Η Φέιθφουλ, ο Κιούμπρικ, οι τζιχαντιστές

Δύο δεκαετίες ζωής είναι αυτές, δύο δεκαετίες δημιουργικής σχέσης με τη γοητευτική και ολοένα πιο αναγκαία τέχνη του κινηματογράφου τεκμηρίωσης, εξού και οι ένα σωρό εκπλήξεις, εκδηλώσεις και τα ειδικά αφιερώματα της φετινής, επετειακής διοργάνωσης του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που τιμούν και συνδέουν τη μέχρι τώρα ιστορία του. Η πρώτη ανακοίνωση με τις πιο αναμενόμενες ξένες ταινίες του προγράμματος για το 2018 περιλαμβάνει αγαπημένα μουσικά ινδάλματα, αφανείς ήρωες της διπλανής πόρτας, κρίσιμα διεθνή θέματα και σημαντικούς δημιουργούς με νέες δουλειές.

Κάπως έτσι, το ντοκιμαντέρ «Faithfull» της γαλλίδας ηθοποιού Σαντρίν Μπονέρ παρακολουθεί τη Μαριάν Φέιθφουλ από το Λονδίνο της δεκαετίας του ’60, όταν ακόμα αντιμετωπιζόταν λίγο πολύ σαν το όμορφο κορίτσι του Μικ Τζάγκερ, μέχρι τις καταχρήσεις και την πτώση, αλλά και την απολύτως συνειδητοποιημένη καλλιτεχνική και προσωπική επάνοδό της· το «Filmworker» του αμερικανού Τόνι Ζιέρα στρέφει την κάμερα στον Λίον Βιτάλι, τον ηθοποιό που έπειτα από τον ρόλο του λόρδου Μπάλινγκτον στο «Barry Lyndon» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, εγκατέλειψε την υποκριτική κι έγινε προσωπικός βοηθός του αινιγματικού σκηνοθέτη, τόσο στενός ώστε πλέον μπορεί με τη βοήθεια αγνώστων φωτογραφιών, επιστολών ή σημειώσεων να αποκαλύψει όλα τα μυστικά για την ιδιοφυΐα, τις μεθόδους ή τις εμμονές του.

Η δις οσκαρούχος ντοκιμενταρίστρια Μπάρμπαρα Κοπλ επιστρέφει με δύο επίσης ταινίες: στο «This is Everything: Gigi Gorgeous» καταπιάνεται με την ιστορία της διεμφυλικής σταρ του YouTube και μοντέλου Τζίτζι Λατσαράτο, ενώ στο «A Murder in Mansfield» αφηγείται τη σκοτεινή τραγωδία της συνάντησης ενός νεαρού άντρα με τον πατέρα του, ο οποίος είχε δολοφονήσει τη μητέρα του όταν ακόμα εκείνος ήταν παιδί.

Επίσης διακεκριμένο όνομα στον χώρο των ντοκιμαντέρ, ο Τζον Αλπερτ ψηλαφίζει στο «Cuba and the Cameraman» την πολυτάραχα ιστορία της Κούβας μέσα από τρεις οικογένειες που στη διάρκεια των τελευταίων 45 χρόνων έγιναν μάρτυρες γεγονότων και καταστάσεων όπως η αισιοδοξία για αλλαγή της δεκαετίας του ’70 ή ο θάνατος του Φιντέλ Κάστρο. Από τη μεριά του, ο βετεράνος Φρέντερικ Γουάιζμαν, γνωστός για την διερεύνηση αμερικανικών θεσμών όπως η Εθνική Πινακοθήκη ή το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, επιχειρεί μια κατάδυση στη Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, αποδίδοντας με το φιλμ «Ex Libris: New York Public Library» φόρο τιμής σε ένα ολοζώντανο αστικό κέντρο ζωής και πολιτισμού.

Σε πιο πολιτικά ζητήματα, ο Τζο Μπέρλιντζερ, αν και γνωστός για τα «Metallica: Some kind of Monster» και «Blair Witch 2», εστιάζει με το «Intent to destroy» στην άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων ενώ ο σύρος ντοκιμενταρίστας Ταλάλ Ντέρκι κόβει την ανάσα στο «Of Fathers and Sons», παρακολουθώντας την καθημερινότητα μιας οικογένειας τζιχαντιστών της πατρίδας του.