Ο γύπας που ενώνει 14 χώρες

Ενας γύπας ενώνει 14 χώρες. Από την Ελλάδα και την Τουρκία μέχρι τη Νιγηρία και το Τσαντ επιστήμονες από τα Βαλκάνια, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή συνασπίζονται για την προστασία του παγκοσμίως απειλούμενου γύπα Ασπροπάρη. Ο πληθυσμός του Ασπροπάρη στα Βαλκάνια έχει μειωθεί πάνω από 80% τα τελευταία 30 χρόνια, σήμερα έχουν απομείνει λιγότερα από 70 ζευγάρια.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με ειδικούς, έχουν απομείνει μόλις 5 ζευγάρια γεγονός που επιβάλλει άμεση υλοποίηση δράσεων προστασίας και ενδυνάμωσης του πληθυσμού του.

Για τους περιβαλλοντολόγους, οι λόγοι της ραγδαίας αυτής μείωσης δεν βρίσκονται μόνο στους τόπους αναπαραγωγής του είδους στα Βαλκάνια, αλλά και κατά μήκος της μακριάς και δύσκολης μεταναστευτικής διαδρομής που πρέπει να καλύπτει κάθε φθινόπωρο, διανύοντας περισσότερα από 5.000 χιλιόμετρα προκειμένου να φτάσει στους τόπους όπου ξεχειμωνιάζει στην Αφρική. Εκεί παραμένει ώς την άνοιξη οπότε και επαναλαμβάνει το ταξίδι της επιστροφής του στα Βαλκάνια.

Η δημιουργία κοινού περιβαλλοντικού μετώπου για τη διάσωση του απειλούμενου με εξαφάνιση γύπα Ασπροπάρη έγινε χθες γνωστό. «Σημείο συνάντησης» των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι το πρόγραμμα «Life: Επείγουσα δράση για την ενδυνάμωση του βαλκανικού πληθυσμού του Ασπροάρη και τη διασφάλιση της μεταναστευτικής του διαδρομής». Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ιδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και θα διαρκέσει μέχρι το 2022.

Οι δράσεις. Οι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα θα υλοποιήσουν δράσεις σε χώρες όπου ο Ασπροπάρης αναπαράγεται (Βουλγαρία, Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Αλβανία), μεταναστεύει (Τουρκία, Συρία, Λίβανος, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Ισραήλ) και διαχειμάζει (Αιθιοπία, Νίγηρας, Τσαντ). Οι δράσεις που αφορούν την Ελλάδα θα πραγματοποιηθούν από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ειδικούς, στις χώρες αναπαραγωγής θα εφαρμοστούν στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση και ελαχιστοποίηση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων σε περιοχές – κλειδιά για τους γύπες ενώ θα αναπτυχθούν οι υποδομές για τη δημιουργία στο άμεσο μέλλον ενός προγράμματος αναπλήρωσης του φυσικού πληθυσμού που θεωρείται απαραίτητο για την ταχεία ανάσχεση της υπάρχουσας μείωσης.

Η διαδρομή. Σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική διαδρομή του γύπα, θα αναπτυχθούν επείγουσες δράσεις για την αντιμετώπιση και μείωση των απειλών που σχετίζονται κυρίως με την παράνομη θήρα, τη χρήση του σε θρησκευτικές τελετές στην Αφρική ή στην τοπική παραδοσιακή ιατρική, τα περιστατικά ηλεκτροπληξίας σε περιοχές κουρνιάσματος και τη χρήση στρυχνίνης κι άλλων δηλητηρίων για τον έλεγχο της λύσσας των αδέσποτων σκυλιών σε περιοχές συνάθροισης των γυπών.

Οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα θα επικεντρωθούν στις τελευταίες περιοχές αναπαραγωγής και έντονης παρουσίας του γύπα. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία θα εστιάσει σε περιοχές της Ηπείρου, στην ευρύτερη ζώνη των Μετεώρων και της Κρήτης, ενώ το WWF Ελλάς σε περιοχές της Θράκης.

Οι προαναφερόμενες περιοχές εκτείνονται σε 11 Ζώνες Ειδικής Προστασίας του Δικτύου Natura 2000. Βασικός στόχος θα είναι η καταπολέμηση της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη συνδρομή και τη δικτύωση δημοσίων υπηρεσιών, ακαδημαϊκών φορέων, χρηστών γης και πολιτών κ.ά.