«Η κατάσταση στη Μόρια είναι δύσκολη, αλλά υπάρχει βελτίωση», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, αφήνοντας παράλληλα αιχμές για τη στάση των δημάρχων των νησιών του Αιγαίου. Τονίζει ότι δεν είναι δική του απόφαση εάν και πότε θα κλείσει ο κύκλος του στο υπουργείο και επισημαίνει πως «όσο κάνω αυτό το έργο θα προσπαθώ να προσφέρω».
Για ποιο λόγο επισκεφθήκατε τη Μόρια ανήμερα τα Χριστούγεννα; Υπάρχει πράγματι σοβαρό πρόβλημα με τις συνθήκες που επικρατούν και γιατί αντιδρούν οι δήμαρχοι των νησιών;
Η μετανάστευση δεν έχει γιορτές και σχόλες. Ηταν μια επίσκεψη εργασίας. Η κατάσταση στη Μόρια, όπως είχα παραδεχθεί και στη Βουλή, είναι μεν πάρα πολύ δύσκολη, αλλά υπάρχει πολύ μεγάλη βελτίωση και αυτό οφείλεται σε δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι γίνεται αποσυμφόρηση εδώ και μήνες σε όλα τα νησιά. Μεταφέρουμε στην Αθήνα αυτούς που με βάση τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας μπορούν να μεταφερθούν ενώ ετοιμάζουμε και μεταφορές ανηλίκων σε καλύτερες δομές. Την ίδια ώρα, παρά τις δυσκολίες που δημιουργούνται από μία μερίδα των τοπικών Αρχών και κομματικές αντιδράσεις στα νησιά, προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαμονής. Αλλά ορισμένοι δήμαρχοι το εμποδίζουν. Καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Είχαμε προτείνει από τον Σεπτέμβριο του 2016 χώρους για διεύρυνση και αποσυμφόρηση. Οι δήμαρχοι στάθηκαν ενάντιοι σε Σάμο, Χίο και Λέσβο και κατά την άποψή μου παρασύρουν και τους κατοίκους σε μία φενάκη: ότι εάν φύγουν αυτοί οι μετανάστες και πρόσφυγες από τα νησιά τους δεν θα έλθουν άλλοι. Αυτό που αποδεικνύουν τα νούμερα είναι το αντίθετο. Η κυβέρνηση, λοιπόν, κάνει το καθήκον της. Δεν θέλουμε ένα μίνι 2015, ούτε εμείς ούτε οι νησιώτες. Συνεχίζουμε την αποσυμφόρηση και δεν είμαστε σε προσωπική διαμάχη με τους δημάρχους. Μπορώ να καταλάβω τις δυσκολίες που έχουν οι κάτοικοι στα νησιά και τις αντιρρήσεις τους, αλλά δεν μπορώ να δεχθώ, ούτε η κυβέρνηση θα το ανεχθεί, οι συνθήκες ζωής να χρησιμοποιούνται υποκριτικά από ορισμένους προκειμένου να καταπέσει η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας.
Τι προβλέπουν οι αλλαγές που έρχονται στη νομοθεσία για το άσυλο και πώς μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του Προσφυγικού;
Ενα πρόβλημα που δεν έχουμε αντιμετωπίσει με την ταχύτητα που οι καιροί απαιτούν είναι οι διαδικασίες ασύλου. Οποιος έρχεται στα νησιά πρέπει να κρίνεται εάν δικαιούται να μείνει στη χώρα ή να γυρίσει πίσω στην Τουρκία. Αυτό είναι η διαδικασία ασύλου, η πεμπτουσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αρα κάποιος οφείλει να είναι προσεκτικός. Στη χώρα μας δεν είχαμε οργανωμένη υπηρεσία ασύλου πριν από τρία χρόνια. Την οργανώσαμε και τώρα έχουμε τετραπλασιάσει το προσωπικό, αλλά πάλι αργούμε. Γιατί; Διότι ο νόμος έχει πολλά παραθυράκια που επιτρέπουν την «αέναη» διαδικασία. Αυτά θέλουμε να συντομεύσουμε, χωρίς να πειράξουμε ζητήματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σας ανησυχεί ότι οι πιέσεις από τις χώρες του Βίσεγκραντ αυξάνονται;
Βεβαίως και με ανησυχεί. Εδώ έχουμε ένα παράδοξο: χώρες της ΕΕ που αρνήθηκαν να ακολουθήσουν την ευρωπαϊκή πολιτική, καταδικάστηκαν από το Ευρωδικαστήριο γι’ αυτό και παρ’ όλα αυτά όχι μόνο δεν υφίστανται συνέπειες από αυτή την καταδίκη, αλλά η άποψή τους εκπροσωπείται από τον Ντόναλντ Τουσκ. Απορρίφθηκαν βέβαια οι απόψεις τους στη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Αβραμόπουλος έχει τοποθετηθεί πιο επιθετικά από εμένα και έχει δίκιο, αλλά στην ΕΕ όλα εξελίσσονται. Επομένως, δεν εφησυχάζουμε.
Γιατί στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθούν να υπάρχουν αντιδράσεις για τη διαχείριση του Προσφυγικού και Μεταναστευτικού;
Είναι λογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μέσα σε ένα κόμμα και στην Αριστερά αυτό είναι δημιουργικό. Κατά τη δική μου άποψη, η οποία δεν είναι θέσφατο, αλλά μπορώ να την τεκμηριώσω, είναι ότι η άλλη άποψη δεν εκφράζεται καθαρά. Χρησιμοποιούν προσχήματα και είναι τελικά αντίθετοι με τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Ουσιαστικά ζητάνε να μην γίνονται επιστροφές στην Τουρκία. Αυτό είναι αδιέξοδο. Λένε, όπως οι δήμαρχοι, αλλά με άλλο τρόπο, να έρχονται όλοι στην ενδοχώρα. Αλλά τα σύνορα είναι κλειστά, δεν γίνεται αυτό το πράγμα. Δεν μπορεί μία χώρα να υποκαταστήσει μία ήπειρο. Πρέπει να παλέψουμε για να αυξηθεί η μετεγκατάσταση Σύρων από την Τουρκία. Αυτό που λέει η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να δημιουργήσουμε νόμιμες οδούς για να έλθουν οι πρόσφυγες και όσοι το δικαιούνται στην Ευρώπη. Η νόμιμη οδός είναι αυτό που έκανε –τσιγκούνικα, είναι η αλήθεια –η συμφωνία ΕΕ -Τουρκίας. Και πρέπει να είμαστε καθαροί: υπάρχει ταβάνι. Αυτό είναι το σημείο ηθικής που πρέπει να δει κάποιος. Αν υπάρχει ταβάνι και εσείς το βάζετε 20.000 άτομα πάνω από εμένα, τότε είμαστε στην ίδια βάρκα. Αν μου λέτε, όμως, ότι δεν υπάρχει ταβάνι, τότε νομίζω ότι κάποιος από τους δυο μας κάνει λάθος.
Θέσατε την παραίτησή σας στη διάθεση του Πρωθυπουργού μετά την φορτισμένη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ; Εχετε αποφασίσει να αποχωρήσετε από το υπουργείο;
Δεν ξέρω αν ήταν φορτισμένη ή όχι η συνεδρίαση. Σε όλες τις συνεδριάσεις υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και εντάσεις. Η παραίτηση του κάθε υπουργού –το είχα πει στα πρώτα μου λόγια όταν διορίστηκα –είναι στη διάθεση του Πρωθυπουργού. Το πότε κλείνει ένας κύκλος ορισμένες φορές είναι κάτι που γίνεται ξαφνικά και λες ότι ο κύκλος έκλεισε. Εμπειρία δεν έχω ως υπουργός, αλλά από τους άλλους τομείς δράσης μου γνωρίζω ότι συχνά δεν καθορίζεις εσύ πότε κλείνει ο κύκλος. Η παραίτησή μου είναι αυτονόητα, όπως οι παραιτήσεις όλων των υπουργών, στη διάθεση του Πρωθυπουργού. Εν τω μεταξύ, η προσπάθεια και ο αγώνας συνεχίζονται.
Αισθάνεστε ότι έχετε να προσφέρετε, δηλαδή, και άλλα πράγματα από το πόστο σας;
Θα σας το θέσω αλλιώς: όσο κάνω αυτό το έργο θα προσπαθώ να προσφέρω πράγματα.