«Καθώς ο χειμώνας “αγριεύει” στο Αιγαίο, σχεδόν 15.000 πρόσφυγες έχουν εκβραστεί σε πέντε ελληνικά νησιά σε συνθήκες απελπιστικής εξαθλίωσης. Τα παιδιά περπατούν ξυπόλητα δίπλα σε ανοικτούς υπονόμους. Ολόκληρες οικογένειες τρέμουν από τις καιρικές συνθήκες σε σκηνές που προορίζονταν για ποπ φεστιβάλ. Οι γυναίκες φορούν πάνες, προκειμένου να μην πέσουν θύματα βιασμού στον δρόμο τους τη νύχτα προς τις τουαλέτες του υπερκορεσμένου προσφυγικού καταυλισμού τους. Αυτή δεν είναι η λύση στην ευρωπαϊκή προσφυγική κρίση που υποτίθεται ότι θα αντιπροσώπευε η συμφωνία των Βρυξελλών πριν από σχεδόν δύο χρόνια με την Τουρκία». Το απόσπασμα είναι από κύριο άρθρο των βρετανικών «Times». Η εφημερίδα καλεί τη βρετανική κυβέρνηση και την ΕΕ να βοηθήσουν μια «από τις φτωχότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης» που «φέρει το κύριο βάρος της νέας ανθρωπιστικής κρίσης». Υπό αυτή την έννοια είναι θετικό για την Ελλάδα. Από την άλλη όμως, αν καλοσκεφτεί κανείς τις συνθήκες διαβίωσης που περιγράφει, μήπως δεν είναι; Ο τίτλος εξάλλου είναι «Γκέτο στην Ελλάδα». Κι οι γυναίκες αυτές φορούν πάνες για να αποφύγουν τον βιασμό σε ελληνικό έδαφος.

Προσεγγίσεις

Πώς εξέλαβε, άραγε, η ελληνική κυβέρνηση το άρθρο; Τι απαντάει σε όσα έστω και εμμέσως καταγγέλλει η βρετανική εφημερίδα, όταν παρουσιάζει τη Μόρια σαν κολαστήριο; Επισήμως και ανεπισήμως τίποτα. Το μόνο σχόλιο κυβερνητικού παράγοντα είναι πως το άρθρο δημοσιεύθηκε τουλάχιστον ένα μήνα πριν. Ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας, πάντως, τα Χριστούγεννα, από τη Μόρια, είχε δηλώσει «υπήρξε περίοδος που ακροβατούσαμε στα όρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σήμερα καταβάλλουμε μια τεράστια προσπάθεια βελτίωσης». Το μόνιμο επιχείρημά του, άλλωστε, είναι πως όλα – και οι συνθήκες διαβίωσης στα καμπ – εξαρτώνται από τις προσφυγικές ροές. Κι ότι η μετανάστευση δεν ήταν ποτέ παρτέρι με λουλούδια. Συριζαίοι σύντροφοι του Μουζάλα τού έχουν πολλές φορές επιτεθεί με αφορμή τη συγκεκριμένη στάση. Τη βρίσκουν ασύμφωνη με το αριστερό ηθικό πλεονέκτημα. Ανθρωποι, πάλι, που έχουν εμπλακεί από διάφορα πόστα στην αντιμετώπιση του Προσφυγικού σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες προσεγγίζουν κάπως πιο κυνικά τις επιδόσεις της κυβέρνησης. Ο αριθμός των θανάτων, λένε, συγκρινόμενος με τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν φθάσει στα ελληνικά νησιά είναι ευτυχώς πολύ μικρός.