Από τη μια, η κυρία Περιστέρα Μπαζιάνα δηλώνει στην πολυσυζητημένη συνέντευξή της «κάθε 5η Ιουλίουκλαίω… Πώς είναι δυνατόν να υποτιμήθηκε τόσο η γνώμη ενός λαού από τους ισχυρούς δανειστές-δυνάστες του;»· αλλά δεν έχουν τελειώσει όλα, διευκρινίζει παρακάτω: «Η Ιστορία είναι ζωντανός οργανισμός [sic], δεν έχει τελειώσει ακόμα, συνεχίζει να γράφεται». Από την άλλη, το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και αρχισυνδικαλιστής Γιάννης Τασιούλας οδύρεται μπροστά στην υπουργό Εφη Αχτσιόγλου: «Για το δικαίωμα της απεργίας οι πατεράδες μας χύσαν αίμα, τσακίστηκαν, μπήκαν στις φυλακές»· και αμέσως μετά χτυπάει το χέρι στο τραπέζι κραυγάζοντας απειλητικά «πάρτε το νομοσχέδιο πίσω τώρα, σήμερα, αμέσως».

Και στις δύο τοποθετήσεις υπάρχει παράπονο και θρήνος –που συνοδεύονται από την ελπίδα (Μπαζιάνα) ή την απειλή (Τασιούλας) ότι ο θρήνος θα δώσει τη θέση του σε πανηγυρισμούς νίκης. Και οι δύο μού θύμισαν φρικτές αναλύσεις του Ελίας Κανέτι για τις «θρηνητικές θρησκείες» –φρικτές, γιατί ο τιμημένος με Νομπέλ συγγραφέας έχει βαλθεί στο βιβλίο του Μάζα και Εξουσία να «κάνει λιανά» τι σημαίνει να θεωρείς την κοινωνία σαν «πόλεμο όλων εναντίον όλων». Οι πόλεμοι δεν είναι ατομικοί, λέει: γίνονται από «μάζες» ή «αγέλες» ανθρώπων. Που μπορούν να είναι «κυνηγετικές», «πολεμικές», «θρηνητικές», «πολλαπλασιαστικές»· που υπακούουν σε πρωτόγονα ένστικτα αρπαγής, κατασπαράγματος των αντιπάλων. Και προσπαθεί να εξηγήσει μαζικές, εξουσιαστικές και θρησκευτικές συμπεριφορές.

Γιατί οι άνθρωποι έχουν ανάγκη τον θρήνο, γιατί συμμετέχουν ομαδικά, γιατί τον επικαλούνται; Διότι «η καταδιωκτική, κυνηγετική αγέλη εξιλεώνεται σαν θρηνητική αγέλη … ό,τι και αν έκαναν, όση καταστροφή και αν έσπειραν, τούτη τη στιγμή τοποθετούνται από την πλευρά του πόνου … η αλλαγή αυτή τους ελευθερώνει από την ενοχή του φόνου και του φόβου ότι ο θάνατος θα τους βρει και τους ίδιους».

Κατεξοχήν θρηνητική θρησκεία είναι βέβαια ο χριστιανισμός, γράφει ο Κανέτι. Και η εξιλέωση που επιδιώκουν ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ μέσω του θρήνου γίνεται απόλυτα κατανοητή, αφού ο αρμοδιότατος Βλαντίμιρ Πούτιν ξεκαθάρισε προχθές: «Η κομμουνιστική ιδεολογία έχει πολλές ομοιότητες με τον χριστιανισμό … όλες οι αξίες που αναφέρονται στην Αγία Γραφή περιλαμβάνονται σε αυτή … η σορός του Λένιν τοποθετήθηκε σε μαυσωλείο … [όπως] τα λείψανα των αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Χριστιανοσύνης γενικότερα».

Αλλά η θρηνητική κατάσταση δεν είναι παρά μία μόνο στιγμή στην εξέλιξη της αγέλης: μόλις βρει την ευκαιρία, θα αποκτήσει ξανά τα κυνηγετικά και πολεμικά της χαρακτηριστικά. Για να συνεχίσει το γράψιμο της Ιστορίας με καλύτερο μελάνι ή για να επιβάλει με τη γροθιά πάνω στο τραπέζι τη θέλησή της.

Τελευταία Νέα