Αναζήτηση
Οι τελευταίες δύο εβδομάδες πέρασαν για την κυβέρνησή των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σχετικά ήρεμα. Χωρίς τους δανειστές στα πόδια τους, το άγχος της αξιολόγησης και κυρίως χωρίς εντάσεις, επεισόδια και σκηνές μάχης στα ειρηνοδικεία λόγω της αποχής των συμβολαιογράφων από τους πλειστηριασμούς.
Ολα τα ωραία όμως κάποτε τελειώνουν. Μετά την εορταστική ανάπαυλα η κυβέρνηση επιστρέφει στα δύσκολα. Η ερχόμενη Τετάρτη δεν θα είναι μια απλή μέρα, θα είναι για την κυβέρνηση «Μαύρη Τετάρτη». Ξεκινούν και πάλι στα ειρηνοδικεία οι πλειστηριασμοί των ακινήτων και μαζί τους επιστρέφει ο μεγάλος εφιάλτης για το Μαξίμου.
Την ίδια ημέρα κατατίθεται στη Βουλή ένα ακόμη μνημονιακό πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα για το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης όπου αναμένεται να δοκιμαστούν οι αντοχές της συγκυβέρνησης. Στις σελίδες του νομοσχεδίου θα βρίσκονται όλες οι δύσκολες διατάξεις με τις οποίες εκτός των άλλων θα μπαίνει φρένο στις απεργιακές κινητοποιήσεις, θα ανάβει το πράσινο φως για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς ακινήτων και για τις οφειλές προς το Δημόσιο, ενώ ψαλιδίζονται τα επιδόματα των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών και δεν αποκλείεται να υπάρξει επαναδιατύπωση της δέσμευσης ότι η Ελλάδα θα μειώσει νωρίτερα το αφορολόγητο (από το 2019 αντί για το 2020) σε περίπτωση μη επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων. Το νομοσχέδιο θα πρέπει να έχει ψηφιστεί πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup στις 22 Ιανουαρίου για να βάλουν οι δανειστές σφραγίδα στα 110 προαπαιτούμενα, να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση και δοθεί η έγκριση για την εκταμίευση της νέας δόσης που υπολογίζεται περίπου στα 8 δισ. ευρώ.
Το επόμενο μεγάλο μέτωπο ανοίγει μέσα στον Φεβρουάριο με την έναρξη των stress test για τις τράπεζες που θα δείξουν αν χρειάζεται νέα ανακεφαλαιοποίηση. Οι τραπεζίτες βρίσκονται ήδη σε νευρική κρίση ενώ δεν αποκλείεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να ανακατέψει και πάλι την τράπουλα.
Αναζωπύρωση στο μέτωπο των Ειρηνοδικείων
Η κόλαση των πλειστηριασμών ακινήτων αναζωπυρώνεται την ερχόμενη Τετάρτη 10 Ιανουαρίου. Το ηλεκτρονικό σφυρί θα κτυπήσει και πάλι καθώς έχουν προγραμματιστεί 26 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί στα γραφεία συμβολαιογράφων σε Αθήνα και Πειραιά.
Μετά την ψήφιση της διάταξης που προβλέπει αυτόφωρη διαδικασία για όσους ασκούν βία σε συμβολαιογράφους και όσους παρακωλύουν τη διεξαγωγή πλειστηριασμών, είτε αυτοί διεξάγονται σε ειρηνοδικεία, είτε ηλεκτρονικά σε συμβολαιογραφικά γραφεία, οι συμβολαιογράφοι του Λεκανοπεδίου δεν έχουν πλέον λόγο να συνεχίσουν την αποχή.
Η κατάσταση θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο καθώς στο ίδιο διάστημα θα αρχίσουν και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων για όσους έχουν χρέη στην Εφορία και στα Ταμεία, χωρίς μάλιστα να προβλέπεται δίχτυ προστασίας για την πρώτη κατοικία. Η αλλαγή του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, ώστε οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων να μπορούν να διενεργηθούν ακόμη και για τις οφειλές αυτές, θα προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο που θα κατατεθεί την Τετάρτη στη Βουλή. Η ρύθμιση αναμένεται να προκαλέσει αναταράξεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης όταν ήδη μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ζητήσει να περάσει νομοθετική ρύθμιση για προστασία της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Οι δανειστές έχουν αποκλείσει κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οπότε δεν αναμένεται να προχωρήσει κάποια αλλαγή πέραν των όσων έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης.
Το μεγάλο κρας τεστ θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη, όπου μόνο στο Ειρηνοδικείο Αθηνών έχουν αναγγελθεί 28 πλειστηριασμοί ακινήτων με επισπεύδουσες κυρίως τις τράπεζες. Παράλληλα η επανεκκίνηση των πλειστηριασμών θεωρείται δεδομένο ότι θα πυροδοτήσει νέο κύκλο επεισοδίων έξω από τα ειρηνοδικεία.
Οι πλειστηριασμοί μπορεί να ξεκινήσουν την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Οι συμβολαιογράφοι της περιφέρειας συνεχίζουν την αποχή τους, καθώς αντιδρούν με τη διαδικασία που στήθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα των πλειστηριασμών και ζητούν να υπάρξει προστασία της κατοικίας των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων. Στις 28 Ιανουαρίου αναμένεται να συγκληθούν οι γενικές συνελεύσεις των κατά τόπους συμβολαιογραφικών συλλόγων προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για τη στάση που θα τηρήσουν. Κρίσιμες θεωρούνται οι αποφάσεις που θα λάβουν οι σύλλογοι συμβολαιογράφων Κρήτης, Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Πάτρας, Λάρισας, καθώς αντιπροσωπεύουν μεγάλα αστικά – και τουριστικά – κέντρα για το πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί αποτελούν το κλειδί για την εξέλιξη των stress test των τραπεζών. Μάλιστα, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ (SSM) περιμένει φέτος το ηλεκτρονικό σφυρί να χτυπάει πανελλαδικά. Μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου, πριν ξεκινήσουν τα stress test, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί περισσότεροι από 100 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί σε όλη την επικράτεια. Από το πόσο γρήγορα θα τρέξουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα κριθεί εάν οι τράπεζες θα χρειαστεί να λάβουν αυξημένες προβλέψεις.
Βέβαια, περίπου 65% του όγκου των ακινήτων που θα δρομολογηθούν σε πλειστηριασμό βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και του Πειραιά. Μέσα στο 2018 εκτιμάται ότι θα βγουν στο σφυρί 15.000-20.000 ακίνητα. Προστασία της πρώτης κατοικίας ουσιαστικά παρέχεται μόνο στους κόκκινους δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, ενώ η άτυπη συμφωνία κυβέρνησης – τραπεζών να μη βγαίνουν στο σφυρί ακίνητα αξίας έως 300.000 ευρώ ουσιαστικά έχει λήξει. Το όριο αναμένεται να χαμηλώσει στις 200.000 ευρώ για να σβήσει σταδιακά τους επόμενους μήνες.
Ο SSM πιέζει για τη διενέργεια περίπου 3.000 φυσικών και ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων κόκκινων δανείων μέχρι και το τέλος Μαρτίου, ενώ στόχος των τραπεζών παραμένει μέχρι και τον Ιούλιο να διενεργούνται 1.000-1.200 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί μηνιαίως, για να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τους 2.000 τον μήνα τους τελευταίους μήνες του 2018.
Τραπεζίτες σε νευρική κρίση
Εντός του Φεβρουαρίου ξεκινούν τα στρες τεστ για τις τράπεζες με τους τραπεζίτες να βρίσκονται ήδη σε νευρική κρίση. Στα τέλη του ίδιου μήνα, η επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί θα βρεθεί στην Αθήνα για να έχει μια πρώτη εικόνα. Το ΔΝΤ φέρεται ότι επέβαλε τη διενέργεια αυστηρότερων τεστ αντοχής σε ακραίες συνθήκες και με αυξημένα χαρακτηριστικά ελέγχου ποιότητας στοιχείων ενεργητικού, δυσκολεύοντας το όλο εγχείρημα. Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι δεν θα προκύψει ανάγκη άμεσης ανακεφαλαιοποίησης, αλλά δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να απαιτηθεί η διαμόρφωση ενός μαξιλαριού ασφαλείας. Αλλωστε η ΕΚΤ έχει τοποθετηθεί επίσημα ότι δεν θα επιβάλει στις τράπεζες που θα μείνουν μετεξεταστέες νέες αυξήσεις κεφαλαίου άμεσα, αλλά θα επιχειρήσει να καταλήξει από κοινού σε μια λύση για να καλυφθεί ενδεχόμενο κενό. Κρίσιμος παράγοντας για να περάσουν οι ελληνικές τράπεζες τη δοκιμασία των στρες τεστ είναι η αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων για τα οποία, εκτός από τους πλειστηριασμούς που θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος για τους έλληνες τραπεζίτες, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι ρυθμίσεις των επιχειρηματικών δανείων – κυρίως των μεγάλων – αφού από το σύνολο των 40 δισ. ευρώ που θα πρέπει οι ελληνικές τράπεζες να αφαιρέσουν από τα προβληματικά χαρτοφυλάκιά τους έως το τέλος του 2019, τα 23 δισ. ευρώ αφορούν κόκκινα δάνεια επιχειρήσεων. Το μεγαλύτερο μέρος των ρυθμίσεων αυτών πρέπει να γίνει, όχι μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού που αποδεικνύεται χρονοβόρος, αλλά μεταξύ τραπεζών και επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η απειλή των πλειστηριασμών οδήγησε το τελευταίο διάστημα στις τράπεζες στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι στο παρά πέντε της εκποίησης των ακινήτων τους ζήτησαν να υπαχθούν σε ρύθμιση οι οφειλές τους. Η ανταπόκριση αυξήθηκε, ωστόσο δεν επαρκεί προς το παρόν για να διασφαλίσει ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι.
Νάρκες στο πολυνομοσχέδιο
Ταυτόχρονα με τον εφιάλτη των πλειστηριασμών η κυβέρνηση θα βρεθεί σε δύσκολη θέση κατά τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου με όλα τα εναπομείναντα προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης. Οι διατάξεις εκτός από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς του Δημοσίου που αναμένεται να προκαλέσουν ισχυρές εντάσεις στη Βουλή είναι:
1. Η διάταξη που καθιστά δυσκολότερη την κήρυξη απεργιακών κινητοποιήσεων. Η ρύθμιση που είχε κατατεθεί αρχικά πριν τα Χριστούγεννα αλλά αποσύρθηκε άρον άρον μετά τις έντονες αντιδράσεις επανέρχεται τώρα με το πολυνομοσχέδιο. Θέτει ως προϋπόθεση για μια απεργιακή κινητοποίηση να δοθεί η έγκριση από το 50%+1 των οικονομικά ενήμερων μελών των πρωτοβάθμιων σωματείων των εργαζομένων. Η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί ένα από τα σκληρά προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης, οπότε η ψήφισή του θεωρείται απαραίτητη. Το μόνο που μένει να φανεί είναι αν η διάταξη θα έρθει με κάποιες βελτιώσεις σε σχέση με την τροπολογία που είχε κατατεθεί τον Δεκέμβριο ώστε να πέσουν οι τόνοι και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ.
2. Η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των οικογενειακών επιδομάτων που βάζει μαχαίρι στα επιδόματα των τριτέκνων και των πολυτέκνων.
Ιδιωτικοποιήσεις που καίνε. Ενα ακόμη ανοικτό μνημονιακό μέτωπο είναι αυτό που αφορά τα προαπαιτούμενα για τις ιδιωτικοποιήσεις που πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα ώστε να υπάρχουν ισχυρά δείγματα γραφής στο πρώτο εξάμηνο, έως δηλαδή και την τέταρτη αξιολόγηση, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο. Είναι μια επίδοση που ουδέποτε κατέστη δυνατό να πραγματοποιηθεί. Ωστόσο οι δανειστές που έχουν καταγράψει τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις έχουν προειδοποιήσει ότι η πιστή υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων θα κρίνει και τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Με το καλημέρα το 2018 θα πρέπει να τρέξουν οι διαγωνισμοί για τις μαρίνες Αλίμου και Χίου, για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, να μπει στην τελική ευθεία η πώληση του ΔΕΣΦΑ (66%) και να αρχίσουν οι αποκρατικοποιήσεις του Διεθνούς Αερολιμένος Αθηνών (30%), των ΕΛΠΕ (35%), της ΔΕΠΑ (65%) και του ΟΤΕ (5%). Ταυτόχρονα η κυβέρνηση καλείται να τρέξει την πώληση του 17% της ΔΕΗ, να προκηρύξει τον διαγωνισμό για το καζίνο στο Ελληνικό και να τελειώνει το συντομότερο δυνατό με όλες τις εκκρεμότητες στο πρώην αεροδρόμιο (μετακόμιση φορέων κ.λπ.) ώστε ώς τον Ιούνιο να έχει κλείσει οικονομικά τη συναλλαγή.
Σε μια χρονιά που από πολλούς χαρακτηρίζεται προεκλογική, οι παραπάνω αποκρατικοποιήσεις έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να φουντώσουν οι ενδοκυβερνητικές και εσωκομματικές αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ.
