Αναζήτηση
Το φόντο ήταν αρκούντως θεσμικό. Αίθουσα συσκέψεων στο Μαξίμου, δρύινο τραπέζι, καρέκλες με σκούρο πράσινο δέρμα. Κι όμως, ο Αλέξης Τσίπρας έχοντας απέναντί του τους τραπεζίτες, σε μια κλειστή συνάντηση, χρησιμοποίησε τη συριζαϊκή ρητορική των τηλεπαραθύρων, τους ζήτησε να σταματήσουν τα fake news. Ποιες είναι οι κατά Τσίπρα ψευδείς ειδήσεις στην προκειμένη περίπτωση; Οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας. Δεν ήταν η πρώτη φορά που οποιαδήποτε κριτική ασκείται στην πρώτη φορά αριστερά χαρακτηρίζεται fake news. Ο όρος χρησιμοποιείται πια από τα κυβερνητικά και κομματικά στελέχη πιο συχνά κι από το «ηθικό πλεονέκτημα». Εντάξει, η προφανής ανάγνωση θα ήταν πως ο Πρωθυπουργός και το κόμμα του ακολουθούν τις τάσεις της εποχής, βρίσκονται μέσα στο zeitgeist. Το λήμμα της χρονιάς που φεύγει, εξάλλου, για το λεξικό Collins είναι τα fake news. Μήπως, όμως, η τόσο συχνή χρήση του εν λόγω «νεολογισμού» θα μπορούσε να λέει και κάτι άλλο για την πολιτική ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ; Ειδικά, αν λάβει κανείς υπόψη του ποιοι άλλοι ανά την υφήλιο μιλούν συνέχεια για fake news;
Οι λάτρεις του όρου
Ο πρώτος διδάξας είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με τους «New York Times», η λίστα των δικτατορικών και αυταρχικών καθεστώτων που υιοθετούν το τραμπικό στυλ και κατηγορούν όποιον τους κριτικάρει για fake news είναι μακρά. Οταν, ας πούμε, η Διεθνής Αμνηστία εξέδωσε έκθεση για τους θανάτους στις συριακές φυλακές, ο Ασαντ δήλωσε ότι «ζούμε στην εποχή των fake news». Ο Μαδούρο διαρκώς κατηγορεί τα διεθνή μίντια για ψευδείς ειδήσεις αναφορικά με τη Βενεζουέλα. Στη Ρωσία η εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΞ κάλεσε δημοσιογράφο του CNN να σταματήσει να διαδίδει ψευδείς ειδήσεις. Η κομματική εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας περιέγραψε την κριτική των αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ στο Πεκίνο ως fake news. Η απάντηση των ηγετών της Λιβύης σε ένα βίντεο του CNN, που έδειχνε ένα μετανάστη να πωλείται σκλάβος, ήταν πως το αμερικανικό δίκτυο παίζει fake news.Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα, αλλά αυτά μάλλον αρκούν για να πάρει κάποιος μια ιδέα. Από την άλλη, ο Τραμπ έχει προσδώσει το νομιμοποιητικό κύρος του πλανητάρχη στον «νεολογισμό», οπότε γιατί να μην τον υιοθετεί κι ο έλληνας Πρωθυπουργός;
