Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η έκτη κατά σειρά γεώτρηση αναζήτησης κοιτάσματος υδρογονανθράκων στον στόχο «Καλυψώ», ογδόντα ναυτικά μίλια από τις νοτιοδυτικές ακτές της Κύπρου, στο τεμάχιο «6», στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Σε βάθος θάλασσας σχεδόν 2.000 μέτρων, το τρυπάνι του Saipem 12000 προχωρά εδώ και εννέα μέρες προς τον στόχο, που είναι μια γεωλογική διαμόρφωση σε βάθος της τάξης των 1.600 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του βυθού. Διαχειριστής της γεώτρησης είναι η Εθνική Αρχή Υδρογονανθράκων της Ιταλίας, πιο γνωστή σε όλους ως ΕΝΙ. Με συνεταίρο (50%-50%) στα δικαιώματα τη γαλλική Total. Οι προσδοκίες, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, αφορούν ένα μέτριο κοίτασμα, της τάξης των 140 –150 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.

Η συγκεκριμένη γεώτρηση, στον στόχο «Καλυψώ» στο τεμάχιο «6», ενδιαφέρει και την Ελλάδα όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και σε άμεσα οικονομικό και επιχειρησιακό. Κι αυτό επειδή μια ανακάλυψη στον στόχο «Καλυψώ» θα ενισχύσει σημαντικά με το περιεχόμενό του, τη βιωσιμότητα του υπό μελέτη και σχεδιασμό υποθαλάσσιου αγωγού EastMed, που θα συνδέει τα κοιτάσματα μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου, με την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα, με τελικό προορισμό την Γηραιά Ηπειρο.

Το γεωτρύπανο προβλέπεται να φτάσει στον στόχο προς το τέλος Ιανουαρίου και πριν συμπληρωθεί η πρώτη εβδομάδα Φεβρουαρίου, οι ειδικοί της ΕΝΙ θα έχουν σχηματίσει σαφή εικόνα για τα πιθανά κοιτάσματα. Ημερολογιακά, αυτό συμπίπτει με τους δύο γύρους των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο και κανείς δεν αμφισβητεί ότι το όποιο αποτέλεσμα της γεώτρησης θα επιδράσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και στο εκλογικό αποτέλεσμα.

Θα ακολουθήσει τον Φεβρουάριο ακόμα μία γεώτρηση από το ίδιο γεωτρύπανο στην άλλη πλευρά της Κυπριακής ΑΟΖ, νοτιοανατολικά, στο τεμάχιο «3», στα όρια της ΑΟΖ της Κύπρου με αυτή του Λιβάνου, στον στόχο «Σουπιά». Μια ανακάλυψη στη «Σουπιά», ακόμα και σχετικά μικρή, της τάξης των 50-60 δισ. κυβικών μέτρων, έχει μεγάλη σημασία για την Κύπρο, αφού θα πρόκειται για κοντινό στις ακτές και σε μικρό βάθος κοίτασμα. Οπότε ευνοεί τη μεταφορά με χαμηλό κόστος φυσικού αερίου στο νησί για τις ανάγκες της ηλεκτροπαραγωγής και της βιομηχανίας. Παράλληλα, επειδή πρόκειται για ακόμα πιο νέα γεωλογική αντίληψη σχηματισμού κοιτασμάτων, πέραν και αυτής του «Ζορ», θα ανοίξει κι άλλους δρόμους για έρευνες και γεωτρήσεις. Αν υπάρξουν ευρήματα σε κάποια από τις γεωτρήσεις, οι διαδικασίες θα επαναληφθούν προς επιβεβαίωση των ανακαλύψεων.

Παρενοχλήσεις. Για την ώρα, η προσοχή είναι στραμμένη στην υπό εξέλιξη γεώτρηση που άρχισε το βράδυ της 26ης Δεκεμβρίου στον στόχο «Καλυψώ» του τεμαχίου «6». Στο γεωτρύπανο, πέραν των έντονων ανέμων και κυμάτων –τις τάξης των 5-6 μποφόρ τις πρώτες μέρες –δεν έχουν άλλους προβληματισμούς. Γύρω από το γεωτρύπανο, από απόσταση και σε αυτή την γεώτρηση όπως και στις προηγούμενες πέντε από το 2011 μέχρι τώρα, κατά διαστήματα πλέουν ένα ή περισσότερα τουρκικά πολεμικά σκάφη, περιλαμβανομένης μίας φρεγάτας και ενός υποβρυχίου.

Επί χάρτου επίσης, καθ’ όλη την περίοδο της γεώτρησης, η Τουρκία οξύνει τον ψυχρό πόλεμο κυρίως με Navtex που παράνομα εκδίδει για ασκήσεις του πολεμικού της ναυτικού δυτικά, νότια και ανατολικά της Κύπρου. Πρώτον, για να ασκήσει πιέσεις στους διεθνείς κολοσσούς να μην εμπλακούν. Κάτι στο οποίο απέτυχε παταγωδώς. Δεύτερον, για να συντηρήσει την αμφισβήτηση της κυπριακής κυριαρχίας, της ΑΟΖ, του FIR και της περιοχής ευθύνης για θέματα συντονισμού έρευνας και διάσωσης, όπως καθορίζονται από το διεθνές δίκαιο. Υπό τις ίδιες συνθήκες έγιναν δύο γεωτρήσεις στο κοίτασμα «Αφροδίτη» στο «12», δύο στο «9» χωρίς να αναδείξουν κοίτασμα –«Ονασαγόρας» και «Αμαθούσα» –και μία στο «11» στον «Ονισήφορο» που έδωσε ένα πολύ μικρό κοίτασμα.

Σε αυτό το πνεύμα και οι κινήσεις του σεισμογραφικού «Μπαρμπαρός», εν αναμονή κορύφωσης των προκλήσεων με κάθοδο του γεωτρύπανου στο οποίο φόρεσαν τουρκική σημαία –το DeepseaMetroii, το οποίο πρέπει να αναμένεται τους επόμενους μήνες κάπου δυτικά ή βορειοδυτικά των ακτών της Κύπρου.

Μέχρι τώρα, τίποτα δεν εμπόδισε το πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ και βρισκόμαστε στην έκτη γεώτρηση.

Ο Πέτρος Θεοχαρίδης είναι δημοσιογράφος της κυπριακής εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος»

Το «δέκα το καλό»

Από το καλοκαίρι θα αρχίσει η διαδικασία γεωτρήσεων για μεγαλύτερα κοιτάσματα. Δύο γεωτρήσεις, ενδεχομένως και ταυτόχρονα, προγραμματίζει η ExxonMobill στο τεμάχιο «10», στα δικαιώματα του οποίου είναι συνέταιρος με την QatarPetroleum. Θεωρείται ότι πρόκειται για το «δέκα το καλό» ως προς τα μεγέθη των προσδοκώμενων κοιτασμάτων. Εχουν οριστεί κι έχουν ονοματιστεί οι στόχοι των δύο γεωτρήσεων, πρόκειται για τον «Ανθεία» και τον «Δελφίνιο», ενώ θα ακολουθήσει μετέπειτα και τρίτος στόχος, ο «Γλαύκος».

«Σουπιά»

Οι ιταλοί γεωλόγοι ονόμασαν έτσι τον συγκεκριμένο στόχο, επειδή το κοίτασμα που βλέπουν από τα σεισμογραφικά και άλλα γεωλογικά δεδομένα έχει το σχήμα σουπιάς. Μάλιστα κοντά υπάρχει κι άλλος στόχος για επόμενη γεώτρηση, που ονομάστηκε «Οκτάπους», για τον ίδιο λόγο.