Ληρ

Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ. Ο άνθρωπος που θα καταθέσει σήμερα στη Νέα Υόρκη τις σκέψεις του για το όνομα της Ακατονόμαστης λέγεται Μάθιου Νίμιτς. Και ο άνθρωπος που θα εκπροσωπεί τη θεωρητικά ισχυρότερη πλευρά από τις δύο που καλούνται για άλλη μια φορά να διαπραγματευθούν λέγεται Αδαμάντιος Βασιλάκης. Το μόνο που μένει να διαπιστωθεί είναι αν το αποτέλεσμα αυτού του γύρου θα είναι ίδιο με των προηγούμενων. Δηλαδή μηδέν εις το πηλίκον.

Η αλήθεια είναι πως αυτή τη φορά υπάρχει κάτι καινούργιο: ο ειδικός απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ δεν θα παρουσιάσει νέες προτάσεις. Τέρμα οι πειραματισμοί. Τα κουκιά, άλλωστε, είναι μετρημένα, Μακεδονία με κάτι από «Βόρεια», «Ανω» ή «Νέα». Ενδέχεται απλώς να υπάρχουν διάφορες γλωσσικές εκδοχές, ανάλογα με τον ομιλούντα και το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται. Για να θολώνουν τα νερά, οι βορειοελλαδίτες βουλευτές μπορούν να λένε το όνομα στα σλαβικά και οι πολιτικοί της Ακατονόμαστης στα ελληνικά.

Το ότι ο 78χρονος Νίμιτς προσέρχεται σήμερα στο τραπέζι των συνομιλιών για να ακούσει, και όχι για να προτείνει, δεν σημαίνει πάντως ότι έχει κουραστεί –κι ας κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και 24 χρόνια. «Δεν βαριέμαι ποτέ, άλλωστε το καστ των χαρακτήρων αλλάζει διαρκώς», είχε πει πέρυσι στο BBC. «Σκεφτείτε έναν θεατρικό σκηνοθέτη που ανεβάζει συνεχώς Βασιλιά Ληρ, αλλά με διαφορετικό σκηνικό και ηθοποιούς κάθε φορά. Είναι δυνατόν να βαρεθεί;».

Αυτό που βοηθά τον ειδικό απεσταλμένο είναι η πραότητά του. Και το ότι έχει τοποθετήσει τον πήχη χαμηλά. Ετσι κι αλλιώς δεν διαθέτει την πανουργία ενός Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, που έπρεπε να ξεδιπλώσει όλες τις διπλωματικές του ικανότητες για να σταματήσει έναν καταστροφικό πόλεμο στα Βαλκάνια. Ούτε τον εκρηκτικό χαρακτήρα ενός Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, που δεν δίσταζε να αποδίδει ευθύνες για τα εμπόδια που ξεφύτρωναν συνεχώς στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Επιπλέον, έχει την πολυτέλεια μιας (ακόμη) αποτυχίας.

Να είναι άραγε αυτή η φιλοδοξία του θεατρόφιλου Νίμιτς; Οπως έλεγε ο Μπέκετ, να προσπαθεί ξανά, να αποτύχει ξανά, να αποτύχει καλύτερα; Το σίγουρο είναι ότι γνωρίζει καλά τόσο το πρόβλημα όσο και τις ευαισθησίες των δύο πλευρών. Οπως είχε πει στην ίδια εκείνη συνέντευξη στο BBC, αντιλαμβάνεται τόσο την ανησυχία της Ελλάδας για τον αλυτρωτισμό του γείτονά της όσο και τη δυσκολία ενός κατοίκου των Σκοπίων να ξυπνήσει ένα πρωί κι εκεί που ξυρίζεται να πει στον εαυτό του ότι δεν είναι πια Μακεδόνας, αλλά Ανω ή Νέος Μακεδόνας.

Το στοίχημά του λοιπόν είναι να προσπαθήσει να πείσει τους συνομιλητές του να χαλαρώσουν και να δείξουν κατανόηση. Δεν διαπραγματεύονται την ταυτότητά τους, δεν τους ζητείται να απεμπολήσουν τις παραδόσεις τους. Ρεαλισμό καλούνται να επιδείξουν και αμοιβαίο σεβασμό. Αλλά άντε να πεις τέτοιες λέξεις στον Καμμένο.