Τα μενού για ρεβεγιόν Πρωτοχρονιάς αποτελούν κατά κανόνα γαστρονομική εμπειρία. Εάν όμως η πρόταση του σεφ είναι φιλέτο με σπαράγγια, παντζαρόσουπα, γλυκά με μούρα ή κρέπα με κόκκινα φρούτα του δάσους και πλούσια κρέμα, το πρώτο πρωινό του χρόνου πιθανόν να αιφνιδιαστείτε.
Με τι; Με την αλλαγή του χρώματος των ούρων σας που μπορεί να είναι κόκκινα, πράσινα ή ακόμη και αφρώδη.
Οπως σημειώνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας δρ Ηρακλής Πούλιας, τέως διευθυντής στην Ουρολογική Κλινική του Κοργιαλένειου – Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ, «το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα τους προέρχεται από το ουροχρώμιο, μια ουσία που παράγεται κατά τη διάσπαση της αιμοσφαιρίνης, δηλαδή της πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρει οξυγόνο σε όλα τα όργανα και τους ιστούς».
Εντούτοις, τα τρόφιμα που τρώμε, το αλκοόλ που καταναλώνουμε –ιδίως τις γιορτές ρέει άφθονο -, ακόμη και η ποσότητα του νερού που πίνουμε είναι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το χρώμα των ούρων.
Μάλιστα και σύμφωνα με τον ειδικό, ο νούμερο ένα διατροφικός παράγοντας που «αποτυπώνεται» σε αυτά είναι το νερό.
«Το χρώμα των ούρων αλλάζει αναλόγως με τις ποσότητες του νερού και των άλλων υγρών που καταναλώνει το άτομο» εξηγεί ο δρ Πούλιας. «Φυσιολογικά τα ούρα πρέπει να έχουν υποκίτρινο ή ανοικτό κίτρινο χρώμα. Αν είναι σχεδόν άχρωμα ή διαφανή, το άτομο πίνει πάρα πολύ νερό και ίσως πρέπει να το μειώσει λίγο. Αν είναι σκούρα κίτρινα, το άτομο πρέπει να αυξήσει λίγο την κατανάλωση υγρών, ενώ αν είναι κεχριμπαρένια, μελί ή καφέ, έχει έλλειψη υγρών και πρέπει να αναπληρωθούν. Μάλιστα, τα καφέ ούρα συχνά αποτελούν ένδειξη σοβαρής αφυδάτωσης» συμπληρώνει.
Ο ίδιος δε προειδοποιεί ότι αφυδάτωση προκαλεί και το αλκοόλ, συστήνοντας να καταναλώνεται με μέτρο. Σε κάθε περίπτωση όμως, εάν το σκούρο χρώμα των ούρων δεν βελτιωθεί με την αύξηση στην πρόσληψη υγρών, τότε πρέπει κανείς να κλείσει ραντεβού με έναν ουρολόγο. Και αυτό διότι «η καφέ χροιά στα ούρα μαρτυρά ορισμένες παθήσεις, όπως οι ηπατικές νόσοι».
Συνήθεις ύποπτοι για την αλλαγή του χρώματος των ούρων είναι και ορισμένα φρούτα και λαχανικά –που κατά κανόνα έχουν έντονο χρώμα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των παντζαριών, των μούρων και των ραβέντι, καθώς δίνουν μια ροζ ή ακόμη και κόκκινη χροιά στα ούρα, προκαλώντας σε αρκετούς ανησυχία.
Η «ένοχη» χρωστική ουσία –σύμφωνα πάντα με τον δρα Πούλια –λέγεται βουλγαξανθίνη. Αυτή βάφει τα παντζάρια με το βαθύ πορφυρό χρώμα τους, οι επιστήμονες όμως έχουν εντοπίσει ότι είναι σταθερή μόνο σε ορισμένα επίπεδα οξύτητας του στομάχου και συνήθως είναι πολύ αδύναμη για να εμφανιστεί στα ούρα.
Οπως όμως ισχύει σε κάθε κανόνα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις: στο 10%-14% του πληθυσμού η κατανάλωση παντζαριών μπορεί να αλλάξει τη χροιά των ούρων.
Αντίστοιχα, το ραβέντι, η φάβα και η αλόη προσδίδουν στα ούρα μελί ή σκούρο καφέ χρώμα. Τα καρότα, ο χυμός καρότου και η βιταμίνη C ευθύνονται για την πορτοκαλί χροιά, ενώ με την κατανάλωση βιταμινών του συμπλέγματος Β μπορεί να πάρουν ένα φθορίζον κιτρινοπράσινο χρώμα.
Τα σπαράγγια, πάλι, τα χρωματίζουν με μια πρασινωπή χροιά, ενώ η υπερκατανάλωση μιας από τις βιταμίνες Β, της ριβοφλαβίνης (Β2), μπορεί να τους προσδώσει ένα αφύσικα φωτεινό ή φθορίζον κίτρινο χρώμα. Σημειώνεται ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και το άπαχο κρέας είναι πλούσιες πηγές Β2.
Αν ένα άτομο τρώει πάρα πολλές πρωτεΐνες (όπως κρέας, προϊόντα κρέατος, γαλακτοκομικά, αβγά κ.λπ.), τα ούρα του μπορεί να έχουν μονίμως αφρό. «Επειδή όμως τα αφρώδη ούρα μπορεί να υποδηλώνουν και νεφρολογικό πρόβλημα, καλό είναι να συμβουλευθείτε έναν γιατρό» συνιστά ο δρ Πούλιας.
Τα αρνητικά σημάδια. Στην ερώτηση ποια είναι τελικά τα σημάδια που πρέπει να μας οδηγήσουν στον ουρολόγο, ο ειδικός απαντά ότι η συχνότερη αιτία που το χρώμα των ούρων γίνεται κόκκινο είναι η αιματουρία. «Συνεπώς, αν τα ούρα σας γίνουν κόκκινα και επιμένουν μέσα στην ημέρα, καλό είναι να συμβουλευθείτε έναν ουρολόγο. Η αιματουρία μπορεί να έχει πολλές αιτίες, όπως ουρολοίμωξη, πέτρα στο νεφρό ή στην κύστη ή άλλο ουρολογικό πρόβλημα» προσθέτει.
«Ακόμα και τα φάρμακα μπορεί να τα επηρεάσουν. Για παράδειγμα, το αντιβιοτικό ριφαμπικίνη και το αντιφλεγμονώδες σουλφασαλαζίνη μπορεί να τους προσδώσουν πορτοκαλί χροιά, ενώ η σέννα (είναι καθαρτικό) και τα ψυχοτρόπα χλωροπρομαζίνη και θειοριδαζίνη κόκκινη χροιά. Επομένως, δεν πρέπει να αμελούμε τα περίεργα συμπτώματά τους, ειδικά όταν επιμένουν πέραν μερικών ωρών ή έστω ενός 24ώρου» καταλήγει.