Επειτα από μήνες άκαρπων διαβουλεύσεων με αντικείμενο την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, που η νέα κυβέρνηση της Βαρσοβίας επιχειρεί να περιορίσει σε βαθμό μη αποδεκτό από τις Βρυξέλλες, το Κολέγιο Επιτρόπων αποφάνθηκε χθες ότι ο κίνδυνος αντιδημοκρατικής εκτροπής στην Πολωνία είναι πραγματικός. Ως εκ τούτου αποφάσισε να ενεργοποιήσει το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ το οποίο προβλέπει, μέσα από πολύπλοκες ομολογουμένως διαδικασίες μέχρι και την αναστολή του δικαιώματος ψήφου μίας χώρας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε περίπτωση κατάφωρης παραβίασης του κράτους δικαίου. Σημειώνεται πως στην πρώτη φάση, που ξεκίνησε χθες από την Επιτροπή, το άρθρο 7 επιτρέπει μόνο τη διαπίστωση της ύπαρξης κινδύνου για κατάφωρη παραβίαση του κράτους δικαίου σε μία χώρα – μέλος της ΕΕ. Η επιβολή κυρώσεων, όπως η αναστολή του δικαιώματος ψήφου, δεν μπορεί να συμβεί παρά στη δεύτερη φάση και απαιτεί ομόφωνη απόφαση των ευρωπαϊκών χωρών και μάλιστα σε επίπεδο κορυφής, δηλαδή στο επίπεδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.
«Με βαριά καρδιά ενεργοποιήσαμε το άρθρο 7» δήλωσε, παρουσιάζοντας χθες από τις Βρυξέλλες την απόφαση της Επιτροπής, ο επίτροπος Φρανς Τίμερμανς. «Αλλά τα γεγονότα δεν μας δίνουν άλλη επιλογή», επισήμανε.
«Δεν θα κόψουμε όλες τις γέφυρες με την Πολωνία… δεν βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση με την Πολωνία, κάναμε μία δύσκολη κίνηση και ελπίζω ότι στο τέλος θα καταφέρουμε να προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλον», δήλωσε εξάλλου προχθές ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αφήνοντας να εννοηθεί πως πολλά πρόκειται να συμβούν πριν η ΕΕ φθάσει στο σημείο να ενεργοποιήσει την ”ατομική βόμβα” που διαθέτει κατά των χωρών που ξεφεύγουν από τα κοινώς αποδεκτά όρια λειτουργίας μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας.
ΤΡΑΒΑΝΕ ΤΟ ΣΚΟΙΝΙ. Οι τριβές ανάμεσα στις Βρυξέλλες και τη Βαρσοβία ξεκίνησαν πριν από έναν χρόνο και δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα, με την πολωνική κυβέρνηση να επιμένει στο δικαίωμά της να μεταρρυθμίσει ένα «διεφθαρμένο», όπως το χαρακτηρίζει, δικαστικό σύστημα. Ο νέος πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος δήλωσε την περασμένη βδομάδα στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της ΕΕ ότι αναμένει την ενεργοποίηση του άρθρου 7, επέμεινε και χθες ότι η Βαρσοβία εκλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Ενωση ως «μία Ευρώπη κυρίαρχων κρατών που έχουν το απόλυτο δικαίωμα μεταρρύθμισης των δικαστικών τους συστημάτων». Εκ παραλλήλου καταλόγισε στις Βρυξέλλες αδυναμία «κατανόησης αυτού που συμβαίνει στην Πολωνία».
Αυτός που πάντως σίγουρα δείχνει να «κατανοεί» τι γίνεται στην Πολωνία είναι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν, ο οποίος έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως στην περίπτωση που η ενεργοποίηση του άρθρου 7 προχωρήσει και τεθεί θέμα αναστολής του δικαιώματος ψήφου για την Πολωνία, θα κάνει χρήση του βέτο που διαθέτει. Αντιστοίχως δε και οι Πολωνοί έχουν αφήσει να εννοηθεί πως θα ανταποδώσουν την αλληλεγγύη αν επιχειρηθεί κλιμάκωση μέτρων της ΕΕ κατά της Ουγγαρίας για τις αντιδημοκρατικές εκτροπές της κυβέρνησης Ορμπαν στον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων.
ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ. Τούτων δοθέντων και έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η αναστολή του δικαιώματος ψήφου δεν είναι παρά θεωρητική, πολλοί στην Ευρώπη αναζητούν πλέον άλλα εργαλεία που θα μπορούσαν στο μέλλον να πειθαναγκάσουν κυβερνήσεις με αντιδημοκρατικές ροπές να εγκαταλείψουν τις ιδέες τους.
Ηδη στις Βρυξέλλες κυκλοφορεί η ιδέα της σύνδεσης της πρόσβασης των κρατών στους ευρωπαϊκούς διαρθρωτικούς πόρους με τον σεβασμό των αξιών και των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Μία χώρα που παραβιάζει το κράτος δικαίου δεν μπορεί ταυτόχρονα να ζητά από τις Βρυξέλλες να υποστηριχθεί με τα δισεκατομμύρια των πόρων σύγκλισης», των οποίων η Πολωνία είναι ο κύριος αποδέκτης, προειδοποίησε χθες η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Ναταλί Λουαζό.
