Ανησυχία σε ευρωπαίους και αμερικανούς αξιωματούχους έχουν προκαλέσει οι προσπάθειες της ηγεσίας του Κοσόβου να παρεμποδίσει τη λειτουργία του διεθνούς δικαστηρίου που ερευνά τα εγκλήματα των μελών της αλβανικής παραστρατιωτικής οργάνωσης UCK στη διάρκεια του πολέμου της περιόδου 1998-1999. Οι προσπάθειες αυτές απειλούν τις σχέσεις της Πρίστινα με τους δυτικούς συμμάχους που είχαν υποστηρίξει την απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία.
Το δικαστήριο, που έχει έδρα την Ολλανδία, δημιουργήθηκε το 2015 από το Κοινοβούλιο του Κοσόβου, έπειτα από επιμονή των δυτικών συμμάχων της. Με ομάδα διεθνών δικαστών και εισαγγελέων και λειτουργώντας υπό την δικαιοδοσία του Κοσόβου αναμένεται να εξετάσει περιπτώσεις εγκλημάτων πολέμου για τα οποία κατηγορούνται πρώην μέλη του Απελευθερωτικού Στρατού Κοσόβου (περισσότερο γνωστού ως UCK), της αλβανικής παραστρατιωτικής οργάνωσης που είχε πάρει μέρος στις συγκρούσεις για την απόσχιση της περιοχής από τη Σερβία.
Πρώην μέλη του UCK κατέχουν σήμερα υψηλά αξιώματα στο Κόσοβο, μεταξύ αυτών ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός της περιοχής με τους 1,8 εκατομμύρια κατοίκους –με αλβανόφωνη πλειοψηφία και σημαντική μειονότητα Σέρβων. Τον Δεκέμβριο, ομάδα βουλευτών, οι περισσότεροι πρώην μέλη του UCK, προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν αιφνιδιαστικά ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την κατάργηση του νόμου σχετικά με το δικαστήριο. Η ψηφοφορία δεν πραγματοποιήθηκε, όμως εκείνοι που υποστήριξαν τη διεξαγωγή της ισχυρίσθηκαν ότι έχουν την στήριξη του προέδρου Χασίμ Θάτσι –ήταν ο αρχηγός του UCK και έχει κατηγορηθεί ως επικεφαλής δικτύου οργανωμένου εγκλήματος. Μάλιστα, ο βουλευτής Νταούτ Χαραντινάι, αδελφός του πρωθυπουργού και πρώην στέλεχος του UCK, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει ούτε ένας μαχητής του UCK που δεν θα πάρει μέρος προκειμένου να μη γίνουν συλλήψεις». Σύμφωνα με αναλυτές, οι πολιτικοί του Κοσόβου έχουν πανικοβληθεί καθώς φοβούνται ότι θα παραπεμφθούν σε δίκη.
Ολα αυτά έχουν θορυβήσει ιδιαίτερα τις δυτικές χώρες που έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου –η Ελλάδα δεν είναι μεταξύ αυτών. Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε τη «βαθιά ανησυχία» του και ο αμερικανός πρεσβευτής στο Κόσοβο δήλωσε πως η Ουάσιγκτον θα θεωρούσε την ακύρωση του νόμου «πισώπλατο μαχαίρωμα». Ο επικεφαλής της ΕΕ στην περιοχή χαρακτήρισε την προσπάθεια «απεχθή και εξαιρετικά επικίνδυνη για το Κόσοβο». Σε κοινή τους ανακοίνωση οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας αναφέρουν πως οποιαδήποτε κίνηση για να σταματήσει το έργο του δικαστηρίου θέτει σε κίνδυνο «όλα όσα επιτύχει το Κόσοβο». Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει χρηματοδοτήσει τη λειτουργία του δικαστηρίου για 5 χρόνια.
Δεν είναι λίγοι οι κάτοικοι της περιοχής που έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για τη διαφθορά που επικρατεί. Οι πρώην βετεράνοι του UCK που κυριαρχούν στην κυβέρνηση από τις περσινές εκλογές δείχνουν να νοιάζονται περισσότερο για το προσωπικό τους όφελος, ενώ δεν υπάρχει καμία προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το διεθνές δικαστήριο θα εκδικάσει υποθέσεις που προέκυψαν από την τριετή έρευνα ειδικής ομάδας της ΕΕ, η οποία δημιουργήθηκε το 2011 με επικεφαλής τον αμερικανό διπλωμάτη Κλιντ Γουίλιαμσον. Η σύσταση έγινε έπειτα από έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2010, ότι τα μέλη του UCK επανειλημμένα παραβίασαν την διεθνή νομοθεσία. Τον Ιούλιο του 2014, ο Γουίλιαμσον παρουσίασε αποδείξεις ότι στελέχη της αλβανικής παραστρατιωτικής οργάνωσης είχαν ασκήσει διώξεις σε σέρβους και αλβανούς πολιτικούς τους αντιπάλους μετά τον πόλεμο του 1998-1999 και προχώρησαν σε «δολοφονίες, απαγωγές, εξαφανίσεις καθώς και σε παράνομες κρατήσεις σε στρατόπεδα στο Κόσοβο και την Αλβανία».
