Η αναλογική χρέωση που έχουν σήμερα οι οδηγοί αντιστοιχεί σε 0,062 ευρώ ανά διανυόμενο χιλιόμετρο. Στην πράξη όμως αυτή η χρέωση ισχύει μόνο εφόσον διανύσουν ολόκληρη την απόσταση μεταξύ δύο μετωπικών διοδίων, αφού όταν βγαίνουν ή μπαίνουν από ενδιάμεσους ή πλευρικούς σταθμούς επιβαρύνονται για ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής που δεν έχουν κάνει.
Free – Flow
Οπως επισημαίνουν από το υπουργείο Υποδομών, το υφιστάμενο καθεστώς διοδίων, με μετωπικούς σταθμούς και με δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον εξαιτίας των συχνών στάσεων ανά περίπου 30 –40 χιλιόμετρα θα αντικατασταθεί από ένα πλήρες σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων αδιάλειπτης ροής (free –flow) με το οποίο θα γίνεται ηλεκτρονικά και αναλογικά η χρέωση της διανυθείσας απόστασης.
Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην Εγνατία Οδό, και στη συνέχεια σε όλους τους αυτοκινητόδρομους. Δεν θα εφαρμοστεί στην Αττική Οδό, τη Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου και τη Ζεύξη Πρέβεζας – Ακτίου. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, και σε αυτά τα σημεία θα γίνεται ηλεκτρονικά η χρέωση των διοδίων αλλά με διαφορετικό τρόπο, καθώς οι διανυόμενες αποστάσεις, όπως λένε, είναι συγκεκριμένες.
Πώς θα λειτουργεί το σύστημα
Θα χρησιμοποιείται διπλό σύστημα επιβολής τελών.
– Τα επαγγελματικής χρήσης οχήματα θα έχουν εγκατεστημένη μια συσκευή (On Board Unit –OBU) που θα επιτρέπει την παρακολούθηση και καταγραφή της θέσης και της πορείας τους με τη βοήθεια δορυφόρων (τεχνολογία GNSS).
– Τα ιδιωτικής χρήσεως οχήματα θα αναγνωρίζουν αυτόματα κάμερες κυκλοφορίας από τις πινακίδες κυκλοφορίας τους κατά την είσοδο και την έξοδό τους από το οδικό δίκτυο επί του οποίου επιβάλλονται τέλη (τεχνολογία Automatic Number Plate Reading –ANPR). Κι αυτό θα γίνεται μέσω είτε μιας εφαρμογής στο κινητό είτε με την τοποθέτηση ενός πομποδέκτη.
Οπως διευκρινίζουν από το υπουργείο, για τα ιδιωτικής χρήσεως οχήματα θα καταγράφεται μόνο η διανυθείσα απόσταση και μετά την είσπραξη των διοδίων τα στοιχεία θα διαγράφονται από το σύστημα για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων των χρηστών.
Τι ισχύει στο εξωτερικό
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της Εταιρείας Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων (και αντιπρόεδρος της Ενωσης Αυτοκινητόδρομων Ευρώπης) Βασίλης Χαλκιάς, η αρχή της τοποθέτησης δορυφορικών συστημάτων στην Ευρώπη έγινε το 2005 στη Γερμανία με τα 12.000 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων (autobahns).
Το 2013 ήρθε η σειρά της Ουγγαρίας καλύπτοντας 6.500 χιλιόμετρα, ενώ το 2016 το Βέλγιο πήρε σειρά στην εφαρμογή δορυφορικών συστημάτων διοδίων σε 6.700 χιλιόμετρα.
Κατά τον Βασίλη Χαλκιά «σε όλες τις χώρες όπου εφαρμόστηκαν τα δορυφορικά διόδια αφορούν μόνο τα βαρέα οχήματα, ενώ για τα ΙΧ εφαρμόζονται συστήματα “ηλεκτρονικής βινιέτας”, χρονικής διάρκειας ή χιλιομετρικού μήκους, τα οποία προπληρώνονται μέσω δορυφορικών καναλιών είτε με μετρητά σε διάφορα σημεία συνεργατών του δικτύου είτε με ηλεκτρονικούς τρόπους (Ιnternet, κινητή τηλεφωνία κ.λπ.).
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εταιρείας Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων, τα δορυφορικά συστήματα εφαρμόστηκαν σε χώρες που δεν είχαν καμιάς μορφής διόδια. Πρόκειται για προηγμένα συστήματα, τα οποία μεταξύ άλλων, απαιτούν:
– Συνεχή, συνεπή και εμπεριστατωμένο έλεγχο.
– Η μη χρήση πομποδέκτη για τα ΙΧ και η καταγραφή των αριθμών κυκλοφορίας απαιτεί σωστό και συνεχώς επικαιροποιημένο αρχείο ιδιοκτητών οχημάτων.