Οδεύοντας προς το συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής, παράλληλα με το πρόγραμμα θα ανοίξει και η συζήτηση για τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του νέου φορέα. Πιστεύω ότι στις θέσεις του πρέπει να συναντιούνται δύο μεγάλα ρεύματα: του πολιτικού φιλελευθερισμού και της σοσιαλδημοκρατίας.
Ο πολιτικός φιλελευθερισμός, ξεκινώντας από τη θρησκευτική μεταρρύθμιση, την Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση, είναι συνδεδεμένος με τον αγώνα για ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Υποστηρίζει την αυτονομία του ατόμου, την ελευθερία της έκφρασης, τη διάκριση των εξουσιών, τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Η σοσιαλδημοκρατία είναι συνδεδεμένη με το κοινωνικό κράτος και τη μείωση των ανισοτήτων και παράλληλα υποστηρίζει τον παρεμβατικό ρόλο του κράτους προκειμένου να αποκαθίστανται στρεβλώσεις των αγορών, όπως έγινε στην κρίση του 2008.
Η φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα είναι σαφές διαφοροποιητικό στοιχείο από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ παραμένει συντηρητικό κόμμα. Παρά τις διακηρύξεις περί φιλελευθερισμού, έχει πάρει αρνητική θέση σε ζητήματα ατομικών δικαιωμάτων και μιλάει για κοινωνικό κράτος, αλλά εννοεί το πελατειακό κράτος. Ο ΣΥΡΙΖΑ διέπεται από ξεπερασμένες αριστερές αρχές που παραπέμπουν σε περασμένες δεκαετίες και όχι από εκείνες του πολιτικού φιλελευθερισμού και της διάκρισης των εξουσιών. Αυτή την αντίληψη εκφράζει η άποψη «έχουμε την κυβέρνηση, δεν έχουμε την εξουσία».
Πώς οι ιδεολογικές αρχές γίνονται πολιτική; Η συζήτηση γίνεται σε δύσκολο έδαφος. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία περνάει κρίση και αναζητεί απαντήσεις στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Στους κόλπους του συγκρούονται δύο τάσεις: η μία που εκπροσωπείται από τον Κόρμπιν, τους ισπανούς Σοσιαλιστές, ένα τμήμα του SPD, πιστεύει ότι η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας οφείλεται στην απομάκρυνση από τις ρίζες της. Η λύση είναι να επιστρέψει σ’ αυτές και να έχει ως πρώτο στόχο την καταπολέμηση των ανισοτήτων και την υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας. Η δεύτερη τάση εκπροσωπείται από τον Εμανουέλ Μακρόν κι ένα άλλο τμήμα του SPD που υποστηρίζει μια νέα σύνθεση με έμφαση στην προώθηση μεταρρυθμίσεων δίχως παραδοσιακές ιδεολογικές ταυτότητες, που θα επιτρέψουν στις κοινωνίες να εκμεταλλευθούν τη δύναμη της τεχνολογίας για να αυξήσουν τον πλούτο τους και να οικοδομήσουν ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Παράλληλα δίνει έμφαση στην προώθηση της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ.
Στην Ελλάδα, οι προτεραιότητες της χώρας μάς φέρνουν πιο κοντά στις θέσεις του Μακρόν. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους πιο αδύναμους, οφείλουμε να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις που θα απελευθερώνουν την οικονομία από τα δεσμά του πελατειακού κρατισμού και θα αυξάνουν τον πλούτο. Παράλληλα υπάρχει ανάγκη ισχυροποίησης των θεσμών, αποτελεσματικής διοίκησης, οικοδόμησης σύγχρονου κοινωνικού κράτους στη θέση του πελατειακού, επαναπροσδιορισμού του δημόσιου χώρου και ενίσχυσης των ατομικών δικαιωμάτων. Μια σύγχρονη φιλελεύθερη – σοσιαλδημοκρατική πρόταση δηλαδή.
Ο Δημήτρης Τσιόδρας είναι εκπρόσωπος του Ποταμιού και μέλος της Συντονιστικής Γραμματείας Συνεδρίου του Κινήματος Αλλαγής
