Είναι και αυτό ένα σημάδι της έντασης που επικρατεί στη Σουηδία, κι ας θεωρείται σταθερά αυτή η σκανδιναβική χώρα μία από τις καλύτερες χώρες να ζεις: για πρώτη φορά εδώ και 57 χρόνια οι Αρχές ετοιμάζονται να στείλουν στα 4,7 εκατ. νοικοκυριά ένα φυλλάδιο με οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση «κρίσης ή πολέμου». Ο εν δυνάμει αντίπαλος δεν κατονομάζεται, αλλά τον γνωρίζουν όλοι: η Ρωσία.
Τελευταία φορά που στάλθηκε στους πολίτες ένα φυλλάδιο όπως αυτό που ετοιμάζεται να στείλει η σουηδική κυβέρνηση τον Μάιο (ο τίτλος εργασίας του είναι: «Αν έρθει κρίση ή πόλεμος»), ήταν το 1961. Αντίστοιχα βιβλιαράκια βέβαια συνέχισαν να εκδίδονται για ενδοκυβερνητική χρήση έως το 1991, την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και μαζί, την οριστική λήξη του Ψυχρού Πολέμου. Τα επόμενα χρόνια, η Σουηδία αξιοποίησε αυτό που είδε ως ένα «μέρισμα ειρήνης» προκειμένου να μειώσει τις αμυντικές και στρατιωτικές της δαπάνες. Αλλά όλα αυτά άρχισαν να αλλάζουν από το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Η Σουηδία παρακολουθεί με ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία τον μεγάλο ανατολικό της γείτονα. Η εντεινόμενη δραστηριότητα και οι ασκήσεις κοντά στη Βαλτική Θάλασσα και τη σκανδιναβική χερσόνησο, οι πρόσφατες παρεισφρήσεις ρωσικών αεροσκαφών καθώς και ενός υποβρυχίου στη σουηδική επικράτεια μετέτρεψαν την ανησυχία σε φόβο.
Τα τελευταία χρόνια, οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται. Τον Σεπτέμβριο του 2016, η Σουηδία ανέπτυξε, για πρώτη φορά έπειτα από μία δεκαετία, μόνιμα στρατεύματα στο νησί Γκότλαντ, το ανατολικότερο άκρο της: αυτό το νησί των2.994 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που βρίσκεται 130 χιλιόμετρα δυτικά της Λετονίας, θα μπορούσε να αποτελέσει μία τέλεια βάση για τους Ρώσους αν αποφασίσουν να επιτεθούν στις χώρες της Βαλτικής.
Πέρυσι τον Μάρτιο, η Σουηδία επανέφερε, έπειτα από επτά χρόνια, την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Και τον Σεπτέμβριο, πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση στα τελευταία 23 χρόνια με τη συμμετοχή 19.000 σουηδών στρατιωτών και συμμάχων από Φιλανδία, Δανία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Γαλλία, Νορβηγία και ΗΠΑ. Τον Δεκέμβριο, η σουηδική επιτροπή άμυνας, ένα διακομματικό σώμα, προειδοποίησε πως «μία ένοπλη επίθεση στη Σουηδία δεν μπορεί να αποκλειστεί». Αρκετοί υπουργοί της κεντροαριστερής κυβέρνησης του Στέφαν Λεβέν, βέβαια, επέμειναν αυτή την εβδομάδα, με αφορμή ένα μεγάλο συνέδριο για την άμυνα, ότι μία επίθεση είναι «μη πιθανή». Οπως επισημαίνει ωστόσο στους «Financial Times» ο Μάρτιν Κραγκ, επικεφαλής του ρωσικού προγράμματος στο Σουηδικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, «κάτι που ήταν αδιανόητο πριν από πέντε χρόνια δεν είναι πλέον αδιανόητο».
Ως εκ τούτου, ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών που αναμένονται φέτος και τα τέσσερα βασικά κεντροδεξιά κόμματα της αντιπολίτευσης συμφωνούν για πρώτη φορά ότι η χώρα πρέπει να επιδιώξει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση Λεβέν είναι αντίθετη –έχει ωστόσο υπογράψει συμφωνία συνεργασίας που καθιστά πιο εύκολη την ανάπτυξη νατοϊκών στρατευμάτων στη χώρα σε περίπτωση διαμάχης.
Το φυλλάδιο που θα σταλεί την άνοιξη εξηγεί στους πολίτες πώς μπορούν να συμμετάσχουν στην «ολική άμυνα» σε περίπτωση πολέμου καθώς και να διασφαλίσουν τις πλέον βασικές ανάγκες –νερό, τροφή, θέρμανση. Θα καλύπτει όμως και άλλες απειλές –κυβερνοεπιθέσεις, τρομοκρατία, κλιματική αλλαγή… «Πρέπει όλη η κοινωνία να προετοιμαστεί, όχι μόνο ο στρατός», επεσήμανε η Κριστίνα Αντερσον, επικεφαλής του σχετικού προγράμματος στη σουηδική Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας. «Πάνε 25-30 χρόνια που δεν χρησιμοποιούμε λέξεις όπως ολική άμυνα ή απόλυτη ετοιμότητα. Οι πολίτες δεν είναι ενημερωμένοι».
