Αναζήτηση
Πώς θα μπορούσε μια κεντρική πλατεία στη Θεσσαλονίκη, με έντονα τα σημάδια της εγκατάλειψης, να αλλάξει όψη και να γίνει και πάλι σημείο αναφοράς; Θα μπορούσε ένα τρένο να ταξιδεύει ανά την Ευρώπη, συνδυάζοντας το ταξίδι με τη μαγειρική, διαδίδοντας παράλληλα τον γαστρονομικό τουρισμό;
Σύμφωνα με φοιτητές του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και τα δύο θέματα κάλλιστα θα μπορούσαν να έχουν θέση στην πραγματικότητα. Αυτά ήταν, άλλωστε, τα αντικείμενα των διπλωματικών τους εργασιών, που εκπονήθηκαν το ακαδημαϊκό έτος 2016 – 2017, για τις οποίες τρεις φοιτητές βραβεύθηκαν στον διεθνή διαγωνισμό ISARCH Awards, που στόχο έχει να ενθαρρύνει φοιτητές να παρουσιάσουν τις ιδέες και τις απόψεις τους μέσα από αρχιτεκτονικές προτάσεις.
Σημειώνεται πως στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, ο οποίος διήρκεσε έναν χρόνο –από τις 5 Δεκεμβρίου 2016 έως τις 5 Δεκεμβρίου 2017 –συμμετείχαν συνολικά 168 προτάσεις φοιτητών από όλο τον κόσμο. Αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής, απονεμήθηκαν τρία βραβεία, εκ των οποίων τα δύο –το πρώτο και το τρίτο –πήγαν σε ελληνικές προτάσεις, ενώ δόθηκαν 10 διακρίσεις και υπήρξαν 30 φιναλίστ. Σύμφωνα με τον διαγωνισμό, μέρος του αποτελέσματος, και συγκεκριμένα το 20%, επηρεάζεται από διαδικτυακή ψηφοφορία, ενώ το υπόλοιπο 80% καθορίζεται από επιτροπή διακεκριμένων αρχιτεκτόνων και ακαδημαϊκών με διεθνή καταξίωση στον χώρο της αρχιτεκτονικής.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ. Ο Σοφοκλής Κοντάκης, τελειόφοιτος πια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, κέρδισε στον διαγωνισμό το πρώτο βραβείο, για τη διπλωματική του εργασία του με τίτλο «Επαναπροσδιορίζοντας τον δημόσιο χώρο: ρευστοποίηση ορίων». «Η διπλωματική μου εργασία είχε σκοπό αφενός την πειραματική διερεύνηση εννοιών όπως η ροή και το όριο στον δημόσιο χώρο χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους και εργαλεία σχεδιασμού, αφετέρου τη χρήση των πειραματισμών αυτών για την ανάπτυξη μιας σχεδιαστικής πρότασης στον δημόσιο χώρο της Θεσσαλονίκης, προσαρμοσμένης στις ιδιαιτερότητες της κοινωνίας και του τόπου», εξηγεί στα «ΝΕΑ».
Ετσι, έπειτα από έρευνα επιλέχθηκε και η περιοχή επέμβασης: η Πλατεία Μηνά Πατρικίου ή Πάρκο της Κρήτης, η οποία αν και βρίσκεται σε μια σημαντική τοποθεσία, όπως λέει ο Σοφοκλής, στη συμβολή πέντε οδικών αξόνων με ακτινωτή διάταξη, σήμερα παρουσιάζει έντονα σημάδια εγκατάλειψης.
Η έμπνευση για την ανάπτυξη αυτού του σχεδιαστικού συστήματος ήταν η διατήρηση των υφιστάμενων δέντρων –αναπόσπαστων στοιχείων της περιοχής επέμβασης. Επιπλέον, τα υλικά που καλύπτουν το έδαφος της επέμβασης προέρχονται από την επαναχρησιμοποίηση αστικών απορριμμάτων, όπως είναι το μπετόν και τα τούβλα. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε μείωση αστικών απορριμμάτων και εξοικονόμηση οικονομικών και υλικών πόρων και έχουμε πολλαπλά περιβαλλοντικά οφέλη».
Με το πρότζεκτ του, ο Σοφοκλής δημιούργησε ουσιαστικά έναν ενιαίο, ανοικτό και ασφαλή δημόσιο χώρο, προτείνοντας κάποιες πεζοδρομήσεις περιμετρικά της πλατείας, καθώς και την υποβάθμιση του επιπέδου της, ώστε να ενσωματωθούν οι διάφορες χρήσεις της, όπως καθιστικά, αμφιθέατρο, χώρος παιχνιδιού, χώρος χαλάρωσης με παρουσία υγρού στοιχείου και χώρος γυμναστικής. «Οι χρήσεις αυτές πλαισιώνουν τη λειτουργία του δημόσιου χώρου χωρίς να περιορίζουν την ορατότητα και την ασφάλεια στον αστικό ιστό. Ως αποτέλεσμα, προτείνεται ένας χώρος που είναι ευέλικτος, προσαρμόζεται στη σύγχρονη πραγματικότητα αναγνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητές της, είναι ασφαλής και ανοικτός για όλους και σέβεται το φυσικό περιβάλλον και την κοινωνία επιδιώκοντας μια αρμονική συμβίωση», σημειώνει ο Σοφοκλής, ο οποίος σήμερα ζει και εργάζεται στη Στουτγάρδη της Γερμανίας.
Ο συνδυασμός ταξιδιού και γεύσεων ήταν ένα από τα θέματα που ενδιέφεραν τις τελειόφοιτες σήμερα φοιτήτριες Αρχιτεκτονικής Μαρία Κοϊνίδου και Ελένη Παπαντωνίου. Γι’ αυτό κι όταν χρειάστηκε, ήταν εύκολο να αποφασίσουν για το θέμα της διπλωματικής τους εργασίας, με τίτλο «FoodRail: τροφοδοτώντας το ταξίδι», η οποία κέρδισε το τρίτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό.
Σχεδίασαν ένα τρένο που ταξιδεύει ανά τον κόσμο, διαδίδοντας ταυτόχρονα το consept του slow food, της οικο-γαστρονομίας και του γαστρονομικού τουρισμού. «Θέλαμε να εξετάσουμε πώς μπορούν να συνδυαστούν το ταξίδι με τη μαγειρική, αλλά και οι γεύσεις από διαφορετικές χώρες. Ετσι επεξεργαστήκαμε την ιδέα του τρένου το οποίο από κάθε τόπο που θα περνά θα έχει τη δυνατότητα να προμηθευτεί ιδιαίτερες πρώτες ύλες και οι επιβάτες του θα μπορούν να επιβιβαστούν ή να αποβιβαστούν από αυτό», σημειώνουν.
13 τύποι βαγονιών. Η βασική δομή του τρένου, όπως σχεδιάστηκε, αποτελείται από 13 τύπους βαγονιών, που φιλοξενούν τα στάδια του κύκλου της τροφής: καλλιέργεια, αρχική επεξεργασία, αποθήκευση, προεργασία, μαγειρική, κατανάλωση, ανακύκλωση. «Κατά διαστήματα, το τρένο θα κάνει στάση κυρίως στη φύση αλλά και σε σταθμούς, προκειμένου να διοργανώσει υπαίθρια ή και στεγασμένα γαστρονομικά φεστιβάλ, που περιλαμβάνουν, επίσης, αγορά προϊόντων από παραγωγούς και άλλα events».
Μάλιστα, οι δύο φοιτήτριες, έπειτα από έρευνα παρουσίασαν στο πρότζεκτ τους και ενδεικτικά δρομολόγια ανά την Ευρώπη που θα μπορούσε να ακολουθήσει το τρένο. «Επιλέξαμε ένα δρομολόγιο στη Βόρεια Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα τη Νορβηγία και ένα ακόμη στον Νότο, στην Ιταλία. Πάντως, η διάκριση αυτή μας δίνει το κουράγιο, την αυτοπεποίθηση και κυρίως τα κίνητρα για να συνεχίσουμε και παρ’ όλο που η υλοποίηση ενός τόσο μεγάλου πρότζεκτ είναι μάλλον ουτοπική, σίγουρα κάποια στιγμή στην επαγγελματική μας πορεία θα ξαναβρεθούμε μπροστά στον συνδυασμό γαστρονομίας και ταξιδιού» τονίζουν η Μαρία και η Ελένη, που σήμερα κάνουν την πρακτική τους άσκηση σε αρχιτεκτονικά γραφεία.
