Το 2017 ήταν, χωρίς αμφιβολία, το annus horribilis της Τερίζα Μέι. Οι Τόρις έχασαν την πλειοψηφία στη Βουλή μόνο και μόνο επειδή η βρετανίδα πρωθυπουργός είχε την όχι και τόσο φαεινή ιδέα να προκηρύξει εκλογές, με αποτέλεσμα σήμερα η βιωσιμότητα της κυβέρνησής της να εξαρτάται από το δεξιό κόμμα των Ενωτικών της Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο τον Δεκέμβριο λίγο έλειψε να τινάξει στον αέρα τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Μέσα στην ίδια χρονιά, η Μέι έχασε τρεις υπουργούς της –τους δύο εξαιτίας του σεξουαλικού σκανδάλου που ταλανίζει το Ουέστμινστερ. Το φθινόπωρο, αποκαλύφθηκε ότι υψηλόβαθμα στελέχη των Συντηρητικών απεργάζονται σενάρια καρατόμησης της 61χρονης πρωθυπουργού και πολλοί στοιχημάτιζαν ότι η έμπνευση ενός φαρσέρ στο ετήσιο συνέδριο του κόμματος να την πλησιάσει και να της παραδώσει ένα… ειδοποιητήριο απόλυσης θα αποδεικνυόταν προφητική πριν τελειώσει ο χρόνος. Εκαναν λάθος. Μπορεί το αγαπημένο σλόγκαν της Μέι «Ισχυρή και σταθερή» να έχει προ πολλού γίνει ανέκδοτο, όμως η ίδια παρέμεινε ζωντανή και συνεχίζει «ανίσχυρη, αλλά σταθερή», όπως έγραψαν περιπαικτικά κάποιες βρετανικές εφημερίδες –άγνωστο για πόσο ακόμη.
Η ΣΚΛΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΕ. Το 2018 αναμένεται εξαιρετικά δύσκολο για τη «Μαντάμ Brexit», όπως εκ παραδρομής αποκάλεσε τη βρετανίδα πρωθυπουργό μια πολωνή διερμηνέας. Η δεύτερη –και πιο σκληρή –φάση των διαπραγματεύσεων για το βρετανικό ευρωαντίο αρχίζει σε λίγες ημέρες, με την ΕΕ να διαμηνύει ότι η εμπορική συμφωνία που θα τεθεί επί τάπητος δεν πρόκειται να είναι όπως τη φαντάζεται το Λονδίνο. Τουλάχιστον εάν δεν κάνει μεγάλους –οικονομικούς και όχι μόνο –συμβιβασμούς. Η Μέι έχει ήδη παραβιάσει δύο κόκκινες γραμμές της, πείθοντας τους σκληρούς Brexiteers στο κόμμα της να αποδεχθούν ότι ο «λογαριασμός» του διαζυγίου θα φτάσει τις 39 δισ. στερλίνες και ότι η δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα συνεχιστεί μερικώς έως το 2027. Τώρα, οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να απαιτήσουν «υψηλό τίμημα» προκειμένου να δώσουν στο Λονδίνο πρόσβαση στην ενιαία αγορά.
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΩΠΟ. Σύμφωνα με τους «Τάιμς», στις Βρυξέλλες φοβούνται ότι οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να πλήξουν την ενότητα της ΕΕ. «Είναι η στιγμή που τα αντικρουόμενα συμφέροντα (σ.σ.: μεταξύ των κρατών-μελών) θα αρχίσουν να έρχονται στην επιφάνεια. Οι διαφορές μας δεν πρέπει να δώσουν στη Βρετανία αφορμή να μας διασπάσει» επισήμανε ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Οι περισσότερες χώρες θα κρατήσουν ενιαία στάση. Ωστόσο, κάποια κράτη είναι πιθανό να διαφωνήσουν με την κεντρική γραμμή. Οι “μικροί” που αλληθωρίζουν προς τη Βρετανία ή έχουν τα δικά τους συμφέροντα, περιμένουν να κάνει κάποιος την αρχή για να σπάσουν την ομοφωνία. Αλλά ο κίνδυνος να μην υπάρξει συμφωνία στο τέλος είναι σχετικά μικρός» είπε στα «ΝΕΑ» ελληνική διπλωματική πηγή.
Ανάλογη γκρίνια υπάρχει και στο Λονδίνο: το υπουργείο Brexit κατηγορεί τις Βρυξέλλες ότι επιχειρούν να υπονομεύσουν τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης, αφήνοντας να διαρρεύσει ότι ο υπουργός και επικεφαλής διαπραγματευτής Ντέιβιντ Ντέιβις έχει «καπελωθεί» από τον σύμβουλο της Μέι, Ολι Ρόμπινς. «Κάποιοι στις Βρυξέλλες τον θέλουν υποβαθμισμένο. Αυτό όμως ούτε συμβαίνει ούτε η πρωθυπουργός θέλει να συμβεί» δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος.
Πρόβλημα υπάρχει και στον σκληρό πυρήνα της κυβέρνησης, με κορυφαίους υπουργούς να διαφωνούν για τη διαπραγματευτική στρατηγική και το είδος της σχέσης που θα έχει η χώρα με την ΕΕ στη μετά Brexit εποχή. Οι διαφωνίες αναμένεται να γίνουν εντονότερες με την έναρξη των εμπορικών συνομιλιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στον Ιανουάριο η Μέι θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής της. Θα αντέξει, όμως, τη συνεχή αμφισβήτηση που δέχεται από κομματικά στελέχη; «Εχω σκοπό να μείνω» δήλωσε πρόσφατα, ενώ στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της υποστήριξε ότι το 2018 θα φέρει στη Βρετανία «ανανεωμένη αυτοπεποίθηση και υπερηφάνεια». Ακόμη όμως κι αν καταφέρει να μείνει στο παιχνίδι, το ερώτημα είναι αν, πέρα από τα τσιτάτα, έχει συγκεκριμένο σχέδιο που ξεπερνά την πολιτική της επιβίωση, με το οποίο θα μπορέσει να ενώσει τη χώρα μετά το διχαστικό δημοψήφισμα του 2016.
