Τη δυνατότητα άσκησης ελέγχων, αντίστοιχων με αυτούς της δασοφυλακής-αγροφυλακής, για την περιφρούρηση συνολικά των χώρων των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, αποκτούν οι υπάλληλοι των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ).
Αυτό προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη λειτουργία των ΦΔΠΠ, που αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή.
Επίσης, το ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνει διάταξη που αφορά τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που αρχικά εγκαταστάθηκαν σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα και σήμερα βρίσκονται σε περιοχές Natura 2000. «Οι εκτάσεις αυτές, που καλλιεργούνταν επί σειρά ετών και μεταγενέστερα συμπεριλήφθησαν στις ευρύτερες περιοχές του δικτύου Natura 2000, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί ειδικού καθεστώτος προστασίας, εφόσον το καθεστώς αυτό δεν έχει εξειδικευθεί κατά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου», τονίζεται χαρακτηριστικά. Μάλιστα, όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, τυχόν εκδοθέντες τίτλοι κυριότητας ανακαλούνται και το τίμημα επιστρέφεται.
Επιπλέον, Οργανωμένες Τουριστικές Κατασκηνώσεις (κάμπινγκ) που λειτουργούν σε εκτάσεις που υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και δεν έχουν την προβλεπόμενη από τις διατάξεις αυτές έγκριση, οφείλουν να τη λάβουν εντός χρονικού διαστήματος τριών ετών. Στο διάστημα αυτό αναστέλλεται η ισχύς των διοικητικών πράξεων αποβολής, επιβολής προστίμων κατεδάφισης και κήρυξης των εκτάσεων ως αναδασωτέων.
Ακόμα, επιτρέπεται η εγκατάσταση ορειβατικών καταφυγίων σε δάση, δασικές εκτάσεις ή δημόσιες εκτάσεις που βρίσκονται εντός περιοχών προστασίας, εφόσον αυτό προβλέπεται από το ειδικό καθεστώς προστασίας των περιοχών και με την τήρηση και των ειδικότερων όρων και προϋποθέσεων αυτού.
Επίσης, επιτρέπεται η κατ’ εξαίρεση εγκατάσταση έργων υποδομής και των απαιτούμενων συνοδών τους έργων σε δίκτυα και περιοχές που προστατεύονται από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, «με την επιφύλαξη της τήρησης της διαδικασίας της περιβαλλοντικής αδειοδότησης».
Με άλλη διάταξη αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των τελευταίων ετών, που αφορά την εμφάνιση υπερ-πληθυσμών μεδουσών σε θαλάσσιες περιοχές και παραλίες λουομένων χαρακτηρισμένες ως πολυσύχναστες ή μη, όπου η κολύμβηση καθίσταται απαγορευτική με σημαντικές συνέπειες στον τουρισμό και στα οικονομικά αποτελέσματα των τοπικών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, με ειδική διάταξη επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η τοποθέτηση για πρόσκαιρη χρήση, διάρκειας έως πέντε μηνών, προστατευτικών διχτύων (πλωτά φράγματα χωρίς πάκτωση στον πυθμένα), για την προστασία των λουομένων από τις μέδουσες.
Σημειώνεται, ότι το πρόβλημα ήταν ιδιαίτερα έντονο κατά την καλοκαιρινή περίοδο του 2017 (αλλά και προγενέστερα) σε περιοχές όπως ο Κορινθιακός Κόλπος, ο οποίος πλέον εντάσσεται στο δίκτυο Natura 2000. Ειδικά για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, η διάταξη αναφέρει πιθανές ρυθμίσεις που ενδέχεται να προκύψουν μελλοντικά από τυχόν ειδικότερες διατάξεις της νομοθεσίας για τις προστατευόμενες περιοχές (π.χ Π.Δ., κοινές υπουργικές αποφάσεις, υπουργικές αποφάσεις καθορισμού χρήσεων γης βάσει των αναγκών των προστατευτέων αντικειμένων).
Βασικός στόχος του νομοσχεδίου, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Σωκράτη Φάμελλο, είναι «η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προστασία του εθνικού φυσικού κεφαλαίου με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση του τοπικού προϊόντος».
Ειδικότερα, προωθείται η κάλυψη από τους ΦΔΠΠ του συνόλου των περιοχών του δικτύου Natura 2000 (446 περιοχές), αντί των 116 περιοχών (ποσοστό 27,7%) που καλύπτονται σήμερα.
Aυτό, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα καταστεί εφικτό αφενός με την επέκταση των περιοχών ευθύνης των υφιστάμενων ΦΔΠΠ και αφετέρου με την ίδρυση επτά νέων. Η μόνη περιοχή η οποία προς το παρόν δεν εντάσσεται σε ΦΔΠΠ είναι η Χερσόνησος του Αγίου Όρους (Άθωνα), για την οποία προβλέπεται ειδική ρύθμιση, που θα υλοποιηθεί εντός του 2018.
Ειδικότερα για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ):
* Ρυθμίζεται η χωρική αρμοδιότητά τους στο 100% των περιοχών του δικτύου Natura 2000.
* Συγκροτούνται Φορείς Διαχείρισης για περιοχές με μεγάλο περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα, όπως π.χ. για τον Θερμαϊκό και τον Αμβρακικό Κόλπο (διεύρυνση ορίων υφιστάμενων φορέων), τον Κορινθιακό Κόλπο και τις νησιωτικές προστατευόμενες περιοχές (όπου η ανάπτυξη δράσεων περιβαλλοντικής ερμηνείας και οικοτουρισμού μπορεί να παράξει νέο τουριστικό προϊόν και να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο).
* Επικαιροποιείται το έργο των ΦΔΠΠ και οι αρμοδιότητες των διοικητικών τους συμβουλίων, με έμφαση στα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και ενεργοποίησης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, παράλληλα με την περιβαλλοντική προστασία, εποπτεία και διαχείριση,
* Στηρίζεται η εργασία των συμβασιούχων των ΦΔΠΠ με παράταση των συμβάσεών τους έως την προκήρυξη διαγωνισμών του ΑΣΕΠ για οχτάμηνες συμβάσεις (εντός του 2018), με στόχο την προκήρυξη διαγωνισμών για θέσεις αορίστου χρόνου εντός του 2019 με πλήρες οργανόγραμμα για όλους τους φορείς και περιγράμματα θέσεων.
* Εξασφαλίζονται πόροι για τη λειτουργία των ΦΔΠΠ (για το 2018 θα διατεθούν συνολικά 4 εκατ. ευρώ) από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΝ, αλλά και η πρόσβασή τους σε ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά εργαλεία και σε τοπικούς αναπτυξιακούς και ανταποδοτικούς πόρους,
* Τίθενται διαδικασίες αξιολόγησης του προσωπικού και του έργου των ΦΔΠΠ συνολικά, σε ετήσια βάση.