Οι δραματικές εξελίξεις στην Καταλωνία –το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία που κηρύχθηκε παράνομο, η παρέμβαση της Μαδρίτης, η άρση της αυτονομίας και η προκήρυξη πρόωρων εκλογών, οι φυλακίσεις στελεχών του αυτονομιστικού κινήματος και η απόδραση του πρώην προέδρου της Καταλωνίας Κάρλες Πουιτζντεμόν στο Βέλγιο –κορυφώθηκαν με τις κάλπες της περασμένης Πέμπτης. Που έφεραν, τελικά, όλους τους πρωταγωνιστές πίσω στο σημείο μηδέν απ’ όπου όλα ξεκίνησαν. Τα αυτονομιστικά κόμματα έχασαν την πρώτη θέση, κέρδισαν όμως μια μικρή πλειοψηφία στο τοπικό Κοινοβούλιο συγκεντρώνοντας κάτι λιγότερο από το 50% της λαϊκής ψήφου. Καμία πλευρά αυτής της αντιπαράθεσης όμως δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι πραγματικά νίκησε.
Σίγουρα ξέρουμε ποιος έχασε: ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, το κόμμα του οποίου ήρθε τελευταίο, χάνοντας 7 έδρες και μένοντας μόνο με 4, απέτυχε στην προσπάθειά του να εξουδετερώσει το αποσχιστικό κίνημα. Εάν ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος ήλπιζε ότι η κόντρα του με τους αυτονομιστές θα τον ενίσχυε, τουλάχιστον στο εσωτερικό της Καταλωνίας, απέτυχε. Εν τω μεταξύ ο Πουιτζντεμόν από τις Βρυξέλλες και ενώ αντιμετωπίζει κατηγορίες στη χώρα του και αναμένεται να συλληφθεί μόλις πατήσει το πόδι του σε ισπανικό έδαφος, παραμένει επικεφαλής του κινήματος της ανεξαρτησίας, με το κόμμα του να έχει καταταγεί δεύτερο, συγκεντρώνοντας το 21,7% των ψήφων. Το μεγαλύτερο κέρδος από όλους σημείωσε το κεντροδεξιό κόμμα Ciudadanos, που ήρθε πρώτο με 25,3%. Τηρώντας θέση υπέρ της διατήρησης της ένωσης και κατά της αυτονομίας, το κόμμα που έχει επικεφαλής στην Καταλωνία την 36χρονη Ινές Αριμάδας αναμένεται να παίξει πλέον σημαντικό ρόλο στην επόμενη ημέρα.
Θεωρητικά, η Αριμάδας θα ήταν εκείνη που θα καταλάμβανε τον προεδρικό θώκο, όμως καθώς τα αποσχιστικά κόμματα έχουν την πλειοψηφία στο καταλανικό Κοινοβούλιο, ελέγχοντας 70 από τις 135 έδρες, αναμένεται να ψηφισθεί ως πρόεδρος η 40χρονη Μάρτα Ροβίρα, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Αριστερού κόμματος, που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας. Ο Κάρλες Πουιτζντεμόν, που θα ήταν η προφανής επιλογή, δεν μπορεί να επιστρέψει στην Ισπανία διότι θα συλληφθεί. Ο Ραχόι εμμένει σε αυτό, για τούτο και αρνήθηκε την πρόταση να συνομιλήσει μαζί του.
Για πολλούς Καταλανούς η έλλειψη ξεκάθαρου αποτελέσματος και μηνύματος από τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας σημαίνει ότι η πολιτική αβεβαιότητα θα συνεχισθεί. «Αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση που ήμασταν και πριν», δηλώνει ένας νεαρός στο πρακτορείο Ρόιτερ. «Είναι δύσκολο να ξεπεράσουμε την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Οι πολιτικοί μας πρέπει να βρουν λύση με διάλογο. Αυτό θέλουμε εμείς οι Καταλανοί». Η αλήθεια είναι πως τώρα πια τα ερωτήματα είναι περισσότερα από τις απαντήσεις όσον αφορά την πολιτική κρίση. Για παράδειγμα, όλοι αναρωτιούνται τι θα συμβεί με τους ηγέτες του αυτονομιστικού κινήματος. Ηδη 19 από τους νεοεκλεγμένους βουλευτές βρίσκονται στην φυλακή και αντιμετωπίζουν ποινές κάθειρξης έως και 30 έτη, ενώ υπάρχουν πληροφορίες για φυλάκιση και άλλων στελεχών του στρατοπέδου της ανεξαρτησίας.
Το περίεργο στην όλη υπόθεση είναι πως εάν ο Ραχόι είχε δεχθεί την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία (που έγινε την 1η Οκτωβρίου), οι δυνάμεις που αντιτίθενται στην ανεξαρτησία είναι το πιο πιθανό ότι θα είχαν κερδίσει. Ομως η στάση της Μαδρίτης είναι πως το θέμα της απόσχισης δεν τίθεται καν σε συζήτηση. Και όλοι αναρωτιούνται πού θα βρεθεί κοινός τόπος για τα δύο στρατόπεδα…
«Βάλτε τέλος στην αντιπαράθεση»
Να βάλουν «τέλος στην αντιπαράθεση» κάλεσε τους Καταλανούς ο βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε Στ’ (φωτογραφία επάνω) στη διάρκεια του χριστουγεννιάτικου μηνύματός του, καλώντας τους να συμβιώσουν ειρηνικά παρά τη διαμάχη μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία και εκείνων που διαφωνούν. Ο Φελίπε ουσιαστικά κάλεσε το νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο να μην προχωρήσει σε νέες κινήσεις για την απόσχιση της Καταλωνίας από την Ισπανία. «Ο δρόμος μπροστά δεν μπορεί πάλι να οδηγήσει σε αντιπαράθεση η οποία, όπως γνωρίζουμε πια, προκαλεί μόνο διαφωνίες, αβεβαιότητα και αγωνία» ανέφερε στο μήνυμα που μεταδόθηκε τηλεοπτικά. «Το 2017 για την Ισπανία ήταν, αναμφίβολα, μια δύσκολη χρονιά, κυρίως λόγω Καταλωνίας. Οι ηγέτες της πρέπει να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που αφορούν όλους τους Καταλανούς, σεβόμενοι τη διαφορετικότητα και με αίσθημα ευθύνης για το κοινό καλό». Ο βασιλιάς που είχε επικρίνει την προηγούμενη καταλανική κυβέρνηση, εμφανίστηκε αυτή τη φορά πιο συμφιλιωτικός.
«Τα κόμματα κατανοούν ότι ο βασιλιάς προτρέπει σε μεταρρυθμίσεις» σχολίασε η εφημερίδα «El Pais», ενώ η «ABC» υποστήριξε ότι τα κόμματα που αντιτίθενται στην απόσχιση –το Σοσιαλιστικό, το Λαϊκό και οι Ciudadanos –άκουσαν το κάλεσμα του μονάρχη για να αποκαταστήσουν τη συνοχή στην Καταλωνία. «Ο βασιλιάς καλεί τη νέα τοπική κυβέρνηση να ανακαλύψει εκ νέου τη συνύπαρξη» έγραψε η καταλανική «La Vanguardia».
