Πωλητήρια μέσω παραχωρήσεων για 24 χρόνια ετοιμάζει η κυβέρνηση για 10 περιφερειακά λιμάνια, με πρώτα στη λίστα της Αλεξανδρούπολης, της Ηγουμενίτσας και της Κέρκυρας κατ’ επιταγήν του τρίτου Μνημονίου.
Σε αυτά θα γίνουν οι πρώτες παραχωρήσεις από τα 10 συνολικά περιφερειακά λιμάνια της χώρας που έχει στην κατοχή του το ΤΑΙΠΕΔ, καθώς θεωρούνται τα πλέον ελκυστικά με βάση και τη μελέτη που ετοίμασε και παρουσίασε προ ημερών το Ταμείο στον υπουργό Ναυτιλίας Παναγιώτη Κουρουμπλή.
Ο λόγος που τα παραπάνω λιμάνια προσελκύουν ήδη ισχυρό ενδιαφέρον μεταξύ άλλων από αμερικανούς, ρώσους, κινέζους και άραβες επενδυτές συνδέεται άμεσα με την υπό παραχώρηση Εγνατία Οδό.
Τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Ηγουμενίτσας βρίσκονται γεωγραφικά πάνω στις δύο απολήξεις του αυτοκινητοδρόμου, αυτές που συνδέουν την Ελλάδα με την Ιταλία και την Τουρκία. Οι οδικές μεταφορές μεταξύ Ανατολής και Δύσης μέσω της Εγνατίας τροφοδοτούν τα λιμάνια, ενώ αντίστροφα η εμπορευματική κίνηση των λιμανιών τροφοδοτεί πίσω την Εγνατία.
«Συνιστούν, μ’ άλλα λόγια, ένα αναπτυξιακό τόξο, έναν ενιαίο άξονα Ανατολής – Δύσης και αντιστρόφως, με συνέργειες από το διαμετακομιστικό εμπόριο έως τον τουρισμό και την κρουαζιέρα, και γι’ αυτό ακριβώς επελέγησαν ως τα πλέον ελκυστικά ανάμεσα στα 10» λέει στα «ΝΕΑ» άνθρωπος με γνώση των διεργασιών. Οσο για την Κέρκυρα, εντάχθηκε στην πρώτη τριάδα λόγω ακριβώς της εγγύτητάς της με την Ηγουμενίτσα.
Σε αυτήν τη βάση, ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Αρης Ξενόφος πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες, να επισκεφτεί την Ηγουμενίτσα και την Κέρκυρα, όπου αύριο θα συναντήσει τοπικούς φορείς, με αντικείμενο τις επικείμενες παραχωρήσεις.
Αν και οι λεπτομέρειες των διαγωνισμών θα καθοριστούν από τους συμβούλους που θα προσλάβει το ΤΑΙΠΕΔ τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, οι πληροφορίες μιλούν για μέγιστη διάρκεια παραχωρήσεων τα 24 χρόνια, δηλαδή ώς και το 2042. Τότε λήγουν και οι σημερινές συμβάσεις των οργανισμών λιμένων με το Δημόσιο.
Στόχος πάντως είναι σε αρκετά από τα λιμάνια να παραχωρηθούν δραστηριότητες (εμπορευματικές, κρουαζιέρα κ.ά.) και όχι ολόκληρα, όπως για παράδειγμα η Αλεξανδρούπολη. Οσες δραστηριότητες λιμανιών κριθεί ότι δεν είναι ελκυστικές θα μεταφερθούν αυτόματα στο Υπερταμείο για περαιτέρω αξιοποίηση. Πλήρη πάντως εικόνα για το ποιες χρήσεις θα παραχωρηθούν και ποιες όχι, θα έχει το ΤΑΙΠΕΔ στα τέλη Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου.
Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει η Αλεξανδρούπολη, όπως προκύπτει από παλαιότερες αλλά και νεότερες κρούσεις επενδυτών από τις ΗΠΑ, την Ασία, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή. Το λιμάνι έχει προβλήτα για κοντέινερ με βύθισμα 12,5 μέτρων, γερανογέφυρες για να εξυπηρετεί μεγάλα φορτία, περιοχή 400 στρεμμάτων για ανάπτυξη logistics, ενώ συνδέεται με τον σιδηροδρομικό άξονα μέχρι τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Στο τραπέζι επίσης βρίσκονται σχέδια για δημιουργία μεγάλης μαρίνας καθώς η περιοχή ενδείκνυται για κρουαζιέρα, ενώ υπάρχουν πολλά γιοτ από Ρωσία, Τουρκία και γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, των οποίων οι ιδιοκτήτες θα μπορούσαν να κάνουν χρήση της περιοχής.
Oι αμερικανοί. Ειδικά στην περίπτωση των αμερικανικών εταιρειών, το ενδιαφέρον σχετίζεται τόσο με τη γεωστρατηγική θέση της Αλεξανδρούπολης όσο και με το γεγονός ότι στα ανοικτά του λιμανιού δρομολογείται η επένδυση της πλωτής εξέδρας για την αεριοποίηση υγροποιημένου αερίου, το οποίο θα καταλήγει στον αγωγό ΤΑΡ.
Στη σημασία του έργου για την απεξάρτηση της ΝΑ Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο αναφέρεται συχνά πυκνά ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ, πολλώ δε μάλλον όταν για την εξαγωγή υγροποιημένου αερίου στην Ελλάδα ενδιαφέρεται σφόδρα η αμερικανική Tellurian Energy. Η τελευταία προέρχεται από την Cheniere Energy, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα αμερικανικού φυσικού αερίου. Βρίσκεται μάλιστα σε διαπραγματεύσεις για τη μετοχική της συμμετοχή στο πρότζεκτ του πλωτού σταθμού, στο οποίο συμμετέχουν ο Ομιλος Κοπελούζου, η Gaslog του εφοπλιστή Πήτερ Λιβανού, ενώ την είσοδό τους συζητούν επίσης η ΔΕΠΑ και η Bulgarian Energy Holding.
ΣΕΙΡΑ Ο ΒΟΛΟΣ. Μετά την τριάδα Αλεξανδρούπολη, Ηγουμενίτσα, Κέρκυρα, σειρά με βάση την «ελκυστικότητα» παίρνει ο Βόλος, όπου παλαιότερα είχε εκφραστεί ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες μεταφοράς φορτηγών και ξηρού φορτίου. Οσο για την περίπτωση της Πάτρας, εκτός από τις υποδομές που διαθέτει, στα πλεονεκτήματα του λιμανιού είναι η προσέγγιση με τον καινούργιο οδικό άξονα της Ολυμπίας αλλά και με τη νέα δρομολογούμενη σιδηροδρομική γραμμή. Στα ατού του λιμανιού είναι επίσης ότι οι σύγχρονες λιμενικές εγκαταστάσεις προσφέρονται για ανάπτυξη της κρουαζιέρας.
Η ΑΤΤΙΚΗ. Ξεχωριστή είναι η περίπτωση της Αττικής. Ακριβώς λόγω της ραγδαίας αύξησης του κύκλου εργασιών του ΟΛΠ με τα έργα που ήδη δρομολογεί η COSCO, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να εκφραστεί ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για το λεγόμενο αττικό λιμενικό σύστημα, δηλαδή τα λιμάνια του Λαυρίου, της Ελευσίνας και της Ραφήνας. Το σκεπτικό είναι ότι η αύξηση των εργασιών του ΟΛΠ αναγκαστικά θα κατανεμηθεί και σε άλλους λιμένες, με προτεραιότητα αυτούς της Αττικής.
Το κεφάλαιο Αττική ωστόσο δεν είναι της παρούσης. Οι τρεις παραχωρήσεις θα γίνουν σε επόμενη φάση καθώς άλλα λιμάνια θεωρούνται πολύ πιο «έτοιμα» για να προσελκύσουν επενδυτές. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Λαυρίου. Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, για τη μετατροπή του σε λιμάνι κρουαζιέρας είναι απαραίτητο να επεκταθεί ο προαστιακός στο τμήμα Κορωπί – Λαύριο, διαγωνισμός που επρόκειτο να ξεκινήσει πέρυσι, αλλά έχει μετατεθεί για φέτος. Το αν τελικά θα γίνει πραγματικότητα εξαρτάται και από το αν το υπουργείο Υποδομών καταφέρει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για το έργο.
Στο παρελθόν η κυβέρνηση είχε επιχειρήσει τα 10 περιφερειακά λιμάνια να μην παραχωρηθούν σε ιδιώτες. Και είχε ζητήσει από τους δανειστές να μεταφερθούν από το ΤΑΙΠΕΔ (όπου και είχαν μεταβιβαστεί το 2012) στο Υπερταμείο, προκειμένου να αξιοποιηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον.
Τελικά, και παρά τις έντονες ενστάσεις υπουργών και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, πολλές εκ των οποίων διατυπώθηκαν και στο πλαίσιο συνεδριάσεων του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, οι δανειστές και ειδικότερα η Κομισιόν τάχθηκαν κατά της μεταφοράς των λιμανιών στο Υπερταμείο και επέμειναν να παραμείνουν στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ.