Το «Maria by Callas: Η Μαρία Κάλλας εξομολογείται» αποτελεί κάτι παραπάνω από ντοκιμαντέρ. Είναι ψυχογράφημα και ταυτόχρονα έργο ζωής. Σε τέτοιον βαθμό που έπρεπε να μιλήσουμε με τον σκηνοθέτη του, Τομ Βολφ.
Τι έκανε την Κάλλας τόσο αινιγματική ως προσωπικότητα;
Για μένα δεν ήταν ποτέ ένας άνθρωπος. Ηταν δύο: Η Μαρία και η Κάλλας. Πριν κάνω οτιδήποτε λοιπόν, έπρεπε να σεβαστώ τόσο τη γυναίκα όσο και την καλλιτέχνιδα. Νομίζω πως αυτό δεν ήταν ένα «βάσανο» για την ίδια, πως η συνύπαρξη αυτών των δυο ήταν αρμονική. Η ίδια προσπαθούσε να βρει την ισορροπία μέσα απ’ αυτό, και νομίζω πως το ένα έθρεφε με έναν τρόπο το άλλο: Η Μαρία την Κάλλας και το αντίστροφο.
Πόσο δύσκολο ήταν να στηθεί μια αφήγηση μέσα από όλο αυτό το υλικό;
Ενα κομμάτι της δουλειά μου ήταν και η αναζήτηση αυτού του υλικού. Μου πήρε τέσσερα χρόνια, καθώς μιλάμε για φιλμ που ήταν σκορπισμένα σε όλο τον κόσμο, σε ταινιοθήκες, ινστιτούτα, ιδιωτικές συλλογές. Ημουν τυχερός που ήρθα σε επαφή με φίλους και φίλες της οι οποίοι αποφάσισαν όλοι να με βοηθήσουν. Ναι, έχουν γραφτεί πολλά βιβλία και έχουν γυριστεί πολλά ντοκιμαντέρ εδώ, όμως είναι η πρώτη φορά που η ίδια η Κάλλας αφηγείται την ιστορία της. Νομίζω πως οι οπαδοί και οι φίλοι της Κάλλας είχαν βαρεθεί πλέον τα «κουτσομπολιά». Ηθελαν την αλήθεια της –δηλαδή τη δική της ιστορία μέσα από τα λόγια της.
Ηταν τόσο τραγική η ζωή της Κάλλας όσο φανταζόμαστε τελικά;
Χμ, ναι και όχι. Υπάρχει αυτή η άποψη και ακούω πολλούς να το λένε χρόνια, αλλά δεν ήταν όλα τόσο ακραία. Η Μαρία Κάλλας ήταν πρώτα απ’ όλα μια γυναίκα, ένα πλάσμα με όλες τις δυνάμεις και τις αδυναμίες που έχει μια γυναίκα, είχε χρόνο και για χαρά και για θλίψη, είχε υπέροχες στιγμές επιτυχίας και έρωτα και αυτό φαίνεται επίσης στο φιλμ. Είναι πιο ανθρώπινη η πορεία της απ’ όσο φανταζόμαστε, και νομίζω πως τώρα μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη ζωή μας στη δική της.
Ηταν λέτε σημαντική η φιλία της με τον Παζολίνι;
Ηταν σημαντική τη στιγμή που συνέβη, δεν θα ήθελα να το γενικεύσω, ο Παζολίνι ήταν μέρος της ζωής της μόνο για δύο – τρία χρόνια αλλά νομίζω πως η Κάλλας το χρειαζόταν αυτό με τους συνεργάτες της. Μπορείς να κάνεις τη σύγκριση με κάθε της συνεργασία, με τον Βισκόντι συνέβη το ίδιο, με τον Λέοναρντ Μπέρνσταϊν το ίδιο, όπως και με τον Ζορζ Πρετ, με τον οποίο πέρασε πολλές διακοπές με την οικογένειά του, είχαν μια υπέροχη φιλία και την ίδια στιγμή μια επαγγελματική σχέση. Χρειαζόταν τη στενότητα της επαφής με κάποιον που δούλευε, δεν μπόρεσε να είχε απλή επαγγελματική σχέση με κανένα.
Προβάλατε την ταινία στη Ρώμη, το Παρίσι και στην Αθήνα. Πώς θυμάστε τις αντιδράσεις του κοινού;
Για μένα ήταν πολύ παράξενο γιατί έξι μήνες μόνταρα μέρα – νύχτα το φιλμ και προσπαθούσα με όλη την καρδιά μου να τη φέρω στο κοινό σε όλη την αυθεντικότητα και την αλήθεια της. Αυτός ήταν ο σκοπός μου και δεν ήξερα αν θα τα είχα καταφέρει μέχρι τη μέρα που προβλήθηκε, στο φεστιβάλ της Ρώμης. Η δεύτερη πρεμιέρα ήταν στο Παρίσι και η τρίτη στην Αθήνα και το βρίσκω συγκινητικό που η μοίρα προκαθόρισε τις τρεις πόλεις που σήμαιναν τόσο πολλά για εκείνη. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η καρδιά και η ψυχή της ήταν ελληνική και δεν το ξέχασε πότε αυτό. Ηταν τιμή για μένα να μπορώ να φέρω την ταινία στην Ελλάδακαι η Ελλάδα μπορεί να είναι περήφανη για την Κάλλας, που άλλωστε ήταν καλλιτεχνικά γεννημένη στην Ελλάδα, στην Αθήνα έμαθε μουσική!
INFO
Το ντοκιμαντέρ «Maria by Callas: Η Μαρία Κάλλας εξομολογείται» προβάλλεται στους κινηματογράφους Ιντεάλ, Δαναός, Αίγλη, Διάνα, Ατλαντίς, Αθήναιον Cinepolis
