέψιμη την όλη διαδικασία και έτσι να επιταχύνουν την ανάπτυξη νέων χρήσιμων υλικών και φαρμάκων.
Οι ερευνητές της ΙΒΜ, μεταξύ των οποίων ο Κώστας Μπέκας του ερευνητικού κέντρου της αμερικανικής εταιρείας στη Ζυρίχη, εφάρμοσαν την τεχνητή νοημοσύνη, αναπτύσσοντας ένα τεχνητό νευρωνικό δίκτυο, το οποίο τροφοδότησαν με μια μεγάλη βάση δεδομένων από σχεδόν 400.000 ήδη γνωστές χημικές αντιδράσεις.
Έχοντας μάθει όλες αυτές τις χημικές γνώσεις, το σύστημα ήταν στη συνέχεια σε θέση να κάνει προβλέψεις για μελλοντικές χημικές αντιδράσεις σε διαφορετικές συνθήκες. Το σύστημα προτείνει τις πέντε πιθανότερες εκβάσεις για κάθε χημική αντίδραση.
Οι επιστήμονες, που έκαναν μετά δοκιμές επαλήθευσης, διαπίστωσαν ότι η Νο1 πρόβλεψη είναι ορθή στο 80% των περιπτώσεων. Μέχρι στιγμής η εκπαίδευση του συστήματος έχει γίνει με μόρια έως 150 ατόμων.
Οι ερευνητές, που έκαναν σχετική ανακοίνωση σε διεθνές συνέδριο για τα νευρωνικά δίκτυα, θα συνεχίσουν τη βελτίωση του συστήματος, προκειμένου να αυξήσουν στο 90% την ορθότητα των προβλέψεών του. Επίσης θα το εμπλουτίσουν περαιτέρω, ώστε να παίρνει υπόψη του μια πληθώρα παραγόντων (θερμότητα, διαλύτες, pH κ.α.). Απώτερος στόχος τους είναι να δημιουργήσουν ένα σύστημα που μελλοντικά θα μπορούσε να ανταγωνισθεί τους χημικούς σε ένα διαγωνισμού ανθρώπου εναντίον μηχανής.
Επιθυμία τους όμως, όπως είπαν, δεν είναι να αντικαταστήσουν τους χημικούς, αλλά να τους δώσουν πρόσθετα «έξυπνα» εργαλεία για την ταχύτερη και φθηνότερη ανάπτυξη νέων προϊόντων. Προτίθενται μάλιστα να «ανεβάσουν» το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στο υπολογιστικό «νέφος», έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος να μπορεί να το δοκιμάσει.
Ο Κώστας Μπέκας αποφοίτησε από το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών το 1998, από όπου πήρε και το διδακτορικό του το 2003. Αφού έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα των ΗΠΑ, από το 2005 εργάζεται στην ΙΒΜ Zurich, όπου πλέον φέρει τον τίτλο του «διακεκριμένου ερευνητή» και είναι επικεφαλής της ομάδας των «Θεμελίων της Γνωσιακής Υπολογιστικής».