Στο άρθρο 16, παράγραφος 5 του Συντάγματος αναφέρεται: «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση». Στην παράγραφο 6 το Σύνταγμα συνεχίζει: «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει». Τέλος, στην παράγραφο 8 αναφέρεται: «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».
Είχα αναλάβει ενεργό ρόλο στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος το 2008. Θυμούμαι πολύ καλά ότι υπήρχε ισχυρότατη επιθυμία που μας διαβιβαζόταν από τα πιο δημιουργικά στοιχεία της κοινωνίας να καταργηθεί το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση. Αυτό δεν σήμαινε βέβαια ότι δεν θα υπήρχαν κρατικά πανεπιστήμια ή ότι θα καταργούνταν τα ήδη υπάρχοντα ή ότι δεν θα δημιουργούσαμε νέα. Απλώς έπρεπε κάπως να νομιμοποιηθούν η λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, οι δι’ αλληλογραφίας σπουδές και άλλες ανάλογες παράλληλες διαδικασίες. Βεβαίως, δεν επρόκειτο ποτέ κανείς να επιτρέψει κερδοσκοπικές επιχειρήσεις με περιεχόμενο την ανώτατη εκπαίδευση. Ιδρύματα επρόκειτο να έχουμε. Ποιοι θα τα χρηματοδοτούσαν; Υπάρχει ήδη το Ιδρυμα Νιάρχου ή το Ιδρυμα Ωνάση και αν υπήρχε η δυνατότητα επένδυσης στη δημιουργία Εκπαιδευτικού Ανώτατου Ιδρύματος θα εκδηλώνονταν άλλες 20 τέτοιες αγαθές προθέσεις.
Εξάλλου, από τα δέκα πρώτα σε απόδοση και φήμη πανεπιστήμια παγκοσμίως, τα ανήκοντα εις την «κατηγορία του κισσού» (ivy league) τα μισά είναι ιδρύματα αυτοδιοικούμενα και οι καθηγητές τους προσλαμβάνονται με συμβάσεις που ανανεώνονται μόνο αν το διδακτικό ή το ερευνητικό έργο των ενδιαφερομένων το δικαιολογεί.
Ας μείνουμε στις διεθνείς συγκρίσεις. Το 2014 η Ινδία και η Κίνα, που έχουν η κάθε μία ένα δισεκατομμύριο και πλέον κατοίκους, διαγωνίζονται για την πρώτη και δεύτερη θέση φοιτητών στην αλλοδαπή. Είχαν η κάθε μία περί τους 100.000 φοιτητές αυτού του είδους ως επί το πλείστον στις ΗΠΑ. Τρίτη χώρα παγκοσμίως στην εξαγωγή φοιτητών ήταν η δαφνοστεφανωμένη πατρίδα μας με 46.000 φοιτητές κατανεμημένους εξίσου στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ. Αφού συγχαρεί κανείς για το πνεύμα και τις ανησυχίες τους, τους νέους Ελληνες και για την αυτοθυσία και τη φιλοδοξία τις οικογένειές τους, πρέπει να διαπιστώσει ότι όλοι αυτοί θα πήγαιναν ευχαρίστως να σπουδάσουν σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο, αν υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Και μαζί τους θα σπούδαζαν στην Ελλάδα δεκάδες χιλιάδες νέοι από την αραβική Μέση Ανατολή, την Κίνα, την Ανατολική Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Η δεύτερη συναλλαγματοφόρος δραστηριότητα των αδελφών μας Κυπρίων είναι τα πανεπιστήμια (η πρώτη είναι ο τουρισμός) όπου σπουδάζουν κυρίως ελλαδίτες φοιτητές. Τι έγινε άραγε και η χώρα των πάλαι ποτέ Καλαμαράδων (από το καλαμάρι στη ζώνη), που εκστράτευαν για να διδάξουν σωστά ελληνικά τα απείθαρχα Κυπριοτόπουλα μεταβλήθηκε σε χώρα εξαγωγής φοιτητών; Στην Ελλάδα τα πανεπιστήμια κατέχονται όπως τα Εξάρχεια από τους φασίστες τραμπούκους της ροζ κυβέρνησης.
ΥΓ: Σαν να ήθελαν να δικαιώσουν τη γνωστή παράδοσή μας της έριδος «περί όνου σκιάς». Μεγάλη συγκίνηση προκάλεσε το προηγούμενο άρθρο μας. Αλλοι αναγνώστες μου θυμίζουν ότι το κράτος πρέπει κάποτε να σταματήσει να πληρώνει τους μισθούς των λειτουργών της Εκκλησίας και τα άλλα έξοδά της και άλλοι μου υπενθυμίζουν ότι, όπως ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος έχει πει, το κράτος πρέπει να επιστρέψει στην Εκκλησία τα ακίνητα που συγκροτούσαν την πάλαι ποτέ περιουσία της και μετά να ακολουθήσει οποιαδήποτε συζήτηση για τα οικονομικά του θεσμού.
Προσωπικά αισθάνομαι την ανάγκη να υποβάλω δύο ερωτήματα: Πόσες και ποιες είναι οι δαπάνες της Εκκλησίας; Δεν πρέπει σε μια εποχή εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών πάσης φύσεως να υπάρξει διαύγεια και σε αυτό το θέμα;
Εχω την εντύπωση ότι οι μητροπολίτες είναι περίπου 80 και άλλοι 14 στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα. Πριν από το σχέδιο Καλλικράτης είχαμε στην Ελλάδα 53 νομάρχες. Γιατί ένας λαός που είχε 53 εκπρόσωπους της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης είχε ανάγκη να εκπροσωπούν τον πανταχού παρόντα Θεόν 80 μητροπολίτες; Και όλοι αυτοί οι μητροπολίτες να εισπράττουν μισθό γενικού γραμματέα υπουργείου, να διαθέτουν πολλές φορολογικές απαλλαγές και να εποχούνται αυτοκινήτου κρατικής ιδιοκτησίας με οδηγό και συνοδό αστυνομικό; Να έχουν επίσης, ακόμα και αν η μητρόπολή τους είναι εδαφικά εξαιρετικά περιορισμένη ή ανύπαρκτη, ολόκληρο γραφείο που να ασχολείται με τα υποτιθέμενα έργα τους; Τέλος γιατί, αντίθετα με τους ανώτατους δικαστές, τους καθηγητές πανεπιστημίων, τους βουλευτές και άλλους τέτοιους μόνο ο θάνατος να καταργεί τους μητροπολίτες; Γιατί να μην υπάρχει μια σύνταξη για συνταξιοδότηση επιτέλους στα 70 ή στα 70 και κάτι; Και για να εξετάσουμε αντικειμενικά και το άλλο επιχείρημα. Πώς και πότε δημιουργήθηκε η ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας της Ελλάδας; Ποιοι χορήγησαν τα ακίνητα και για ποιους λόγους; Ποιες σύγχρονες ανάγκες εξυπηρετούν αυτά τα έσοδα;
Επιτρέψτε μου να ξαναθυμίσω το παράδειγμα των Γερμανών. Οσοι αισθάνονται χριστιανοί ορθόδοξοι (ελπίζω το σύνολο σχεδόν του ελλαδικού πληθυσμού), να χρηματοδοτούν την Αγία Ενιαία Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Οσοι αισθάνονται βουδιστές ή μουσουλμάνοι ή οτιδήποτε άλλο θέλετε, να χρηματοδοτούν αντίστοιχα φιλανθρωπικά ιδρύματα της Εκκλησίας τους. Και όσοι δεν αισθάνονται τίποτα (γιατί υπάρχουν και τέτοιοι, πώς να το κάνουμε!), να χρηματοδοτούν θεσμούς χωρίς χρώμα θρησκευτικό της Περιφέρειας ή των μεγάλων δήμων. Ολοι να πληρώνουμε φόρο αλληλεγγύης 1% επί των καταβαλλομένων και ληξιπρόθεσμων φορολογικών μας υποχρεώσεων.
Παιδιά της Πρώτη Φορά Αριστεράς, τολμήσατε επιτέλους!