Το 2018 θα είναι η χρονιά του. Καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Ινγκμαρ Μπέργκαμν (στις 14 Ιουλίου) η επετειακή συνθήκη επιτρέπει να ρίξουμε εναλλακτικές ματιές στην προσωπικότητα του σουηδού κινηματογραφιστή και δραματουργού. Ηδη το επερχόμενο Φεστιβάλ των Καννών αποδέχθηκε στο πρόγραμμα των νέων παραγωγών το ντοκιμαντέρ «Bergman, a Year in a Life» της Σουηδής Τζέιν Μάγκνουσον, το οποίο προφανώς δεν αμφισβητεί την αξία του σημαντικού έργου του, αλλά μετακινεί από το λαμπερό βάθρο την προσωπικότητα του σκηνοθέτη, ο οποίος δεν απέφυγε τις αιχμές για τον «στρυφνό» χαρακτήρα του.
Το ντοκιμαντέρ έρχεται ως συνέχεια του φιλμ που η Μάγκνουσον είχε ολοκληρώσει το 2013 με τίτλο «Trespassing Bergman». Σε εκείνο γνωστοί σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο βρέθηκαν στο νησάκι Φάρο, όπου ο Μπέργκμαν πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, και μίλησαν με εκθειαστικά λόγια. Αποτελεί μάλιστα μία από τις πολλές παραγωγές που θα παρουσιαστούν φέτος σε όλον τον κόσμο με αφορμή την επέτειο. Στις εκδηλώσεις αυτές, εξάλλου, περιλαμβάνονται οι κινηματογραφικές προβολές που οργανώνει το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, αλλά και η θεατρική μεταφορά του «Φάνι και Αλέξανδρος» από τον θεατρικό οργανισμό Ολντ Βικ στο Λονδίνο.
ΣΤΙΣ ΚΑΝΝΕΣ. Η Μάγκνουσον δουλεύει στα τελευταία στάδια επεξεργασίας ώστε η νεότερη ταινία της να κάνει πρεμιέρα τον Μάιο στις Κάννες και στη συνέχεια να προβληθεί στη Σουηδία. Ελπίζει μάλιστα οι θαυμαστές του Μπέργκμαν να κατανοήσουν τις προθέσεις της καθώς δεν πρόκειται για αγιογραφία αλλά αναδεικνύει και τα αγκάθια στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Αναγνωρίζει, για παράδειγμα, τους εξαιρετικούς ρόλους που χάρισε στις ηθοποιούς του, αλλά όπως επισημαίνει στη βρετανική «Γκάρντιαν», «οι προσωπικές του σχέσεις μοιάζουν να έρχονται σε αντίθεση με τον σεβασμό που έδειχνε στις γυναίκες επί της μεγάλης οθόνης». Διόλου τυχαία, το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στο 1957, τη χρονιά που ο Μπέργκμαν σκηνοθέτησε τις «Αγριες φράουλες» και την «Εβδομη σφραγίδα», έκανε την πρώτη του ταινία για την τηλεόραση, ενώ ανέβασε στη σκηνή τον «Πέερ Γκιντ» του Ιψεν.
ΣΥΖΥΓΟΙ ΚΑΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ. Ηταν όμως και η χρονιά που γνώρισε την Κάμπι Λαρετάι και την Ινγκριντ Φον Ρόζεν, την τέταρτη και πέμπτη σύζυγό του αντίστοιχα. Ηταν επίσης η εποχή που απογειωνόταν η παθιασμένη σχέση του με την Μπίμπι Αντερσον, η οποία πρωταγωνιστούσε στις δυο ταινίες του εκείνο το διάστημα. Την ίδια στιγμή που ο γάμος του με τη δημοσιογράφο και γλωσσολόγο Γκουν Γκρουτ κατέρρεε και ο ίδιος έβλεπε ελάχιστα τα έξι παιδιά του που είχε με τρεις διαφορετικές γυναίκες.
Εκτός άλλων, στο φιλμ εμφανίζονται η Λιβ Ούλμαν, η Περνίλα Ογκουστ και ο Ρόι Αντερσον, αλλά και η Μπάρμπρα Στράιζαντ με την οποία ο Μπέργκμαν προσπάθησε να κάνει μια ταινία τη δεκαετία του 1970. Μέσα από την έρευνα και τις συνεντεύξεις της με πενήντα συνεργάτες του η Μάγκνουσον συμπεραίνει ότι το βάθος της οικειότητας που απαιτούσε από τις πρωταγωνίστριές του σήμερα θα μπορούσε να γεννά υπόνοιες για σεξουαλική παρενόχληση. «Δεν νομίζω ότι ακόμη κι αν ζούσε σήμερα θα τολμούσε κανείς να τον κατηγορήσει για οτιδήποτε. Ωστόσο το ότι ποτέ καμιά από τις ηθοποιούς του δεν τον κατηγόρησε για παρενόχληση, δεν σημαίνει ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν απρεπής».
Η ΛΙΒ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ. Η Λιβ Ούλμαν, πάντως, η νορβηγίδα ηθοποιός και σκηνοθέτρια, που έμεινε έγκυος στο παιδί του Μπέργκμαν μετά τα γυρίσματα της «Περσόνας», της πρώτης της ταινίας της με τον σκηνοθέτη, πάντα εξέφραζε ευγνωμοσύνη για τη γνωριμία τους. «Για πρώτη φορά συνάντησα έναν σκηνοθέτη ο οποίος με άφησε να εκφράσω συναισθήματα και σκέψεις που κανείς άλλος δεν είχε δει σε μένα», είχε δηλώσει το 1966 όταν η ταινία βγήκε στις αίθουσες. Στις αρχές του περασμένου φθινοπώρου σε μια από τις πρώιμες εκδηλώσεις του αφιερώματος στον Μπέργκμαν, δήλωσε στο Λονδίνο πως «εκείνος ήταν που εμπλούτισε όχι μόνο τη ζωή μου αλλά τον κόσμο όλο».
