Να ήταν οι αντιδράσεις των φεμινιστικών οργανώσεων για το κείμενο που υπέγραψε η ίδια και άλλες 99 Γαλλίδες στη «Μοντ» αποκρούοντας την όψη του νέου πουριτανισμού γύρω από τη σεξουαλική παρενόχληση; Ή μια προσωπική ανάγκη να ισορροπήσει τις εντυπώσεις; Οπως κι αν έχει, η Κατρίν Ντενέβ με επιστολή της στη «Λιμπερασιόν» ζητάει συγγνώμη «από τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης» υποστηρίζοντας παράλληλα ότι η επιστολή της περασμένης εβδομάδας δεν υποβάθμιζε τη σημασία της παρενόχλησης. Επιμένει, ωστόσο, στη θέση της για έναν κόσμο που δεν καταδικάζει και δεν λογοκρίνει επειδή ένα hashtag του δίνει το δικαίωμα. «Εχω δεχθεί κριτική επειδή δεν είμαι φεμινίστρια. Να θυμίσω ότι ήμουν μια από τις 343 “τσούλες” μαζί με την Μαργκερίτ Ντιράς και την Φρανσουάζ Σαγκάν που υπογράψαμε το μανιφέστο “Εχω κάνει έκτρωση” της Σιμόν ντε Μποβουάρ. Η έκτρωση ήταν έγκλημα που επέσυρε φυλάκιση εκείνη την εποχή. Γι’ αυτό θα ήθελα να πω στους ρατσιστές και τους συντηρητικούς κάθε είδους που θεώρησαν στρατηγική κίνηση να με υποστηρίξουν πως δεν μπορούν να με κοροϊδέψουν. Δεν θα έχουν ούτε την ευγνωμοσύνη μου, ούτε τη φιλία μου. Το αντίθετο. Είμαι μια ελεύθερη γυναίκα και θα μείνω τέτοια. Χαιρετώ αδελφικά όλα τα θύματα των βδελυρών πράξεων που μπορεί να ένιωσαν προσβεβλημένες από την επιστολή που δημοσιεύθηκε στη “Μοντ”. Είναι από αυτές και μόνο σε αυτές που ζητώ συγγνώμη».
Με τον τρόπο της η μεγάλη γαλλίδα σταρ υπενθυμίζει τα δύο στρατόπεδα που έχουν δημιουργηθεί από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε το σκάνδαλο με τον μεγαλοπαραγωγό του Χόλιγουντ Χάρβεϊ Γουάινστιν, αλλά και η αντίστροφη μέτρηση για την καριέρα του Κέβιν Σπέισι μετά τις απανωτές καταγγελίες για παρενόχληση νεότερων συναδέλφων του. Πολλές αμερικανίδες και όχι μόνο ηθοποιοί προέβησαν σε αποκαλύψεις για υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης τις οποίες βίωσαν ή γνωρίζουν: από την Αντζελίνα Τζολί και την Αλίσα Μιλάνο ώς τη Σάλμα Χάγεκ και τη Λεά Σεϊντού. Και ανέδειξαν με αυτόν τον τρόπο μαύρες σελίδες της κινηματογραφικής βιομηχανίας στις οποίες εμπλέκονταν τα ονόματα όχι μόνο παραγωγών, αλλά και σκηνοθετών και ηθοποιών (ένα από τα τελευταία σκάνδαλα αφορούσε τον σπουδαίο Ντάστιν Χόφμαν).
Η διάσταση που πήρε η υπόθεση Γουάινστιν δεν θα μπορούσε να αφήσει μάλιστα αδιάφορη τη διοργάνωση των Χρυσών Σφαιρών, που μετατράπηκε σε βήμα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης με πρωταγωνίστρια την Οπρα Γουίνφρεϊ. Στην εκστρατεία πρωτοστατούν η πρωτοβουλία των αμερικανίδων φεμινιστριών #MeToo καθώς και το κίνημα που ξεκίνησε στα γαλλικά κοινωνικά δίκτυα με την επωνυμία #BalanceTonPorc («Κατάδωσε το γουρούνι σου»).
Η γαλλίδα ιστορικός Κριστίν Μπαρντ, με ερευνητικό έργο στην ιστορία του φεμινισμού και του αντιφεμινισμού, ήταν από τις πρώτες που επιτέθηκαν στην «επιστολή των 100» ως αντιφεμινιστική. Παρατήρησε μάλιστα ότι το κίνημα #Metoo έχει υπερβεί τις ρήξεις που διατρέχουν την ιστορία του φεμινισμού. «Το πρώτο κύμα, από τη δεκαετία του 1860 έως τη δεκαετία του 1960, επικεντρώθηκε στην πρόσβαση των γυναικών στον δημόσιο χώρο, ενώ το δεύτερο, από το 1968 έως το τέλος του 20ού αιώνα, έθεσε στο επίκεντρο του αγώνα των γυναικών για τη σεξουαλικότητα και το δικαίωμα διάθεσης του σώματός τους. Ηταν επίσης εκείνη η στιγμή που άνοιγε η συζήτηση για τον βιασμό». Παρατηρεί παράλληλα ότι οι 100 αναπτύσσουν αντιφεμινιστική ρητορική. «Χρησιμοποιούν κλασικά επιχειρήματα που ήδη υπάρχουν στο δέκατο ένατο αιώνα: η κατηγορία της λογοκρισίας, η παραβίαση της γενετήσιας ελευθερίας, το μίσος των ανθρώπων και τη σεξουαλικότητα, τη θυματοποίηση των γυναικών. Για να μην αναφέρουμε την κατηγορία του ολοκληρωτισμού».
ΝΤΕΝΕΒ ΚΑΙ ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ. Από την άλλη, η Κατρίν Ντενέβ έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά καλλιτεχνών που από την πρώτη στιγμή διαχώρισαν το γεγονός της παρενόχλησης από τις ενδείξεις ενός πουριτανισμού. «Υπέγραψα το κείμενο», δήλωσε η ηθοποιός, «για ένα λόγο που κατά τη δική μου άποψη είναι σημαντικός: τον κίνδυνο της κάθαρσης των τεχνών. Θα κάψουμε τον Ντε Σαντ; Θα ανακηρύξουμε τον Λεονάρντο ντα Βίντσι παιδόφιλο και θα σβήσουμε τους πίνακές του; Θα ξεκρεμάσουμε τον Γκογκέν από τα μουσεία; Θα απαγορέψουμε τους δίσκους του Φιλ Σπέκτορ; Το κλίμα της λογοκρισίας με αφήνει άφωνη και με ανησυχεί…».
Από τους πρώτους, πάντως, που χρησιμοποίησαν την έκφραση «κυνήγι μαγισσών» ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο ήταν ο Γούντι Αλεν: «Η υπόθεση με τον Χάρβεϊ Γουάινστιν είναι πολυ θλιβερή για όσους εμπλέκονται. Τραγική για τις δύστυχες γυναίκες που εμπλέκονται, θλιβερή για τον Χάρβεϊ και την τόσο μπερδεμένη ζωή του… Κανείς δεν θέλει όλο αυτό να οδηγήσει σε ένα κυνήγι μαγισσών, σαν το Σάλεμ, όπου κάθε τύπος σε ένα γραφείο που κλείνει το μάτι σε μια γυναίκα πρέπει ξαφνικά να καλέσει τον δικηγόρο του για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ούτε αυτό είναι σωστό…». Μέσα στον Δεκέμβριο και ο Ντέιβιντ Λιντς, ωστόσο, κράτησε αποστάσεις: «Σε έναν τέλειο κόσμο, αν πρόκειται να κάνεις κάτι σε κάποιον θα πρέπει να σκεφτείς: “Θα μου άρεσε να μου κάνουν το ίδιο πράγμα;” Αν η απάντηση είναι όχι, τότε δεν είναι καλό να το κάνεις. Αν η απάντηση είναι “ναι, θα μου άρεσε πολύ”, τότε είναι ένα καλό πράγμα. Αυτό λειτουργεί σε πολλές εκφάνσεις της ζωής». Μόλις πριν από τρεις ημέρες ο αμερικανοβρετανός ηθοποιός Λίαμ Νίσον αντέδρασε με παρόμοιο τρόπο μιλώντας στην ιρλανδική τηλεόραση: «Υπάρχει σ’ αυτό και ένα κυνήγι μαγισσών. Υπάρχουν άνθρωποι, διάσημοι άνθρωποι, που ξαφνικά κατηγορούνται ότι άγγιξαν το γόνατο μιας κοπέλας ή για κάτι τέτοιο και ξαφνικά απομακρύνονται από το πρόγραμμά τους…».
