Είδος προς εξαφάνιση είναι ο γύπας Ασπροπάρης στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς στη χώρας μας έχουν απομείνει μόλις πέντε ζευγάρια.
Ο Ασπροπάρης είναι παγκοσμίως απειλούμενο είδος και ο πληθυσμός του στα Βαλκάνια έχει υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 80% τα τελευταία 30 χρόνια, με συνέπεια να έχουν απομείνει λιγότερα από 70 ζευγάρια.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι λόγοι της ραγδαίας αυτής μείωσης δεν βρίσκονται μόνο στους τόπους αναπαραγωγής του είδους στα Βαλκάνια, αλλά και κατά μήκος της μακριάς και δύσκολης μεταναστευτικής διαδρομής που πρέπει να καλύπτει κάθε Φθινόπωρο, διανύοντας περισσότερα από 5.000 χιλιόμετρα προκειμένου να φτάσει στους τόπους όπου ξεχειμωνιάζει στην Αφρική. Εκεί, θα παραμείνει ως την άνοιξη, οπότε και θα πρέπει να επαναλάβει το ταξίδι της επιστροφής του στα Βαλκάνια.
Όπως έγινε τη Δευτέρα γνωστό, περιβαλλοντικές οργανώσεις από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική δημιουργούν ένα κοινό μέτωπο για τη διάσωση του απειλούμενου με εξαφάνιση γύπα Ασπροπάρη.
Το πρόγραμμα LIFE
«Σημείο συνάντησης» των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι το πρόγραμμα LIFE: «Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής». Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωοπαική Επιτροπή και το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και θα διαρκέσει μέχρι το 2022 αποτελώντας ουσιαστικά τη συνέχεια προηγούμενου προγράμματος που υλοποιήθηκε από το 2011 μέχρι το 2016.
Οι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα θα υλοποιήσουν δράσεις σε χώρες όπου ο Ασπροπάρης αναπαράγεται ( Βουλγαρία, Ελλάδα, Αλβανία ), μεταναστεύει ( Τουρκία, Συρία, Λίβανος, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος) και διαχειμάζει ( Αιθιοπία, Νίγηρας, Τσαντ). Οι δράσεις που αφορούν την Ελλάδα θα πραγματοποιηθούν από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η ενίσχυση του ανατολικότερου πληθυσμού Ασπροπάρη της Ευρώπης, λαμβάνοντας επείγοντα μέτρα διατήρησης για την αντιμετώπιση των κυριότερων απειλών στους τόπους αναπαραγωγής, αλλά και κατά μήκος της μεταναστευτικής του διαδρομής.
Στοχευμένες δράσεις
Ειδικότερα, σύμφωνα με ειδικούς, στις χώρες αναπαραγωγής θα εφαρμοστούν στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση και ελαχιστοποίηση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων σε « περιοχές κλειδιά» για τους γύπες, ενώ θα αναπτυχθούν οι υποδομές για τη δημιουργία, στο άμεσο μέλλον, ενός προγράμματος αναπλήρωσης του φυσικού πληθυσμού, που θεωρείται απαραίτητο για την ταχεία ανάσχεση της υπάρχουσας μείωσης.
Σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική διαδρομή του γύπα, θα αναπτυχθούν επείγουσες δράσεις για την αντιμετώπιση και μείωση των απειλών που σχετίζονται κυρίως με την παράνομη θήρα του είδους, τη χρήση του σε θρησκευτικές τελετές στην Αφρική ή στην τοπική παραδοσιακή ιατρική, τα περιστατικά ηλεκτροπληξίας σε περιοχές κουρνιάσματος και τη χρήση στρυχνίνης κι άλλων δηλητηρίων για τον έλεγχο της λύσσας των αδέσποτων σκυλιών σε περιοχές συνάθροισης των γυπών.
Τι θα γίνει στην Ελλάδα
Οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα θα επικεντρωθούν στις τελευταίες περιοχές αναπαραγωγής και έντονης παρουσίας του γύπα. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία θα εστιάσει σε περιοχές της Ηπείρου, στην ευρύτερη ζώνη των Μετεώρων και της Κρήτης, ενώ το WWF Ελλάς σε περιοχές της Θράκης.
Οι προαναφερόμενες περιοχές εκτείνονται σε 11 Ζώνες Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000. Βασικός στόχος θα είναι η καταπολέμηση της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη συνδρομή και τη δικτύωση δημοσίων υπηρεσιών, ακαδημαϊκών φορέων, χρηστών γης και πολιτών κ.α.
Παράλλα, σχεδιάζονται να υλοποιηθούν δράσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση και τη δικτύωση κτηνοτρόφων για την αποφυγή επιθέσεων από λύκους και αρκούδες και την παροχή σχετικής υποδομής, την αύξηση της διαθεσιμότητας ασφαλούς τροφής για τους γύπες μέσω λειτουργίας ταΐστρων, την ετήσια απογραφή του πληθυσμού του Ασπροπάρη, καθώς και επικοινωνιακές δράσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και σχολεία για τη ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των πολιτών.
