Γαβρόγλου: Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις δεν είναι παιδαγωγικά δόκιμες

Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου βρίσκει «πεντακάθαρη και ρεαλιστική» την προοπτική εξόδου της Ελλάδας από τα Μνημόνια το καλοκαίρι και κρίνει ότι η κυβέρνηση θα φτάσει ώς το τέλος της τετραετίας και οι εκλογές θα γίνουν το 2019.

Για τις διαδικασίες εκλογής μουφτή στη Θράκη αποφεύγει να πάρει θέση, ενώ κάνει γνωστό ότι «ψηφίζεται αυτή την εβδομάδα νόμος με τον οποίο η σαρία γίνεται προαιρετική».

Στις επικοινωνιακές «πληγές» που άνοιξαν οι νέες αποφάσεις του για περιορισμό των εκπαιδευτικών εκδρομών των σχολείων κάνει λόγο για «άδικη σπέκουλα» και την αποδίδει στα «συγγενή ΜΜΕ». Αναλύοντας τις σχετικές αποφάσεις του αναφέρει ότι «περιορίζονται οι μετακινήσεις στο εξωτερικό που έχουν υψηλό κόστος και χαμηλό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα».

Τέλος, για το εξεταστικό σύστημα δεν «ανοίγει τα χαρτιά του», ενώ για τις μετεγγραφές αναφέρει ότι «θα νομοθετήσουμε τη δυνατότητα όλα τα αδέλφια να σπουδάζουν στην ίδια πόλη, εκτός από παιδιά οικογενειών με πολύ υψηλό εισόδημα».

Κατανοούμε απόλυτα την αγωνία των μαθητών, των οικογενειών, των εκπαιδευτικών. Εμείς όμως υποστηρίζουμε ότι καμία αλλαγή του εξεταστικού συστήματος δεν είναι αποδοτική αν δεν συνδεθεί με ευρύτερες αλλαγές στο Λύκειο. Καταθέσαμε προς συζήτηση μια πρόταση για αναβάθμιση της ανύπαρκτης σήμερα Γ’ Λυκείου και την αναμόρφωση ενός εξεταστικού συστήματος που μόνο στρεβλώσεις έχει. Π.χ., κοστίζει στις οικογένειες 2 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο και έχει ακυρώσει τη μαθησιακή διαδικασία. Το μόνο που επιβάλλει, μέσω της παραπαιδείας, είναι να μαθαίνουν να παιδιά «τεχνικές» για να περνούν τις Εξετάσεις. Οι Εξετάσεις είναι, βεβαίως, αδιάβλητες, αλλά είναι παιδαγωγικά δόκιμες; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «όχι», μιας και μετά τόσο κόπο, χρήματα και καταστρατήγηση των στοιχειωδών κανόνων μιας ουσιαστικής μόρφωσης ένας πολύ μεγάλος αριθμός παιδιών εισάγεται σε τμήματα άσχετα με τα βασικά τους ενδιαφέροντα. Ας δούμε, λοιπόν, ψύχραιμα πώς μπορούμε ως κοινωνία να διεκδικήσουμε ένα Λύκειο χωρίς να είναι πλήρως ακυρωμένη η Γ’ Τάξη του, με νέα προγράμματα σπουδών.

Οι μετεγγραφές αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα κοινωνικά προβλήματα: παιδιά με γονείς που έχουν χαμηλό εισόδημα, με άνεργους και άρρωστους γονείς, όπως και με φοιτητές που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Σε λίγες μέρες θα νομοθετήσουμε τη δυνατότητα όλα τα αδέλφια να σπουδάζουν στην ίδια πόλη, εκτός από παιδιά οικογενειών με πολύ υψηλό εισόδημα. Φαίνεται πως όσοι έχουν αντίρρηση σε μια τέτοια ρύθμιση αγνοούν ότι υπάρχουν οικογένειες με χαμηλό εισόδημα που αδυνατούν να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Είναι δυνατόν να διαφωνούν τα ΑΕΙ σε μια τέτοια κοινωνική πολιτική, όταν μάλιστα λαμβάνουν περισσότερα χρήματα ανάλογα με τους πρόσθετους φοιτητές που έχουν λόγω μετεγγραφών;

Δεν «μετονομάζουμε» κανένα ΤΕΙ σε πανεπιστήμιο. Αυτό θα ήταν η εύκολη λύση. Τα δύο ΤΕΙ έχουν ένα υψηλότατου επιπέδου διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, έχουν λάβει πολλά ερευνητικά προγράμματα, έχουν εξαιρετικές υποδομές και οι φοιτητές που εισάγονται έχουν υψηλές βάσεις. Πολλοί καθηγητές τους, έπειτα από προτάσεις πανεπιστημιακών τμημάτων, συμμετέχουν σε εκλεκτορικά σώματα καθηγητών πανεπιστημίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως και σε επιτροπές διδακτορικών σε πανεπιστήμια. Ας μην ξεχνούμε ότι από το 2001 τα ΤΕΙ είναι Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και έχουν γίνει επανειλημμένες κρίσεις του προσωπικού τους και αξιολόγηση των ίδιων των τμημάτων. Εδώ και πολλά χρόνια και παρά την πλήρη απαξίωσή τους από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, πολλά τμήματα των ΤΕΙ χάρη στις προσπάθειες των μελών ΔΕΠ έχουν ντε φάκτο γίνει πανεπιστημιακά τμήματα. Οχι όλα, αλλά πολλά τμήματα ΤΕΙ. Επιπλέον, η επιτροπή που συγκρότησε το υπουργείο και αποτελούνταν από πανεπιστημιακούς και τους πρυτάνεις των δύο ΤΕΙ, μελέτησε συστηματικά τη διαδικασία ενοποίησης για επτά μήνες. Εχουν, λοιπόν, διαμορφωθεί νέα προγράμματα σπουδών που ανταποκρίνονται σε αυστηρές προδιαγραφές των αντίστοιχων προγραμμάτων πολλών ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων. Οποιοι, λοιπόν, προβάλλουν αντιρρήσεις για το συγκεκριμένο εγχείρημα είτε δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα είτε το κάνουν εκ του πονηρού. Και όσο για «χάρη» στη Δυτική Αττική, θα το αντέστρεφα και θα έλεγα ότι είναι μια υποχρέωση που κανείς ώς τώρα δεν υλοποίησε, η δημιουργία ενός φάρου εκπαίδευσης, μόρφωσης και πολιτισμού, που ιδρύεται στην πιο αδικημένη περιοχή του Λεκανοπεδίου. Αρα, η παρέμβαση έχει πέρα από ακαδημαϊκό και αναπτυξιακό περιεχόμενο, στην κατεύθυνση της περαιτέρω αναβάθμισης της Δυτικής Αττικής.

Νομίζουμε ότι υλοποιούμε ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα διαμόρφωσης ενός Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευσης και Ερευνας όχι με διοικητικές αποφάσεις εκ των άνω αλλά με βάση τις προτάσεις που έρχονται από τα ίδια τα ιδρύματα και εξασφαλίζουν τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις. Εχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις των αντίστοιχων επιτροπών του Ιονίου Πανεπιστημίου και ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, όπως και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ΤΕΙ Ηπείρου, οι οποίες μάλιστα έχουν καταλήξει σε ένα ομόφωνο πόρισμα. Είναι δε σε προχωρημένο στάδιο οι συζητήσεις ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το ΤΕΙ Θεσσαλίας και το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και γι’ αυτό έχουμε συγκροτήσει διαφορετικές ομάδες μελέτης. Τα πορίσματα προτείνουν ενσωμάτωση τμημάτων στα πανεπιστήμια, δημιουργία νέων τμημάτων, όπως και συγχωνεύσεις με άλλα τμήματα. Εμείς έχουμε ήδη εξασφαλίσει και τα απαραίτητα κονδύλια αλλά και τις αναγκαίες νέες θέσεις προσωπικού γι’ αυτό το εγχείρημα. Δεν πρόκειται να προχωρήσουμε αν δεν έχουμε ευρείες συναινέσεις και αν δεν ικανοποιούνται στο ακέραιο ακαδημαϊκά κριτήρια. Γι’ αυτό το τελευταίο υπάρχουν στη χώρα πολλά τμήματα που δεν τα ικανοποιούν. Αυτά αναγκαστικά θα μείνουν έξω από το εγχείρημα του Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευσης και Ερευνας.

Δεν ισχύει τίποτε από όσα ειπώθηκαν περί περιορισμού των σχολικών εκδρομών. Να θυμίσουμε ότι η Υπουργική Απόφαση εκδόθηκε στις 7 Μαρτίου 2017 και γίνεται σήμερα όλη αυτή η άδικη σπέκουλα. Ας αναρωτηθούμε γιατί. Κατανοούμε απόλυτα την ανάγκη ορισμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης και συγγενών ΜΜΕ να δημιουργήσουν εκ του μηδενός ένα ζήτημα. Η τακτική αυτή συνιστά για εμάς επιβεβαίωση της αδυναμίας τους να εκφέρουν κριτική για την εντυπωσιακή θεσμική αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης, για τη συνεχή ενίσχυση του εκπαιδευτικού μας συστήματος σε ανθρώπινους και υλικούς πόρους. Να δούμε όμως τι ακριβώς λέμε για τις εκδρομές. Η Υπουργική Απόφαση ενθαρρύνει γενικά τη διοργάνωση εκπαιδευτικών εκδρομών εντός της χώρας, σε περιοχές με ιστορικό, αρχαιολογικό, περιβαλλοντικό ενδιαφέρον και φυσικό κάλλος. Δεν απαγορεύει την πραγματοποίηση των πενθήμερων εκδρομών της τελευταίας τάξης του Λυκείου στο εξωτερικό. Ενθαρρύνουμε όλες τις εκδρομές εξωτερικού που υλοποιούνται στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών ανταλλαγών, αδελφοποίησης σχολικών μονάδων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εγκεκριμένων ευρωπαϊκών προγραμμάτων (Erasmus, CERN κ.λπ.), επισκέψεων σε χώρους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, προγραμμάτων διεθνών οργανισμών, συμμετοχών σε διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια, ημερίδες, διαγωνισμούς, μαθητικές επιστημονικές ολυμπιάδες και άλλες διεθνείς εκδηλώσεις και προσκλήσεις από σχολεία της Ομογένειας. Με αυτές τις προβλέψεις περιορίζονται οι μετακινήσεις στο εξωτερικό που έχουν υψηλό κόστος και χαμηλό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα και προωθούνται οι εκδρομές που έχουν οργανική σύνδεση με το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου. Αρα πολλαπλασιάζεται το παιδαγωγικό όφελος, οι πολιτισμικές και κοινωνικές εμπειρίες των μαθητών.

Επαναλαμβάνω. Δεν αποκλείουμε καμιά εκπαιδευτική ή πολιτιστική εκδρομή στο εξωτερικό. Ενα, όμως, από τα πιο βασικά εφόδια ενός νέου ανθρώπου είναι να γνωρίζει τη χώρα του και τους ανθρώπους της. Εμείς θέλουμε να παροτρύνουμε τα παιδιά να γνωρίσουν τον τόπο τους και ταυτόχρονα να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές και πολιτιστικές εκδρομές στο εξωτερικό. Αλλά πείτε μου ειλικρινά: Θεωρούμε ότι οι περισσότερες εκδρομές, έτσι όπως γίνονται, ανταποκρίνονται σε εκπαιδευτικά ή πολιτισμικά ζητούμενα; Θα είναι λάθος να υπάρχουν δυνατότητες και να μην αξιοποιούνται στο εξωτερικό. Κι αυτό ακριβώς λέμε στα σχολεία: προχωρήστε σε τέτοιες συνέργειες ώστε να επισκέπτεστε επί της ουσίας τις πόλεις αυτές. Οχι, όμως, για τουρισμό με άλλοθι δήθεν εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Εμείς θεωρούμε ότι η διάσχιση των πολιτισμικών συνόρων δεν γίνεται στις κεντρικές αγορές πόλεων του εξωτερικού αλλά σε χώρους πολιτιστικού, ιστορικού, περιβαλλοντικού, πολιτικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Ας είμαστε όλοι ειλικρινείς. Ξέρετε πόσο πολλά μηνύματα έχουμε λάβει από γονείς που μας συγχαίρουν για την πρωτοβουλία μας;

Η εκπαίδευση είναι για να μειώνει τις ανισότητες και όχι να τις διευρύνει. Ο φανατισμός για αντιπολίτευση ας μη μας τυφλώνει απέναντι σε ένα υπαρκτό πρόβλημα.

Δεν θα αλλάξουμε κανέναν νόμο, αλλά θα είμαστε εξαιρετικά αυστηροί στην τήρηση των νόμων που υπάρχουν από τα ιδιωτικά σχολεία.

Προφανέστατα όχι. Οι εκπαιδευτικοί μας δουλεύουν κατά μέσο όρο όσο περίπου και οι εκπαιδευτικοί στις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Αντιθέτως, πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας και να δοθούν στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων δυνατότητες μετεκπαίδευσης και αδειών ώστε να ανανεώνονται ερευνητικά και εκπαιδευτικά.

Εχουμε δηλώσει ότι θα προχωρήσουμε στην αυτοαξιολόγηση των σχολείων και στην αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης. Μέχρι το τέλος του μήνα καταθέτουμε νομοσχέδιο που θα επιφέρει εξαιρετικά σημαντικές βελτιώσεις στη σημερινή κατάσταση των δομών υποστήριξης των σχολείων. Εχουμε κάνει πολλές διαβουλεύσεις με φορείς και προέκυψαν ενδιαφέρουσες ιδέες που βελτιώνουν το αρχικό μας σχέδιο. Ας έχουμε, όμως, υπόψη ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα ηθικής και ακαδημαϊκής τάξης: όταν η πολιτεία δεν έχει φανεί καθόλου συνεπής στις δικές της υποχρεώσεις απέναντι στους εκπαιδευτικούς, δεν μπορεί να ζητάει να τους αξιολογήσει.

Το μόνο που πρέπει να ανοίξει είναι η συζήτηση για την παραπέρα βελτίωση των δημόσιων πανεπιστημίων και της δημόσιας εκπαίδευσης συνολικότερα.

Αυτήν την εβδομάδα ψηφίζουμε τον νόμο με τον οποίο η σαρία γίνεται προαιρετική. Είναι μία εκκρεμότητα δεκαετιών και προχωράμε μετά από πολλές και σύνθετες διαβουλεύσεις με επιστημονικούς φορείς, θρησκευτικούς ηγέτες και ενώσεις δικαιωμάτων. Οτιδήποτε άλλο θα πρέπει να γίνει, όπως έχουμε τονίσει, μετά από εξαντλητικές διαβουλεύσεις με κοινωνικούς φορείς και κόμματα ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Η διαδικασία που ακολουθήσαμε για την ψήφιση της προαιρετικότητας δείχνει τον δρόμο και για το μέλλον: όλα τα κόμματα, εκτός από τη Χρυσή Αυγή, θα ψηφίσουν υπέρ του νομοσχεδίου.