Αρχές Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, στο τελευταίο δείπνο των υπουργών του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της ΕΕ, ο Νίκολα Ντιμιτρόφ εμφανίστηκε ευθυτενής και μοίραζε χαμόγελα, όπως συμβαίνει με τους περισσότερους προσκεκλημένους σε ανάλογα τραπεζώματα. Ο υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων, υπεραισιόδοξος ότι η λύση στο θέμα του ονόματος βρίσκεται κοντά, μοίραζε και υποσχέσεις σε αρκετούς συνδαιτυμόνες ότι θα έχουν άμεση ενημέρωση εάν υπάρξουν εξελίξεις. Ορισμένοι έμειναν με την εντύπωση ότι μιλούσε για εξελίξεις ακόμη και στη διάρκεια του δείπνου, αφού στη βελγική πρωτεύουσα ο Μάθιου Νίμιτς είχε ξεκινήσει έναν ακόμη κύκλο διαβουλεύσεων με τους αντιπροσώπους Ελλάδας και Σκοπίων. Από εκείνη τη στιγμή, στους κοινοτικούς διαδρόμους άρχισε να διαμορφώνεται ένα κλίμα αναμονής για ραγδαίες εξελίξεις στο Σκοπιανό, το οποίο τροφοδότησε μοιράζοντας δεξιά και αριστερά αντίστοιχες διαβεβαιώσεις και ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ –που επίσης είχε σπεύσει για εγκάρδιες χειραψίες και χαμόγελα στις Βρυξέλλες, με αφορμή τη σύνοδο για τη διεύρυνση της ΕΕ στα Βαλκάνια.
Στην Αθήνα για όλα αυτά επικρατούσε σιγή ασυρμάτου, που δικαιολογεί σε έναν βαθμό και τις αντιπολιτευτικές φωνές περί μυστικής διπλωματίας. Οι μέρες που ακολούθησαν, μάλλον αποδεικνύουν ότι η διακριτικότητα με την οποία κινούνται τόσο το Μαξίμου όσο και το ΥΠΕΞ οφείλεται πρωτίστως στις δύο γραμμές που καταγράφονται μεταξύ των δύο εταίρων. Στην αφετηρία μιας χρονιάς που προοιωνίζεται μεγάλες αλλαγές, για το Σκοπιανό μιλάει κυρίως ο Καμμένος.
Στα Σκόπια γνωρίζουν καλά ότι ο ευρωπαϊκός δρόμος τους, όπως και η ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, περνά από την Αθήνα. Η Αθήνα επίσης δεν έχει αμφιβολία ότι κάθε νέα καθυστέρηση στη λύση του ονόματος επιτείνει τον δικό της εγκλωβισμό –που κοντεύει να συμπληρώσει τρεις δεκαετίες. Η απομόνωση των Σκοπιανών μπορεί να συντηρηθεί για μερικά χρόνια ακόμη, αλλά όταν 130 χώρες του ΟΗΕ έχουν ήδη αναγνωρίσει τους γείτονες ως «Μακεδονία», η μάχη του ονόματος θα χαθεί οριστικά. Ηταν μια παράμετρος που κατέγραψε και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, στο δείπνο του Δεκεμβρίου με τον Ντιμιτρόφ –και εξηγεί γιατί ο συνταγματολόγος προσπαθεί να πείσει όποιον συναντά εσχάτως στις προεκλογικές περιοδείες του στη Μεσσηνία ότι το Σκοπιανό είναι επιβεβλημένο να λυθεί έως την καλοκαιρινή σύνοδο του ΝΑΤΟ.
Η συμβίωση με τον Καμμένο μπορεί, όντως, να εξαρτάται από το όνομα των γειτόνων. Εάν ο υπουργός Αμυνας, για τους δικούς του λόγους, δεν αναδιπλωθεί, οι εναλλακτικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα δεν είναι πολλές –και από τον Καμμένο εξαρτάται απόλυτα ο πρωθυπουργικός σχεδιασμός καθ’ οδόν προς τις κάλπες. Τη διέξοδο που υπέδειξε ο Κοτζιάς –να πάρει, δηλαδή, το ζήτημα πάνω της η Βουλή –την έχει ήδη κλείσει η αντιπολίτευση. Για το Σκοπιανό θα απαιτηθεί πλειοψηφία κομμάτων και όχι βουλευτών. Ενα Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών που θα αναλάβει την ευθύνη, προσώρας δεν προκρίνεται ούτε από τον Τσίπρα ούτε από τον Παυλόπουλο. Το δημοψήφισμα που αρχίζουν να μουρμουρίζουν στα γραφεία των ΑΝΕΛ θα μπορούσε να ήταν μια τρίτη επιλογή –που δείχνει και δημοκρατική. Κάπου εδώ, ο συνταγματολόγος Κατρούγκαλος ξαναμπαίνει στο κάδρο του Σκοπιανού, προειδοποιώντας τους συντρόφους σε Μαξίμου και Κουμουνδούρου να αποφύγουν συνταγές πολιτικής αυτοκτονίας. Ενθερμος οπαδός των δημοψηφισμάτων για κοινωνικά ζητήματα, ο Κατρούγκαλος δεν έχει αμφιβολία ότι ένα δημοψήφισμα για το όνομα των Σκοπίων θα καταλήξει σε ένα περήφανο «όχι», φουντώνοντας τον εθνικισμό, ακόμη κι αν όλες οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις ταχθούν υπέρ μιας συμβιβαστικής λύσης. Μένει να αποδειχθεί εάν αυτό το ζυγίζουν με τα ίδια σταθμά ο Τσίπρας και ο Καμμένος ή θα αποφασίσουν να ρίξουν ακόμη μία ζαριά.
